Σε προσπάθεια να σβήσει το φυτίλι που σιγοκαίει εδώ και μήνες στην Ουκρανία και απειλεί να «ανατινάξει» την περιοχή, θέτοντας σε κίνδυνο την παγκόσμια ειρήνη, επιδίδονται εκ νέου ΗΠΑ και Ρωσία.
Σύμφωνα με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, Μόσχα και Ουάσινγκτον θα αρχίσουν τον Ιανουάριο τον πρώτο γύρο των συνομιλιών για τις εγγυήσεις ασφαλείας που επιδιώκει η Ρωσία από την Δύση, ειδικά όσον αφορά στην Ουκρανία. «Έχει συμφωνηθεί ότι στις αρχές του επόμενου έτους θα διεξαχθεί ο πρώτος γύρος διμερών επαφών μεταξύ των δικών μας και των Αμερικανών διαπραγματευτών, τα ονόματα των οποίων έχουν ήδη ανακοινωθεί, και είναι αποδεκτοί και από τις δύο πλευρές», δήλωσε ο Λαβρόφ.
Απαιτείται πολλή δουλειά
Παράλληλα, ανέφερε ότι υπήρξε σειρά συνομιλιών στο επίπεδο των συμβούλων των προέδρων της Ρωσίας και των ΗΠΑ (Γιούρι Ουσακόφ και Τζέικ Σάλιβαν) και πως μετά την τελευταία επαφή στην ουσία συμφωνήθηκαν οι οργανωτικές λεπτομέρειες της περαιτέρω συνεργασίας. Σημείωσε, πάντως, ότι, παρά την πρόοδο που υπήρξε στον διάλογο για την διεξαγωγή των συνομιλιών για τα θέματα ασφαλείας, θα απαιτηθεί να γίνει πολλή δουλειά πάνω στο περιεχόμενο των συμφωνιών που έχει προτείνει η Ρωσία για τις εγγυήσεις ασφαλείας.
«Οι Αμερικανοί δήλωσαν ότι είναι έτοιμοι να συζητήσουν μια ολόκληρη σειρά ανησυχιών, που διατυπώνονται στα δικά μας κείμενα, μια ολόκληρη σειρά ανησυχιών δεν είναι αποδεκτές και τρίτον ότι και οι ίδιοι έχουν επίσης τις δικές τους ανησυχίες. Είμαστε έτοιμοι να της εξετάσουμε, αλλά προς το παρόν δεν μας τις έχουν παρουσιάσει. Έτσι λοιπόν αν και υπάρχει κατανόηση ως προς την οργανωτική πλευρά του ζητήματος, ως προς το περιεχόμενο απομένει ακόμη να γίνει πολύ δουλειά», δήλωσε ο Λαβρόφ.
Συμφωνία στη… διαφωνία
Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές του Δεκεμβρίου, οι πρόεδροι των Ηνωμένων Πολιτειών Τζο Μπάιντεν και της Ρωσίας Βλαντιμιρ Πούτιν μέσω τηλεδιάσκεψης είχαν συμφωνήσει ότι… διαφωνούν στα πάντα, με τον Πούτιν να θέτει μια σειρά προϋποθέσεις (φρένο στην επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς, θέμα για την παρουσία στο ΝΑΤΟ των Βαλτικών χωρών, περιορισμούς στην ανάπτυξη αμερικανικών δυνάμεων στη Μαύρη και τη Βαλτική Θάλασσα, κλπ) που η Ουάσινγκτον απέρριψε διά μίας.
Από την πλευρά τους, οι ΗΠΑ και η Δύση ετοιμάζονται να επιβάλλουν κυρώσεις στη Ρωσία αν συνεχίσει να αναπτύσσει στρατεύματα στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα και κατηγορούν τη Μόσχα ότι ετοιμάζεται για εισβολή στη γειτονική της χώρα. Μέχρι στιγμής στην περιοχή έχουν αναπτυχθεί από 60 ως 70.000 Ρώσοι στρατιώτες και εκτιμάται ότι μέχρι τον Ιανουάριο ο αριθμός αυτός μπορεί να διπλασιαστεί, αν η Ρωσία επιμείνει στις θέσεις της, με την Πούτιν να δηλώνει ότι δεν έχει περιθώρια υποχώρησης στην αντιπαράθεσή της με τις ΗΠΑ σχετικά με αυτό που η Μόσχα θεωρεί ως απαράδεκτη στρατιωτική βοήθεια της Ουάσιγκτον προς την Ουκρανία και ότι θα αναγκαστεί σε μια σκληρή απάντηση.
Ζητείται… νηφαλιότητα
Στην παρούσα φάση μια σύγκρουση στην Ουκρανία μοιάζει σχεδόν αναπόφευκτη, ωστόσο αυτό είναι κάτι που όλοι το απεύχονται. Η Ρωσία σαφώς και δεν θέλει να εμπλακεί σε πολεμική σύρραξη με τη Δύση, ενώ και οι ΗΠΑ ανησυχούν μήπως μια σύγκρουση στην Ουκρανία προκαλέσει ανάφλεξη και σε άλλες περιοχές, ή, ακόμα χειρότερα, οδηγήσει στον εφιάλτη της χρήσης πυρηνικών όπλων, πράγμα που θα ήταν καταστροφικό για τους πάντες.
Ωστόσο, σύμφωνα με αναλυτή του National Interest, η αποτροπή του απευκταίου ενδεχομένως να είναι ευκολότερη απ’ όσο φαίνεται στην παρούσα φάση, αρκεί και οι δύο πλευρές να δείξουν την απαραίτητη αυτοσυγκράτηση και νηφαλιότητα. Αυτό που χρειάζεται είναι να υπάρξει μια λογική υπαναχώρηση όλων των πλευρών από τις μαξιμαλιστικές θέσεις που εκφράζουν σήμερα και να υπάρξει συνεννόηση σε πιο «λογικό» πλαίσιο, το οποίο θα καθησυχάζει και τη Μόσχα αλλά και την Ουάσινγκτον.
Πώς είναι δυνατή η αποκλιμάκωση
Από την ρωσική πλευρά, αν σταματήσει η συγκέντρωση στρατευμάτων στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα -και, γιατί όχι, μια σταδιακή απόσυρση όσων ήδη βρίσκονται εκεί- θα είναι μια πρώτη κίνηση καλής θέλησης. Ήδη, οι υπάρχουσες δυνάμεις επαρκούν για να αποτρέψουν πιθανό σχέδιο του Κιέβου για ανάκτηση των περιοχών του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ, οπότε αν η Ουκρανία δείξει ότι δεν έχει τέτοια πρόθεση, ανοίγει ο δρόμος για αποκλιμάκωση και απόσυρση στρατευμάτων από τη Μόσχα.
Από την πλευρά της Δύσης, δηλαδή, των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, η απόρριψη των υπερβολικών απαιτήσεων της Μόσχας, μπορεί να συνοδευτεί με μείωση του εξοπλισμού της Ουκρανίας σε ένα ανεκτό επίπεδο για όλες τις πλευρές, ώστε οι όποιες διαπραγματεύσεις γίνουν να έχουν νόημα και να γίνονται χωρίς το φάσμα της σύρραξης να πλανάται πάνω από την περιοχή.
Φυσικά, το κρίσιμο ερώτημα είναι τι θέλει να κάνει ο Πούτιν, ο οποίος και ουσιαστικά προκάλεσε την κρίση. Αν επιμείνει στις μαξιμαλιστικές θέσεις του, τότε τα πράγματα περιπλέκονται πολύ, καθώς η συνεννόηση με ΗΠΑ και ΝΑΤΟ γίνεται τρομερά δύσκολη. Αν πάλι επιδιώκει τη διαπραγμάτευση, το πιθανότερο είναι ότι η Δύση θα είναι πρόθυμη να συζητήσει σε λογική βάση. Ίδωμεν…
