Ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης έθεσε από το βήμα του ΟΗΕ τις “κόκκινες γραμμές” προς την Τουρκία, στέλνοντας ταυτόχρονα μήνυμα φιλίας προς τον τουρκικό λαό.
Πριν κλείσουν 24 ώρες από την ομιλία του, και παρά το άνοιγμα παραθύρου για συνάντηση Μητσοτάκη -Ερντογάν στην Πράγα, στις 6-7 Οκτωβρίου, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, επιβεβαίωσε ότι η Άγκυρα δεν προτίθεται να ρίξει τους τόνους και να κάνει βήματα αποκλιμάκωσης της έντασης. Γεγονός που δεν αφήνει κανένα περιθώριο εφησυχασμού στην Αθήνα, η οποία τόσο σε διπλωματικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο, παραμένει σε απόλυτη ετοιμότητα.
Ισως χρειαστεί στους Έλληνες να κολυμπήσουν
Με δηλώσεις του στην εφημερίδα Hurriyet, ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, αμφισβήτησε για μια ακόμη φορά την ελληνικότητα των νησιών του Αιγαίου, κατηγόρησε την Ελλάδα για προκλητικές ενέργειες και προχώρησε σε απειλές, λέγοντας ότι οι Έλληνες «καλό θα ήταν να ξέρουν να κολυμπούν, ίσως τους χρειαστεί».
Καλά ενημερωμένοι διπλωμάτες εκφράζουν φόβους ότι το επόμενο διάστημα δεν αποκλείεται να υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη ένταση και βιαιότητα στη ρητορική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και των τούρκων αξιωματούχων.
Το επόμενο διάστημα η Άγκυρα θα κλιμακώσει την ένταση
«Δεν υπάρχει αμφιβολία πως θα κλιμακώσει η πλευρά της Άγκυρας αυτή την έντονη ρητορική. Το γεγονός ότι ο τούρκος πρόεδρος ανέβηκε στο βήμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, δείχνοντας φωτογραφίες, έχει να κάνει κυρίως με τον τρόπο με τον οποίον η ίδια η Τουρκία, το καθεστώς Ερντογάν φυσικά έχει αποφασίσει να πορευθεί» τόνισε, μιλώντας στην ΕΡΤ, ο αναπληρωτής καθηγητής διεθνούς δικαίου στο ΑΠΘ, Μίλτος Σαρηγιαννίδης.
«Το γεγονός ότι ο Ερντογάν εμφανίστηκε μπροστά στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ως ένας άλλος πλασιέ ψευδών ειδήσεων δεν τον ενδιαφέρει. Τον ενδιαφέρει να κερδίσει το momentum.
Τον ενδιαφέρει εκείνη τη στιγμή να μιλήσει στο δικό του ακροατήριο, και το δικό του ακροατήριο δεν είναι το σύνολο των κρατών μελών του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών στη Γενική Συνέλευση» τονίζει ο κ. Σαρηγιαννίδης και εξηγεί ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας με αυτή τη ρητορική που χρησιμοποιεί θέλει να απευθύνεται σε κράτη με σημαντικούς και συμπαγείς μουσουλμανικούς πληθυσμούς.
Δημοσκοπική κατρακύλα
Την ίδια στιγμή, όλες οι δημοσκοπήσεις στη γείτονα χώρα, καταγράφουν μία δημοσκοπική κατρακύλα για τον Πρόεδρο Ερντογάν, ο οποίος, μπροστά στον κίνδυνο απώλειας της εξουσίας μετά από δύο και πλέον δεκαετίες αλλά και να μπει σε δικαστικές περιπέτειες όπως τον προειδοποιεί η αντιπολίτευση, φαίνεται να αναζητά «σανίδα σωτηρίας» στη δημιουργία εξωτερικού “εχθρού”.
Ενδεικτική της ανησυχίας του είναι η κίνησή του να εφαρμόσει νέα εκλογική στρατηγική που θα επικεντρωθεί στη νίκη των προεδρικών εκλογών αντί στη διασφάλιση της πλειοψηφίας στο κοινοβούλιο.
Η μετατόπιση αυτή, όπως επισημαίνει η ιστοσελίδα yetkinreport.com, δείχνει ότι υπάρχει πράγματι ανησυχία πως τα πράγματα μπορεί να μην είναι τόσο εύκολα όσο πριν.
Οι… λύσεις που φέρεται να εξετάζει
Επίσης, ένα από τα σενάρια που βλέπουν το φως της δημοσιότητας στη γειτονική χώρα είναι αυτό της αναβολής των εκλογών του Ιουνίου του 2023 με… «πάτημα» τα ελληνοτουρκικά. Στη δημιουργία, δηλαδή, ενός πολεμικού επεισοδίου, το οποίο θα μπορούσε να ενεργοποιήσει το σχετικό άρθρο του τουρκικού συντάγματος για την αναβολή των εκλογών.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τελευταία δημοσιεύματα, στο «τραπέζι» έχει μπει το σενάριο της εργαλειοποίησης των άρθρων του -αναθεωρημένου το 2017- τουρκικού Συντάγματος και της σύνδεσής του με τεχνητή κρίση στα ελληνοτουρκικά, προκειμένου να αιτιολογηθεί αναβολή των εκλογών της 18ης Ιουνίου.
Σύμφωνα με την «Καθημερινή», τα άρθρα, 78 και 119 του Συντάγματος -περίπτωση πολέμου και κατάσταση έκτακτης ανάγκης- προβλέπουν αναβολή των εκλογών για έναν χρόνο και έξι μήνες, με ανοικτό το περιθώριο περαιτέρω παράτασης της εν λόγω αναβολής σε περίπτωση πολέμου.
Τα δύο άρθρα τα οποία μπορεί να επικαλεστεί
Οπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, το άρθρο 78 περιγράφει αποκλειστικά την περίπτωση πολέμου, ωστόσο το άρθρο 119, παρότι αρκετά πιο περιοριστικό για τον πρόεδρο της Τουρκίας, περιλαμβάνει εσωτερικές κρίσεις, φυσικές καταστροφές και μπορεί να αξιοποιηθεί με μεγαλύτερη ευκολία. Σημαντική διαφορά ότι σε περίπτωση πολέμου, την απόφαση για αναβολή πρέπει να πάρει η Βουλή, ενώ σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ο πρόεδρος.
Συγκεκριμένα, το άρθρο 78 του τουρκικού Συντάγματος αναφέρει επί λέξει ότι «αν η διεξαγωγή νέων εκλογών θεωρηθεί αδύνατη λόγω πολέμου, η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας μπορεί να αποφασίσει την αναβολή των εκλογών για έναν χρόνο. Αν οι λόγοι δεν εξαλειφθούν, τότε η αναβολή μπορεί να επαναληφθεί σε συμφωνία με τη διαδικασία της αναβολής».
Το άρθρο 119, το οποίο προβλέπει την κήρυξη έκτακτης ανάγκης, δίνει τη δυνατότητα αναβολής των εκλογών για έξι μήνες. Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, δεδομένου ότι η συνταγματική τάξη έχει διασαλευθεί ήδη μία φορά, καθώς με αφορμή την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ταγίπ Ερντογάν τον Ιούλιο του 2016 ακολούθησε μια αναθεώρηση που αφενός έδωσε υπερεξουσίες στον πρόεδρο, αφετέρου περιόρισε σε σημαντικό βαθμό τις αρμοδιότητες της Εθνοσυνέλευσης, η κατά το δοκούν ερμηνεία του Συντάγματος για την εξυπηρέτηση βραχυπρόθεσμων πολιτικών στόχων από τον τούρκο πρόεδρο δεν αποκλείεται πλέον από την Αθήνα, έστω και ως ακραίο σενάριο.
