Η έκθεση στα αντιβιοτικά νωρίς στη ζωή θα μπορούσε να επηρεάσει την ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου σε περιοχές που είναι υπεύθυνες για γνωστικές και συναισθηματικές λειτουργίες, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Η εργαστηριακή μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό iScience, δίνει στοιχεία σχετικά με το γεγονός ότι η πενικιλίνη προκαλεί μεταβολές στο μικροβίωμα – τα τρισεκατομμύρια ευεργετικών μικροοργανισμών που ζουν μέσα και πάνω στο σώμα μας – καθώς και την γονιδιακή έκφραση, η οποία επιτρέπει στα κύτταρα να ανταποκρίνονται στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Τα ευρήματα υπαγορεύτουν τον περιορισμό της εκτεταμένης χρήσης αντιβιοτικών ή τη χρήση εναλλακτικών λύσεων, όταν είναι δυνατόν, για την πρόληψη προβλημάτων νευροαναπτύξεως.
Η πενικιλίνη και άλλα σχετικά φάρμακα (όπως η αμπικιλλίνη και η αμοξικιλλίνη) είναι τα ευρύτερα χρησιμοποιούμενα αντιβιοτικά σε παιδιά παγκοσμίως. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα μέσο παιδί λαμβάνει σχεδόν τρεις σειρές αντιβιοτικών πριν από την ηλικία των 2. Παρόμοια ή μεγαλύτερα ποσοστά έκθεσης εμφανίζονται σε πολλές άλλες χώρες.
«Η προηγούμενη έρευνά μας, έδειξε ότι η έκθεση νεαρών ζώων σε αντιβιοτικά αλλάζει τον μεταβολισμό και την ανοσία τους. Η τρίτη σημαντική ανάπτυξη στην πρώιμη ζωή περιλαμβάνει τον εγκέφαλο. Αυτή η μελέτη είναι προκαταρκτική, αλλά δείχνει μια συσχέτιση μεταξύ της αλλαγής του μικροβιώματος και των αλλαγών στον εγκέφαλο που πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Martin Blaser, διευθυντής του Κέντρου Προηγμένης Βιοτεχνολογίας και Ιατρικής στο Rutgers.
Η μελέτη συνέκρινε ποντίκια που εκτέθηκαν σε χαμηλή δόση πενικιλλίνης στη μήτρα ή αμέσως μετά τη γέννηση με ποντίκια, που δεν εκτέθηκαν. Διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια στα οποία χορηγήθηκε πενικιλίνη παρουσίασαν σημαντικές αλλαγές στο εντερικό τους μικροβίωμα και εμφάνισαν αλλαγές ως προς την γονιδιακή έκφραση στον μετωπιαίο φλοιό και την αμυγδαλή, δύο βασικές περιοχές του εγκεφάλου, υπεύθυνες για την ανάπτυξη της μνήμης καθώς και τις αντιδράσεις φόβου και στρες.
Ένα αυξανόμενο σύνολο στοιχείων συνδέει φαινόμενα στον εντερικό σωλήνα με σηματοδότηση στον εγκέφαλο, ένα πεδίο μελέτης γνωστό ως «άξονας-εντέρου-εγκεφάλου». Εάν διαταραχθεί αυτή η οδός, μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη μεταβολή της δομής και της λειτουργίας του εγκεφάλου και πιθανώς να οδηγήσει σε νευροψυχιατρικές ή νευροεκφυλιστικές διαταραχές στη μετέπειτα παιδική ηλικία ή την ενηλικίωση.
«Η πρώιμη ζωή είναι μια κρίσιμη περίοδος για τη νευροανάπτυξη», δήλωσε ο Blaser. «Τις τελευταίες δεκαετίες, παρατηρήθηκε αύξηση των περιστατικών παιδικών νευροαναπτυξιακών διαταραχών, όπως διαταραχή του φάσματος του αυτισμού, έλλειψη προσοχής / διαταραχή υπερκινητικότητας και μαθησιακές δυσκολίες. Παρόλο που η αυξημένη ευαισθητοποίηση και διάγνωση αποτελούν μάλλον κρίσιμους παράγοντες, διαταραχές στην έκφραση κάποιου εγκεφαλικού γονιδίου στην αρχή της ανάπτυξης θα μπορούσε επίσης να σχετίζεται».
Απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να προσδιοριστεί εάν τα αντιβιοτικά επηρεάζουν άμεσα την ανάπτυξη του εγκεφάλου ή εάν μόρια από το μικροβίωμα που «ταξιδεύουν» στον εγκέφαλο διαταράσσουν τη γονιδιακή δραστηριότητα και προκαλούν γνωστικά ελλείμματα.
