Στην Ελλάδα της κρίσης μετά το 2009 το τελευταίο πράγμα που απασχολούσε το εκάστοτε οικονομικό επιτελείο ήταν η πορεία των τιμών και ο πληθωρισμός. Βλέπετε, η βαθιά ύφεση είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των τιμών και μια δεκαετή περίοδο αποπληθωρισμού. Η συγκρατημένη ανάπτυξη που ακολούθησε δεν δημιούργησε πληθωριστικές πιέσεις. Και μετά ήρθε ο Covid-19 και η πανδημία.
Η ζήτηση σχεδόν εκμηδενίστηκε με τα αλλεπάλληλα lockdowns. Όμως το άνοιγμα της αγοράς, η απότομη άνοδος της ζήτησης, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και η κατακόρυφη άνοδος στις τιμές των ενεργειακών προϊόντων έφεραν ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις.
Ρεκόρ πληθωρισμού σε όλη την Ευρώπη
Χώρες όπως η Γερμανία, που για δεκαετίες θεωρούν ταμπού τη συγκράτηση του πληθωρισμού σε πολύ μικρά έως και μηδενικά επίπεδα, βλέπουν ξαφνικά τον πληθωρισμό να αγγίζει το 6%. Παρόμοιες επιδόσεις καταγράφουν και άλλες μεγάλες οικονομίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως της Ισπανίας ενώ η Γαλλία και η Ιταλία από τα μηδενικά ή αρνητικά επίπεδα του Νοεμβρίου 2020 κινούνται σήμερα σε επίπεδα πέριξ του 4%.
Αντίστοιχη πορεία και για την ελληνική οικονομία. Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή από το -2,1% του Νοεμβρίου 2020 θα βρεθεί να αγγίζει το 4,5% το φετινό Νοέμβριο αν επαληθευτούν οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής για τη χώρα μας ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις στην Αθήνα μπορεί να φθάσει και το 5%. Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας σε πρόσφατη συνέντευξη του έχει δηλώσει ότι «οι ανατιμήσεις σε ενέργεια και βασικά αγαθά είναι οξύτερες από ότι αρχικά είχε εκτιμηθεί» και πρόσθεσε ότι η ανοδική τάση στις τιμές καταναλωτή θα συνεχιστεί πιθανότατα το επόμενο δίμηνο, με τον πληθωρισμό να σπάει και το φράγμα του 4%. Ωστόσο σημείωσε πως το φαινόμενο θα είναι πιθανότατα παροδικό.
Πόσο απειλεί την ελληνική οικονομία ο πληθωρισμός
Πόσο παροδικό θα είναι όμως το φαινόμενο; Σύμφωνα με τα στατιστικά μοντέλα που «τρέχουν» ελληνικές και ξένες τράπεζες που παρακολουθούν την οικονομία μας, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα θα παραμένει στα επίπεδα του 4% για το σύνολο του 2022.
Νέες ανατιμήσεις σε βασικά προϊόντα «δείχνουν» τα στοιχεία για τη νέα εκτόξευση του δείκτη τιμών παραγωγού στη Βιομηχανία. Ο Γενικός Δείκτης Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία σημείωσε «άλμα» της τάξης του 23,5% τον Οκτώβριο, και ουσιαστικά προαναγγέλλονται νέες αυξήσεις τιμών στην ελληνική αγορά.
Πολλοί παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι το κύμα ανατιμήσεων που υπήρξε μέχρι στιγμής στην ελληνική αγορά θα έχει και συνέχεια, κάτι στο οποίο συμφωνούν παράγοντες της βιομηχανίας και του λιανεμπορίου, προσδιορίζοντας την αποκλιμάκωση στα προ πανδημίας επίπεδα στο τέλος του πρώτου εξαμήνου 2022. Προειδοποιούν ότι το σύνολο των αυξήσεων σε ρεύμα, μεταφορές και πρώτες ύλες, δεν έχει ακόμη περάσει στην τελική τιμή των προϊόντων.
Φοβίζει η έκρηξη του ενεργειακού κόστους
Παράλληλα εκπρόσωποι της βιομηχανίας σε επαφές που έχουν με την κυβέρνηση αλλά και με τους αρμόδιους επιτρόπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ζητούν μέτρα για να στηριχθούν οι βιομηχανίες μετά την έκρηξη του ενεργειακού κόστους.
Και αυτά δεν είναι καλά νέα διότι το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να βρει τρόπους ώστε να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια τόσο στα βασικά είδη κατανάλωσης όσο και στα ενεργειακά προϊόντα, που έχουν άμεση επίπτωση στην τσέπη των καταναλωτών (αυξήσεις στα τιμολόγια ρεύματος και φυσικού αερίου). Με απλά λόγια η κυβέρνηση εκτός από την αντιμετώπιση της πανδημίας θα πρέπει για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια να αντιμετωπίσει και την ακρίβεια στην αγορά. Ενώ παράλληλα δεν θα πρέπει να υπονομευθεί η προσπάθεια για ανάπτυξη της χώρας σε επίπεδα πάνω από 4%.
Το μήνυμα Μητσοτάκη
Πάντως ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στο ψηφιακό συνέδριο Reuters NEXT εμφανίσθηκε αισιόδοξος και απαντώντας σε ερώτηση αν οι αρχές έμειναν στην πρόβλεψή τους για ρυθμό ανάπτυξης 4,5% το 2022, ο πρωθυπουργός είπε ότι «θα μπορούσε να είναι ακόμη και υψηλότερος από αυτό». Και πρόσθεσε «αν υποθέσουμε ότι δεν υπάρχουν μεγάλα προβλήματα με την πανδημία, εικάζοντας ότι η πανδημία θα τελειώσει σταδιακά κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2022, είμαι πολύ αισιόδοξος για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας».
