Πυκνώνουν τα σύννεφα γύρω από τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν, ο οποίος με την επιθετική στρατηγική που ακολουθεί, έχει καταφέρει, για πρώτη φορά, να βάλει απέναντί του Αμερική και Ευρώπη.
Η αλλαγή στάσης από τον διεθνή παράγοντα έγινε σαφής μετά τη στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ υπέρ του Αζερμπαϊτζάν αλλά και το προκλητικό σόου Ερντογάν στα Βαρώσια.
Τα Βαρώσια και το Ναγκόρνο Καραμπάχ
Διπλωματικοί και κοινοτικοί παράγοντες καταγράφουν ένταση της πίεσης και της δυσαρέσκειας για την Τουρκία και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Και επισημαίνουν ως βασικούς παράγοντες που διαμόρφωσαν αυτή την δυσαρέσκεια την βαθιά πια εμπλοκή, στρατιωτική και πολιτική, της Αγκυρας στον Καύκασο, καθώς και την προκλητική παρουσία του τούρκου προέδρου στα κατεχόμενα Βαρώσια.
Ως προς το τελευταίο, το στίγμα και το μήνυμα Ερντογάν από τα κατεχόμενα ήταν η προώθηση της γραμμής της διχοτόμησης για την Κύπρο – μιας γραμμής, που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί ούτε καν να συζητηθεί σε Βρυξέλλες και Βερολίνο χωρίς να μπει σε κίνδυνο η ίδια η συνοχή της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Το Ναγκόρνο Καραμπάχ, ο Πούτιν και ο Πομπέο
Σε ό,τι αφορά το Ναγκόρνο Καραμπάχ η εμπλοκή της Τουρκίας, και η σκληρή συμμαχία με το Αϊζερμπαϊτζάν εκλαμβάνεται τόσο από την Ευρώπη όσο και από την Ουάσιγκτον ως προϊόν μιας ακόμη «αμοιβαία συμφέρουσας» συνδιαλλαγής του Ερντογάν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
- Ερμηνεύεται επίσης ως ένα ακόμη βήμα διεμβολισμού της Δύσης και επέκτασης ενός αντι-νατοϊκού, και ρωσικής επιρροής, τόξου από τον Καύκασο έως την Μεσόγειο. Αυτή είναι μια προοπτική που δεν μπορεί, επ’ ουδενί, να γίνει δεκτή από τις ΗΠΑ.
Και η παράμετρος αυτή συνυπολογίζεται και στους λόγους για τους οποίους ο αμερικανός υπουργός Αμυνας Μάικ Πομπέο επέλεξε να επισκεφθεί το Φανάρι και το Οικουμενικό Πατραρχείο, περιφρονώντας επιδεικτικά τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Εμπειροι διπλωμάτες με γνώση της αμερικανικής διπλωματίας, αποδίδουν την κίνηση Πομπέο να επισκεφτεί το Φανάρι ως απάντηση στη Μόσχα, η οποία οργανώνει τις κινήσεις της με όχημα και το Πατριαρχείο Μόσχας.
Το τελεσίγραφο Μπορέλ και η στροφή της Ε.Ε
Χθες, εξάλλου, δύο μόλις 24ωρα πριν τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε όπου αναμένεται να συζητηθεί το θέμα της Τουρκίας, ο Ύπατος Αρμοστής της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ, έκανε σαφές σε επιστολή που έστειλε στον Νίκο Δένδια ότι ο δρόμος για την επιβολή κυρώσεων είναι πλέον ανοικτός.
Η κίνηση αυτή του Ευρωπαίου αξιωματούχου αντανακλά το κλίμα που επικρατεί στην Ε.Ε, η οποία τώρα εμφανίζεται πλέον διατεθειμένη να συζητήσει θέμα επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία.
Ενδεχομένως, όμως, συνεκτιμά και το γεγονός ότι οι ΗΠΑ παίρνουν θέση απέναντι στην Άγκυρα.
Ίσως, δηλαδή, ευελπιστεί, ότι μπορεί η Ουάσιγκτον να “κάνει τη δουλειά” που για λόγους οικονομικών συμφερόντων, δεν τολμά να κάνει η Ευρώπη.
Τι θα κάνει η Γερμανία;
Σ’ αυτό το πλέγμα, ο παράγοντας που αλλάζει καταλυτικά τα δεδομένα σε βάρος της Τουρκίας είναι η εκλογή Μπάιντεν στις ΗΠΑ και η επικείμενη αποχώρηση Τραμπ από το προσκήνιο.
- Και το βασικό, ανοιχτό ερώτημα που παραμένει, εν όψει των ευρωπαϊκών αποφάσεων στις 10 Δεκεμβρίου, είναι το εάν πλην του άξονα Αγκυρας-Λευκού Οίκου, έχει σπάσει πλέον και ο άξονας Αγκυρας-Βερολίνου.
Εδώ, διπλωματικές πηγές στέκονται ιδιαίτερα στο χθεσινό κοινό άρθρο των υπουργών Εξωτερικών Γαλλίας και Γερμανίας, με το οποίο οι Ζαν Ιβ ΛεΝτριάν και Χάικο Μάας ζητούν από τον Τζο Μπάιντεν όχι μόνον νέα διατλαντική εταιρική σχέση, αλλά και κοινή γραμμή απέναντι στην «συμπεριφορά της Τουρκίας».
Πρόκειται για μια θέση που δεν προδικάζει μεν αποφάσεις, αλλά σίγουρα ανοίγει πεδίο νέων συσχετισμών και νέων ισορροπιών και στην Ευρώπη.
