Του Θοδωρή Καλούδη
Η οικονομία μπαίνει σε μια νέα φάση. Το Σχέδιο Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0» με τη βοήθεια των χρηματοδοτήσεων των Ευρωπαϊκών Ταμείων που θα οδηγήσουν συνδυαστικά σε μεσοπρόθεσμες εισροές μεγαλύτερες των 70 δις ευρώ, δημιουργούν αναμφισβήτητα ένα ευτυχέστερο περιβάλλον για την ανάπτυξη.
Ωστόσο στη δομή της οικονομίας μας παραμένουν στρεβλώσεις που χρήζουν γενναίων μεταρρυθμίσεων, για να ενισχύσουν την επιχειρηματική δραστηριότητα, να στηρίξουν την εργασία και να απελευθερώσουν τις προοπτικές των νοικοκυριών. Ας «μετρήσουμε» κάποιες αντιπαραγωγικές συνθήκες και ας ψηλαφίσουμε ορισμένες αναγκαίες αλλαγές:
1. Η έλλειψη ρευστότητας
Στην αγορά είναι προφανής η έλλειψη ρευστότητας. Οι τράπεζες εξακολουθούν να κρατούν κλειστές τις στρόφιγγες ακόμη και προς υγιείς επιχειρήσεις. Αν δεν λυθεί το πρόβλημα αυτό, οι επιχειρηματίες – κυρίως οι μικρομεσαίοι, δηλαδή το μέγιστο τμήμα της αγοράς – δεν θα δουν προκοπή. Οι εργαζόμενοί τους δεν θα πετύχουν καλύτερες μισθολογικές συνθήκες. Και βέβαια ο μεγάλος αριθμός των ελληνικών επιχειρήσεων δεν θα μπορούν να έχουν ρόλο στους σχεδιασμούς κατανομής των αναπτυξιακών κονδυλίων. Οι ευρωπαϊκές εκταμιεύσεις θα γίνουν και πάλι λεία των γνωστών «οικογενειών». Η ανάπτυξη δεν θα είναι ίδια για όλους.
2. Η άδικη φορολογία
Η φορολογία, παρά τις σημαντικές πρωτοβουλίες μείωσης του φορολογικού βάρους που έλαβε ήδη η κυβέρνηση Μητσοτάκη, παραμένει αντιπαραγωγική. Μια πιο ορθολογική προσέγγιση θα απαιτούσε και τις ακόλουθες δράσεις:
- Δραστική (και δικαιότερη) μείωση των φορολογικών συντελεστών στην επόμενη διετία.
- Άμεση μείωση του ΦΠΑ στα βασικά καταναλωτικά προϊόντα. Απότελεί στοιχειώδες οικονομικό και κοινωνικό μέτρο.
- Σταδιακή μείωση, με σκοπό την πλήρη εξάλειψη, των φόρων ιδιοκτησίας. Η ιδιοκτησία πρέπει να ενθαρρύνεται και όχι να έχει αντικίνητρα. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το εισόδημα που έχει χρησιμοποιηθεί για την απόκτηση ακινήτου έχει ήδη φορολογηθεί μέσω της φορολογίας εισοδήματος.
- Εξομοίωση της φορολογίας ιδιοκτησίας ακινήτων με την ιδιοκτησία οικονομικών περιουσιακών στοιχείων (μετοχές, ομόλογα) που η κατοχή τους δεν φορολογείται. Αυτό απαιτεί η αρχή της ίσης μεταχείρισης.
- Εναρμόνιση αντιμετώπισης προσόδου των περιουσιακών στοιχείων, κινητών και ακίνητων (μερίσματα από μετοχές, τόκοι καταθέσεων , αποδόσεις χρηματοοικονομικών προϊόντων, πρόσοδοι από ακίνητα).
- Οριστική επίλυση της διαφορετικής αντιμετώπισης για τα κέρδη κεφαλαίου. Αναγνώριση της ζημίας κεφαλαίου.
- Κατάργηση φόρων υπέρ τρίτων.
3. Οι Αποκρατικοποιήσεις
Σε μια σύγχρονη οικονομία το κράτος θα πρέπει να σταματήσει να κάνει τον επιχειρηματία. Το έχουμε πληρώσει όλοι ακριβά αυτό στο παρελθόν και το κεφαλαιώδες ζήτημα των κρατικών επιχειρήσεων (που συνδέονται με κάθε είδους επιχειρηματικά, πολιτικά και συνδικαλιστικά βιλαέτια) εξακολουθεί και αποτελεί τροχοπέδη.
Το κράτος θα πρέπει να περιορισθεί αυστηρά σε διαιτητικό/ρυθμιστικό ρόλο και να ελέγχει αποτελεσματικά την ορθή λειτουργία της αγοράς και τις λειτουργικές δεσμεύσεις των φορέων. Τα κρατικά «μονοπώλια» και οι «κοινωνικοποιημένες» επιχειρήσεις ανήκουν στο “χρονοντούλαπο” της οικονομίας. Τελικά, επιβαρύνουν την κοινωνία.
Οι αποκρατικοποιήσεις πρέπει να συνδυάζονται με την ισχυροποίηση και την εξασφάλιση της όσο το δυνατόν μεγαλύτερης ανεξαρτησίας των ρυθμιστικών αρχών.
3. Η Αυτοδιοίκηση
Η αποκέντρωση και η ενίσχυση της Αυτοδιοίκησης πρέπει να είναι επίμονος και σταθερός προσανατολισμός. Η οικονομική αυτοτέλεια των δήμων και κοινοτήτων είναι ένας κορυφαίος μεταρρυθμιστικός στόχος. Είναι αναγκαία η μεταφορά του ΕΝΦΙΑ στις τοπικούς φορείς και η μετατροπή του από φόρο ιδιοκτησίας σε τέλος ανταποδοτικότητας. Ο κάθε δήμος ή κοινότητα θα πρέπει να έχει την δυνατότητα να αυξάνει ή να μειώνει τα τέλη ανάλογα με τις προσφερόμενες ανταποδοτικές υπηρεσίες.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει επιτέλους να γίνει επακριβής καθορισμός χρήσης γης. Να ξέρει ο καθένας τι μπορεί να κάνει σε οποιοδήποτε μέρος.
Αυτές είναι κάποιες σκέψεις, που θεωρούμε ότι συμβάλουν στον προβληματισμό για καλύτερες μέρες. Η ζωή τρέχει ανεξάρτητα από τις αγκυλώσεις κομμάτων και πολιτικών. Και οι ανάγκες της κοινωνίας απαιτούν δράσεις και αλλαγές που δεν θα βελτιώσουν μόνο τα «μεγέθη» και τις «στατιστικές», αλλά και το βιός του καθένα.
