Μοιάζει με ταινία τρόμου, αρχικά συζητήθηκε ως θεωρία συνωμοσίας και «ψεκασμένων», αλλά η ανοιχτή πια αντιπαράθεση ΗΠΑ και Κίνας αφήνει το ερώτημα ανοιχτό και μετέωρο: Τελικά, ξέφυγε από εργαστήριο της Γουχάν ο κοροναϊός;
Κι εάν ναι, – όπως αφήνει να εννοηθεί πια ακόμη και ο «γκουρού» των αμερικανών λοιμωξιολόγων Αντόνιο Φάουτσι – πόσο επικίνδυνα είναι τα πειράματα που γίνονται στα εργαστήρια τύπου Γουχάν σε όλον τον πλανήτη;
Οι 59 “Γουχάν” του πλανήτη
Ουδείς απαντά με σιγουριά, και ουδείς έχει πια βεβαιότητες. Το σοκ που προκάλεσε όμως η πανδημία έχει οδηγήσει τους επιστήμονες σε συναγερμό. Σε συναγερμό τέτοιου βαθμού, που πλέον έχουν χαρτογραφήσει συνολικά 59 «Γουχάν» σε όλον τον πλανήτη – 59 εργαστήρια, στα οποία γίνονται πειράματα με οριακές ισορροπίες. Και όπου ένα λάθος θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε βιολογικό πόλεμο από ατύχημα.
Τα εργαστήρια υψίστης ασφαλείας, όπως το ερευνητικό Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν, τα οποία χρησιμοποιούνται για τις πιο «επικίνδυνες» βιολογικές έρευνες έχουν πολλαπλασιαστεί κατά την τελευταία δεκαετία και -σύμφωνα με τους επιστήμονες- οι χαλαροί έλεγχοι σε ορισμένες περιοχές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέα πανδημία και νέα παγκόσμια απειλή.
Όπως γράφουν οι Financial Times, τουλάχιστον 59 εργαστήρια βιοασφάλειας επιπέδου 4 (BSL-4) βρίσκονται στα σχέδια, υπό κατασκευή ή σε λειτουργία παγκοσμίως. Βρίσκονται διασκορπισμένα σε 23 χώρες, συμπεριλαμβανομένων του Ηνωμένου Βασιλείου, των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ινδίας, της Γκαμπόν και της Ακτής του Ελεφαντοστού.
Πόσο ασφαλή είναι τα εργαστήρια βιοασφάλειας;
Ο Γκρέγκορι Κόμπλεντς, αναπληρωτής καθηγητής βιολογικής προστασίας στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Μέισον, και η καθηγήτρια Φιλίπα Λέντζος του Βασιλικού Κολεγίου του Λονδίνου που χαρτογράφησαν τις εγκαταστάσεις, διαπίστωσαν ότι από τα 42 εν λειτουργία εργαστήρια, τα μισά κατασκευάστηκαν την τελευταία δεκαετία.
Η πλειονότητα όλων των εργαστηρίων (BSL-4) βρίσκεται σε αστικά κέντρα και μόνο τρεις από τις 23 χώρες έχουν εθνικές πολιτικές που παρέχουν εποπτεία για τη λεγόμενη έρευνα διπλής χρήσης, δηλαδή για τα πειράματα που διεξάγονται για πολιτικούς σκοπούς και τα οποία μπορούν να προσαρμοστούν και για στρατιωτική χρήση.
Σύμφωνα με τον καθηγητή χημικής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ράτζερς, Ρίτσαρντ Ιμπράιτ «η ταχεία ανάπτυξη τέτοιων εγκαταστάσεων, ιδίως σε χώρες όπως η Κίνα, αυξάνει τις ανησυχίες για διαρροές επικίνδυνων ουσιών. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των εργαστηρίων και ο αριθμός των ατόμων με πρόσβαση σε αυτούς, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος».
«Τα ατυχήματα και οι διαρροές συμβαίνουν ήδη σε πολύ μεγάλο αριθμό, ειδικά σε μέρη με χαμηλότερα πρότυπα βιοασφάλειας. Πρέπει να ενισχύσουμε τους κανόνες σε όλο τον κόσμο. Αξιωματούχοι πληροφοριών των ΗΠΑ διερευνούν επί του παρόντος εάν το Ινστιτούτο της Γουχάν θα μπορούσε να είχε παίξει κάποιο ρόλο στην προέλευση της πανδημίας», πρόσθεσε.
Εξι εργαστήρια σε όλον κόσμο έκαναν έρευνες για νυχτερίδες
Όπως επισημαίνεται, οι κινεζικές εγκαταστάσεις ήταν ένα από τα έξι εργαστήρια (BSL-4) στον κόσμο που διεξήγαγαν αμφιλεγόμενη έρευνα για παθογόνα που σχετίζονταν με τις νυχτερίδες πριν από την πανδημία.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Ασφάλειας Υγείας, μετά βίας το 25% των χωρών με εργαστήρια που λειτουργούν στο επίπεδο BSL-4 έχουν «υψηλή» ετοιμότητα βιοασφάλειας, όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Περίπου το ένα τρίτο, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, έχουν «μεσαία» επίπεδα, ενώ το 41% έχει «χαμηλά» επίπεδα, όπως η Νότια Αφρική.
Η έρευνα των Κόμπλεντς και Λέντζος αυξάνει τις ανησυχίες πολλών επιστημόνων σχετικά με τον ήδη υψηλό αριθμό ατυχημάτων που αφορούν τη βιοϊατρική έρευνα, ακόμη και στις πιο ασφαλείς εγκαταστάσεις. Στις ΗΠΑ, το τμήμα υγείας και τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) παρακολουθούν από κοινού τη χρήση 67 διαφορετικών τύπων τοξινών και άλλων δυνητικά επικίνδυνων υλικών.
Τα ατυχήματα στις ΗΠΑ και οι επιθέσεις με άνθρακα
Μάλιστα, η τελευταία έκθεσή τους διαπίστωσε ότι στις ΗΠΑ το 2019, τέτοιες ουσίες χάθηκαν 13 φορές και απελευθερώθηκαν κατά λάθος άλλες 219 φορές. Αυτό οδήγησε στην αναγκαστική υποβολή εξετάσεων σε πάνω από 1.000 άτομα, και για ορισμένους την προληπτική χορήγηση φαρμάκων. Ωστόσο, κανένας δεν προσβλήθηκε από ταυτοποιημένες ασθένειες.
Η παρακολούθηση και ο έλεγχος των αμερικανικών εγκαταστάσεων αυξήθηκε μετά το 2001, όταν ένας άνδρας σκότωσε πέντε άτομα με άνθρακα, που πιστεύεται ότι προήλθε από το εργαστήριο ιατρικής έρευνας του αμερικανικού στρατού στο Fort Detrick.
Οι επιθέσεις με άνθρακα το 2001 δεν είναι το μόνο παράδειγμα αποτυχίας της εργαστηριακής ασφάλειας τις τελευταίες δεκαετίες. Το 2004, εννέα άτομα μολύνθηκαν με Sars και ένα άτομο πέθανε μετά από την «έκθεση» δύο ερευνητών στον ιό ενώ εργαζόταν στο κινεζικό Ινστιτούτο Ιολογίας του Πεκίνου.
Τα “μυστικά” της Κίνας
Τον Νοέμβριο του 2019, μόλις ένα μήνα πριν από το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα της Covid-19, περισσότεροι από 6.000 άνθρωποι στη βορειοδυτική Κίνα μολύνθηκαν με βρουκέλλωση, μια βακτηριακή ασθένεια με συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη, μετά από διαρροή σε ένα εργοστάσιο εμβολίων.
Οι επικριτές του Πεκίνου λένε ότι το απόρρητο στην Κίνα σχετικά με τις δραστηριότητες σε τέτοιες εγκαταστάσεις καθιστά δύσκολο έως αδύνατο να γνωρίζουμε πόσο ασφαλείς είναι. Πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η κινεζική προσέγγιση αναφορικά με τη διεθνή έρευνα για την προέλευση του κορονοϊού αποδεικνύει όλα τα προβλήματα που υπάρχουν, με πρώτο την απόρριψη της πλήρους πρόσβασης σε αναγκαία δεδομένα και στοιχεία.
«Αυτό που έχουμε δει μέχρι τώρα σε σχέση με το Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν είναι ότι πρόκειται για ένα εργαστήριο που δεν είναι ανοιχτό και διαφανές για αυτό που κάνει», δήλωσε η Λέντζος.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
