Σε διπλό γεωπολιτικό ταμπλό παίζει ξανά ο Ταγίπ Ερντογάν, κάνοντας παράλληλο «παζάρι» με ΗΠΑ και Ρωσία και στοχεύοντας στο μέγιστο δυνατό όφελος για την στρατηγική του ατζέντα – εκείνη της αναβάθμισης της Τουρκίας ως διαπεριφερειακής ηγετικής δύναμης.
Σ’ αυτό το διπλό ταμπλό, ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε χθες ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να αναλάβει τον έλεγχο του αεροδρομίου της Καμπούλ στο Αφγανιστάν, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και με οικονομικά ανταλλάγματα από τις ΗΠΑ, ενώ την ίδια ώρα η Αγκυρα διαμήνυε ότι βρίσκεται σε προωθημένο στάδιο διαπραγματεύσεων με την Ρωσία για την απόκτηση και δεύτερης συστοιχίας S-400.
Αγκυρα: Θέμα μηνών το deal με την Ρωσία για την δεύτερη συστοιχία S-400
Συγκεκριμένα, ο γενικός διευθυντής της ρωσικής κρατικής εταιρείας αμυντικής βιομηχανίας και εξαγωγών οπλικών συστημάτων Αλεξάντρ Μιχέγεφ δήλωσε πως η Ρωσία και η Τουρκία βρίσκονται σε φάση ολοκλήρωσης των διαβουλεύσεών τους επί του νέου συμβολαίου για την πώληση της δεύτερης συστοιχίας του αντιαεροπορικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400. Ο ίδιος είπε πως έχει ολοκληρωθεί η οικονομοτεχνική μελέτη και το τελικό deal είναι θέμα μηνών.
«Ολοκληρώνονται οι συνομιλίες, έχει διαμορφωθεί η οικονομοτεχνική μελέτη, έχει εκπονηθεί το πρόγραμμα τεχνολογικής συνεργασίας, και ως εκ τούτου αναμένουμε να ολοκληρώσουμε το έργο αυτό τους προσεχείς μήνες”, δήλωσε ο Μιχέγεφ.
Η δήλωση αυτή ερμηνεύεται και ως μήνυμα προς την Ουάσιγκτον, η οποία θέτει ως βασική προϋπόθεση για την πλήρη αποκατάσταση των σχέσεων με την Αγκυρα την εγκατάλειψη από την Τουρκία του ρωσικού πυραυλικού συστήματος. Για το θέμα το Κογκρέσσο έχει ήδη ψηφίσει μια πρώτη δέσμη κυρώσεων κατά της Τουρκίας – επί θητείας Τραμπ -, ενώ το ζήτημα ετέθη και στην συνάντηση που είχε ο Ταγίπ Ερντογάν με τον αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ.
Η προαναγγελία Τσαβούσογλου
Παρά την αμερικανική πίεση, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε προαναγγείλει από την άνοιξη ότι η Άγκυρα βρίσκεται σε συνομιλίες με την Μόσχα για την αγορά δεύτερης συστοιχίας S-400. Διπλωματικοί αναλυτές θεωρούν ότι ο τούρκος πρόεδρος χρησιμοποιεί τους ρωσικούς πυραύλους και ως διαπραγματευτικό «χαρτί» έναντι των ΗΠΑ, προκειμένου να επιβάλει στην Ουάσιγκτον τους δικούς του όρους και επιδιώξεις για τον ρόλο της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας και της ανατολικής Μεσογείου.
“Παζάρι” με την Ουάσιγκτον για το αεροδρόμιο της Καμπούλ
Στην τακτική αυτή εντάσσεται πιθανώς και το χθεσινό μήνυμα του Ταγίπ Ερντογάν από τα κατεχόμενα της Κύπρου ότι η Τουρκία θα αναλάβει τον έλεγχο του αεροδρομίου της Καμπούλ, υπό την προϋπόθεση ότι οι ΗΠΑ θα εκπληρώσουν συγκεκριμένους όρους – οικονομικούς και επιμελητειακούς.
«Στην παρούσα φάση μελετάμε θετικά την ιδέα να λειτουργήσουμε το αεροδρόμιο της Καμπούλ μετά την αποχώρηση των Αμερικανών στρατιωτών από το Αφγανιστάν» δήλωσε ο Ερντογάν προσθέτοντας:«Όμως θέλουμε η Αμερική να εκπληρώσει ορισμένες προϋποθέσεις».
“Ποιες είναι αυτές; Κατ΄αρχάς, η Αμερική θα είναι στο πλευρό μας στις διπλωματικές σχέσεις. Δεύτερον, θα κινητοποιήσουν τα επιμελητειακά μέσα τους για εμάς (…) και στη συνέχεια στα οικονομικά και διοικητικά θέματα θα παράσχουν την απαραίτητη υποστήριξη στην Τουρκία”.
“Αν αυτές οι προϋποθέσεις εκπληρωθούν, εμείς, η Τουρκία, προβλέπουμε να λειτουργήσουμε το αεροδρόμιο της Καμπούλ”, διαβεβαίωσε.
Η Τουρκία διαπραγματεύεται επί μήνες με τις Ηνωμένες Πολιτείες την πρότασή της Ουάσιγκτον να εγγυηθεί την ασφάλεια και τη διαχείριση του διεθνούς αεροδρομίου Χαμίντ Καρζάι της Καμπούλ.
Οι στρατηγικές επιδιώξεις Ερντογάν
Η Αγκυρα βλέπει θετικά αυτή την προοπτική διότι αφενός θεωρεί ότι αναβαθμίζει τον περιφερειακό ηγετικό της ρόλο – με παράλληλη παρουσία σε Αζερμπαϊτζάν, Λιβύη, Συρία, Σομαλία και Αφγανιστάν -, και αφετέρου εκτιμά ότι θα διευκολύνει την προσέγγισή της με τις ΗΠΑ καθώς πρόκειται για δύσκολη αποστολή, υψηλών κινδύνων, που καμία άλλη χώρα δεν δείχνει πρόθυμη να αναλάβει.
Σε αντάλλαγμα, ωστόσο, η Τουρκία ζητά οικονομική στήριξη – σε πρώτη φάση 120 εκατομμυρίων δολαρίων – και πολιτική κάλυψη.
Το ζήτημα γίνεται ακόμη πιο περίπλοκο λόγω της αντίδρασης των Ταλιμπάν στη προοπτική ανάληψης του ελέγχου του αεροδρομίου της Καμπούλ από την Τουρκία, αλλά και πιεστικό καθώς οι ΗΠΑ έχουν επιταχύνει την απόσυρση των δυνάμεών τους από το Αφαγνιστάν θέτοντας ως στόχο έως τις 31 Αυγούστου να έχει αποχωρήσει και ο τελευταίος αμερικανός στρατιώτης.
