Σε “κενό αέρος” έχουν περιπέσει οι προσπάθειες της Τουρκίας να αποκαταστήσει (εν μέρει τουλάχιστον) την ισορροπία στους αιθέρες του Αιγαίου, με την προμήθεια αμερικανικών μαχητικών F-16.
Μια σειρά από σοβαρούς παράγοντες κάνουν εφιάλτες τα όνειρα το προέδρου Ερντογάν, ο οποίος μετά την ψυχρολουσία που δέχτηκε ο υπουργός του επί των Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έχει ξεσπαθώσει εναντίον … της Ελλάδας και των ισχυρών φίλων της στο Κογκρέσο με επικεφαλής τον πανίσχυρο πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων Μπομπ Μενέντεζ. Οι παράγοντες αυτοί είναι:
Τα 7 “στοπ” τον Ερντογάν
- Η άρνηση της Άγκυρας να άρει τις αντιρρήσεις της για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, που κρατάει σε μια κρίσιμη εκκρεμότητα τους σχεδιασμούς της Συμμαχίας.
- Το παρατεταμένο φλερτ του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Βλαντιμιρ Πούτιν σε μια προσπάθεια του Τούρκου προέδρου να “πατάει σε δυό βάρκες”.
- Η εμπλοκή και ο ρόλος της Τουρκίας στη Συρία που βρίσκεται απέναντι στις επιλογές των ΗΠΑ, για τις εξελίξεις σε αυτό το μέτωπο.
- Το στρατηγικό άνοιγμα της Άγκυρας στο Πεκίνο, κυρίως στο οικονομικό πεδίο, που η Ουάσιγκτον “δεν βλέπει με καλό μάτι”
- Οι πρωτοβουλίες του Ερντογάν στη Μεσόγειο και το μέτωπο της Λιβύης που βρίσκονται σε αντίθεση με τους Αμερικανικούς σχεδιασμούς στην ευρύτερη περιοχή.
- Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν εμπιστεύεται “επίσημα” την Τουρκία, από τη στιγμή που επιβλήθηκαν κυρώσεις για τους S-400. Σημαντικοί Αμερικανοί παράγοντες θεωρούν ότι αυτό δυσκολεύει την παραχώρηση της τεχνολογίας των F-16.
- Και βέβαια ο αναθεωρητισμός του Τούρκου προέδρου και οι καθημερινές απειλές του προς την Ελλάδα, που δεν είναι μόνο ένας σταθερός και συνεπής σύμμαχος της Ατλαντικής Συμμαχίας, με στενές σχέσεις με τις ΗΠΑ, αλλά και ένας κρίκος σταθερότητας στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο. Η εξέλιξη των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και το πρόσφατο ισχυρό Σύμφωνο αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, υποδηλώνει ευρύτερες γεωπολιτικές προτεραιότητες της Ουάσιγκτον που υποστηρίζει η Αθήνα.
Τι είπε ο Μπλίνκεν στον Τσαβούσογλου
Αυτοί οι βασικοί παράγοντες (γιατί υπάρχουν και άλλες εκκρεμότητες στις Αμερικανοτουρκικές σχέσεις) δημιουργούν δυσάρεστο κλίμα στην Ουάσιγκτον, γεγονός που δεν επιτρέπει να εξελιχθεί ομαλά μια συνήθης διαδικασία μεταξύ συμμάχων σε ό,τι αφορά την προμήθεια των μαχητικών F-16, για τα οποία “καίγεται” η Άγκυρα.
Το κλίμα αυτό το ένιωσε ο Μεβλούτ τσαβούσογλου στο πρόσφατο ταξίδι του στην Ουάσιγκτον, κάτι που του προκάλεσε έντονο εκνευρισμό.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Μιχάλη Ιγνατίου, o Άντονι Μπλίνκεν πληροφόρησε τον Τούρκο ομόλογό του, ότι ο Λευκός Οίκος θα προσπαθήσει μεν να πείσει όσους νομοθέτες αντιδρούν και δεν υποχωρούν (για όλους τους λόγους που περιγράψαμε) στο αίτημα Μπάιντεν για την προμήθεια μαχητικών F-16 στην Τουρκία. Αλλά, εάν επιμένουν στις αντιρρήσεις τους, δεν προτίθεται να έρθει σε ρήξη μαζί τους.
Ο Αμερικανός υπουργός ήταν ξεκάθαρος: Εάν δεν επικυρωθεί η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ αμέσως, είναι εκτός κάθε συζήτησης ακόμη και η αποστολή από την κυβέρνηση των ΗΠΑ του τουρκικού αιτήματος στο Κογκρέσο. Διότι, όπως του εξήγησε, θα αυξηθούν, αντί να μειωθούν, οι δυνάμεις που αντιστέκονται. Ακόμα και οι λίγοι που υποστηρίζουν την Τουρκία, θα δηλώσουν αδυναμία να υποστηρίξουν την πώληση των F-16.
Ο Μενέντεζ και η … παρέα του
Και βέβαια ο Μπλίνκεν εξήγησε στον Τούρκο ομόλογό του ότι υπάρχει μια ισχυρή ομάδα νομοθετών, Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων, που αρνούνται να δώσουν συγχωροχάρτι στην Τουρκία και επιδιώκουν να αποτρέψουν την οποιαδήποτε ενθάρρυνση της επιθετικότητας της προς την Ελλάδα.
Πέραν αυτών των επιχειρημάτων του Αμερικανού υπουργού, υπάρχει και ένα ακόμα σοβαρό “εσωτερικό” ζήτημα που κάνει πολύ προσεκτικό τον Λευκό Οίκο στις σχέσεις του με τους Δημοκρατικούς νομοθέτες:
Η κυβέρνηση του Προέδρου Μπάιντεν έχει ενώπιον της μεγάλες μάχες να αντιμετωπίσει, καθώς οι Ρεπουμπλικάνοι, με πλειοψηφία στη Βουλή, προτίθενται να “χτυπήσουν” πολιτικά ακόμα και την οικογένειά του. Λόγω αυτού, ο κ. Μπάιντεν έχει ανάγκη όλους τους Δημοκρατικούς βουλευτές και γερουσιαστές, και ιδιαίτερα τον κ. Μενέντεζ, ο οποίος λόγω του ηγετικού του ρόλου, θα μπορούσε να μαζέψει τον …«στρατό» και να στηρίξει τον Αμερικανό Πρόεδρο.
