Όταν η Ρωσία άρχισε, προς τα τέλη του δ’ τριμήνου του 2020 τους εμβολιασμούς στον πληθυσμό της με το εμβόλιο κατά του κοροναϊού Sputnik-V που ανέπτυξε το Ινστιτούτο Γκαμαλέγια, με τη χρηματοδότηση του δημόσιου Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων (RDIF), πολύς κόσμος στη Δυσή θεώρησε την κίνηση παρακινδυνευμένη και οριακά επικίνδυνη.
Το εμβόλιο βρισκόταν ακόμα στη γ’ φάση των δοκιμών του και, παρά τα θετικά συμπεράσματα που είχαν εξαχθεί από την α’ και β’ φάση, θεωρήθηκε επιστημονικά αδόκιμο να αρχίσουν μαζικοί εμβολιασμοί με ένα σκεύασμα το οποίο ήταν ακόμα σε πειραματικό στάδιο, χωρίς τα απαραίτητα στοιχεία από τις κλινικές δοκιμές.
Η δημοσίευση του Lancet
Σήμερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει δραματικά. Το υψηλού κύρους ιατρικό περιοδικό Lancet δημοσίευσε τα προκαταρκτικά στοιχεία της γ’ φάσης των δοκιμών του εμβολίου και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το σκεύασμα είναι εξίσου ασφαλές και αποτελεσματικό με τα εμβόλια δυτικών εταιρειών, με το ποσοστό ανοσίας που παρέχει να προσδιορίζεται στο 91,6%.
Μάλιστα, το περιοδικό σημείωσε στη δημοσίευσή του ότι «η ανάπτυξη του εμβολίου Sputnik-V έχει δεχθεί κριτική για αδικαιολόγητη βιασύνη, περικοπές και απουσία διαφάνειας. Αλλά το αποτέλεσμα που περιγράφεται εδώ είναι ξεκάθαρο και η επιστημονική αρχή του εμβολιασμού αποδεικνύεται, όπερ σημαίνει ότι άλλο ένα εμβόλιο μπαίνει στη μάχη κατά της COVID-19».
«Ψευδή αφηγήματα»
Στα τέλη Δεκεμβρίου, σε συνέντευξή του στο Bloomberg, o CEO του RDIF, Κίριλ Ντιμίτριεφ, είχε απορρίψει τις κατηγορίες περί έλλειψης διαφάνειας, λέγοντας ότι τα αποτελέσματα της α’ και β’ φάσης των δοκιμών δημοσιεύτηκαν στο Lancet και ότι τα πρώτα αποτελέσματα της γ’ φάσης θα δημοσιευτούν και αυτά σε υψηλού κύρους περιοδικό, όπως και έγινε.
Είχε αποδώσει, δε, τη δυσπιστία προς το Sputnik-V σε ψευδή αφηγήματα που είχαν ως στόχο να περιορίσουν τη Ρωσία, ενώ η χώρα επιδιώκει να είναι εταίρος και σύμμαχος στη μάχη κατά του κοροναϊού. Αναφέρθηκε στη συνεργασία της Ρωσίας με την AstraZeneca για μίξη των δύο εμβολίων, ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα (οι προσεγγίσεις στην παρασκευή τους μοιάζουν αρκετά, όπως σημειώνει και το Lancet).
Ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο
Ο Ντιμίτριεφ είχε τονίσει ότι το Sputnik-V θα αποδειχθεί ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο, το οποίο θα σώσει πολλές ζωές και που δεν χρειάζεται ειδικές συνθήκες αποθήκευσης (έμμεση σπόντα για το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech που απαιτεί κατάψυξη στους -70 βαθμούς Κελσίου) και θα αποτελέσει σημαντική λύση για πολλές χώρες.
Κατά τα φαινόμενα, ο Ντιμίτριεφ δικαιώνεται, καθώς ήδη 20 χώρες έχουν εγκρίνει τη χρήση του εμβολίου, άλλοι μεγάλοι παίκτες (όπως Βραζιλία, Ισπανία και Ινδία) ετοιμάζονται να το εγκρίνουν και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι κάθε εμβόλιο είναι ευπρόσδεκτο στην Ε.Ε., εφόσον εγκρίνεται από τον ΕΜΑ.
Πράσινο φως από 20 χώρες
Ήδη, χώρες όπως η Αργεντινή, η Λευκορωσία, η Ουγγαρία και τα ΗΑΕ έχουν εγκρίνει το εμβόλιο για έκτακτη χρήση, ενώ έχουν γίνει και συμφωνίες για την παραγωγή του με Ινδία και Νότια Κορέα. Ο Ντιμίτριεφ δήλωσε ότι περίπου ένα δισεκατομμύριο δόσεις του Sputnik-V αναμένεται να παραχθούν το 2021 εκτός Ρωσίας.
Το εμβόλιο κοστίζει λιγότερο από 20 δολάρια οι δύο δόσεις, γεγονός που το κάνει άκρως ανταγωνιστικό έναντι των mRNA εμβολίων, ενώ οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην Ευρώπη στις παραδόσεις των άλλων σκευασμάτων κάνουν αρκετούς ηγέτες να στρέφουν το βλέμμα τους προς τη Μόσχα για εμβόλια, αν και καταγράφεται σκεπτικισμός στον δυτικό πληθυσμό.
Ήδη η Ρωσία έχει κάνει αίτηση στον ΕΜΑ για έγκριση του εμβολίου και ο Οργανισμός αναμένεται να αποφανθεί ως το τέλος Φεβρουαρίου, καλώς εχόντων των πραγματων. Το ερώτημα, πλέον, είναι αν τελικά ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θα είναι από τους κερδισμένους του πολέμου κατά της πανδημίας του κοροναϊού.
