Το 1969, η Αμερικανίδα ψυχίατρος Ελίζαμπεθ Κούμπλερ-Ρος επιχείρησε να περιγράψει τα πέντε στάδια που βιώνει ο κάθε άνθρωπος μπροστά στην απώλεια. Τα στάδια αυτά είναι, κατά σειρά: άρνηση, θυμός, διαπραγμάτευση, κατάθλιψη και αποδοχή.
Στο πέμπτο στάδιο, αυτό της αποδοχής, φαίνεται ότι περνά ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όσον αφορά στο ζήτημα της απόκτησης από την χώρα του των αμερικανικών μαχητικών 5ης γενιάς, F-35, από το πρόγραμμα των οποίων η Τουρκία αποβλήθηκε το 2019, όταν και απέκτησε το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400.
Το «εγχώριο» μαχητικό
Μέχρι πρόσφατα, η Τουρκία προσπαθούσε με κάθε τρόπο να επιστρέψει στο πρόγραμμα, προσλαμβάνοντας δικηγορικό γραφείο και λομπίστες για να το επιτύχει. Ωστόσο, οι κυρώσεις μέσω του νόμου CAATSA που επέβαλλαν οι ΗΠΑ και το «μπλέξιμο» με τους S-400 καθιστούσαν το εγχείρημα όλο και πιο δύσκολο, στα όρια του αδύνατου.
Φαίνεται ότι ο Ερντογάν πλέον συμβιβάστηκε με την ιδέα ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να αποκτήσει τα F-35, οπότε επέστρεψε στο γνωστό σενάριο που κατά καιρούς ανακινεί, αυτό της κατασκευής εγχώριου μαχητικού 5ης γενιάς, του TF-X, το οποίο βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης εδώ και αρκετά χρόνια, έχοντας συναντήσει πολλά προβλήματα και εμπόδια.
Τα ορόσημα για το TF-X
Σύμφωνα με το TRT, ο Τούρκος πρόεδρος, μιλώντας σε επενδυτικό φόρουμ, ανακοίνωσε ότι το μαχητικό 5ης γενιάς θα είναι έτοιμο ως το 2023 και θα αρχίσει τις δοκιμαστικές πτήσεις το 2025. Στόχος του προγράμματος είναι το αεροσκάφος να είναι έτοιμο για παραγωγή ως το 2029, σύμφωνα με τα όσα είπε ο Ερντογάν, χωρίς ωστόσο να δώσει άλλες λεπτομέρειες.
Από την πλευρά του ο επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Βιομηχανικών της χώρας, Ισμαήλ Ντεμίρ, ανέφερε ότι στο όλο project συμμετέχουν 16 εργοστάσια και περίπου 2.300 μηχανικοί, εγκατεστημένοι σε ένα ειδικό βιομηχανικό hub στην Άγκυρα, με στόχο την κατασκευή του αεροσκάφους, το οποίο ως ώρας υπάρχει μόνο ως… μακέτα.
Ülkemizin en kritik projelerinden biri olan Milli Muharip Uçak’ın Mühendislik Merkezi’nde 2.300 kişi çalışacak. Mühendislerimizin ihtiyaçlarına göre inşa edilen bina, 65 bin metre kare alana sahip ve içerisinde spor merkezi, yemekhane ve otonom kütüphane yer alıyor. pic.twitter.com/noZdYZbmtY
— Ismail Demir (@IsmailDemirSSB) January 6, 2022
Το πρόγραμμα των F-35
Σημειώνεται ότι αν οι ΗΠΑ δεν είχαν αποβάλλει την Τουρκία από το πρόγραμμα των F-35, η χώρα θα είχε παραλάβει ήδη έξι μαχητικά 5ης γενιάς, ενώ ο σχεδιασμός προέβλεπε ότι τελικά θα έφθανε να έχει 100 F-35, κάποια εκ των οποίων θα είχαν και δυνατότητα απογείωσης και προσγείωσης σε πλωτό μέσο, το «Anadolu» που κατασκευάζει η Ισπανία.
Από την άλλη, ο Ερντογάν επιχείρησε να πείσει ότι τελικά οι αμερικανικές κυρώσεις έκαναν καλό στην Τουρκία, καθώς την έκαναν να στραφεί στις δικές της δυνάμεις και να αναπτύξει ακόμα περισσότερο την αμυντική βιομηχανία της, καθώς, εκτός των άλλων, ήδη σχεδιάζει και ένα δεύτερο μαχητικό, 4ης γενιάς αυτή τη φορά, το Hurjet.
Κοκορεύεται ο Ερντογάν
Μάλιστα, ο Τούρκος πρόεδρος σημείωσε ότι «ζητήσαμε UAVs, δεν τα έδωσαν. Κι εμείς κατασκευάσαμε τα δικά μας όπως το Αnka, το Bayraktar, το Αkinci και το Aksungur… Ζητήσαμε αντιαεροπορικά συστήματα δεν μας τα έδωσαν. Κι εμείς πρώτα αγοράσαμε από άλλη χώρα και για την ώρα κατασκευάσαμε τα συστήματα Hisar, σύντομα θα έχουμε το Siper και αργότερα θα κάνουμε και πιο εξελιγμένο σύστημα».
Φυσικά, η διαφορά ανάμεσα σε UAVs και ένα μαχητικό αεροσκάφος είναι τερατώδης, ιδίως, δε, αν μιλάμε για μαχητικό 5ης γενιάς, τόσο από άποψη τεχνολογίας, όσο και προϋπολογισμού. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις των Τούρκων, το TF-X θα κοστίζει περίπου 100 εκατ. δολάρια, δηλαδή, παραπάνω απ’ όσο κάνει σήμερα ένα F-35A.
