Στην Αθήνα βρίσκεται ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Μάικ Πομπέο για την υπογραφή της ανανεωμένης Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (Mutual Defence Cooperation Agreement-MDCA) Ελλάδας – ΗΠΑ.
Οι επαφές του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, τον οποίο υποδέχθηκε χθες το βράδυ κατά την άφιξή του στην Αθήνα ο Νίκος Δένδιας,άρχισαν σήμερα το πρωί με τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου.
Στη συνέχεια ο Μάικ Πομπέο μετέβη στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας όπου συναντήθηκε με τον υπουργό Εθνικής ‘Αμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο και ακολούθως είχε συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια στο υπουργείο Εξωτερικών, με τον οποίο υπέγραψαν την επικαιροποιημένη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας. Αμέσως μετά, οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών προέβησαν σε κοινές δηλώσεις.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη στις Ελληνοαμερικανικές σχέσεις, που καθ΄ όλες τις ενδείξεις θα έχει την σύμφωνη γνώμη ευρέως φάσματος των πολιτικών δυνάμεων, δεδομένου ότι η συνεργασία Αθηνών και Ουάσιγκτον «πήγε πολύ καλά, απρόσμενα καλά» και την περίοδο διακυβέρνησης Τσίπρα, σύμφωνα με όσα δήλωσε ανώτατη πηγή της εδώ Αμερικανικής Πρεσβείας.
Υπενθυμίζεται ότι η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ τέθηκε σε ισχύ πρώτη φορά το 1990, από την κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και, μετά την λήξη της αρχικής δεκαετούς ισχύος της, ανανεώνεται κάθε χρόνο, με κυβερνήσεις Νέας Δημοκρατίας, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ.
Ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Μάικ Πομπέο
Με τη συμφωνία αυτή – που προχώρησε σε ρυθμούς fast track από τα υπουργεία Εξωτερικών των δύο χωρών αμέσως μετά τις εκλογές του Ιουλίου – γίνεται ένα σημαντικό βήμα για την διεύρυνση και ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας της χώρας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, σε μια χρονική συγκυρία που το ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον στρέφεται πάλι στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
- Στην κυβέρνηση πιστεύουν ότι «ουσιαστικά η νέα Συμφωνία δημιουργεί ομπρέλα ασφαλείας πάνω από τη χώρα -μετά τη δεκαετή οικονομική κρίση που βίωσε η Ελλάδα- καθώς αναπτύσσονται ισχυρότεροι δεσμοί γύρω από τα κοινά στρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή». Την άποψη αυτή συμμερίζονται και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που είχαν διαδραματίσει ουσιώδεις ρόλους στης Εξωτερική Πολιτική κατά τη θητεία της προηγούμενης κυβέρνησης.
Η Ελλάδα “μακρύ σύνορο των ΗΠΑ” στη Μεσόγειο
Όπως σημειώνουν ανεξάρτητοι αναλυτές, «τα τελευταία χρόνια η ελληνική εξωτερική πολιτική δείχνει να κάνει μια πιο φιλοαμερικανική στροφή. Μάλιστα, αυτό είναι ένα από τα λίγα στοιχεία συνέχειας ανάμεσα στην κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα και αυτή του Κυριάκου Μητσοτάκη. Αυτό ήρθε ως αποτέλεσμα εκτιμήσεων στην Αθήνα ότι μέσα σε συνθήκες αυξημένης γεωπολιτικής πόλωσης και με δεδομένη τη διαχρονικά αποτυχία (αλλά και απροθυμία) της Ευρώπης να αναπτύξει έναν αυτοτελή ρόλο στη διεθνή σκηνή, η στήριξη των ΗΠΑ συνιστά τη βασική εγγύηση των ελληνικών συμφερόντων».
- H Ελλάδα θεωρείται πλέον το “μακρύ σύνορο” των ΗΠΑ στη Μεσόγειο, καθώς έτσι ονομάζουν στην Ουάσινγκτον τις χώρες που το αμερικανικό Πεντάγωνο έχει εγκαταστήσει σημαντικές στρατιωτικές βάσεις.
Οι ΗΠΑ ανησυχούν για τη διευρυνόμενη παρουσία της Ρωσίας στη Μεσόγειο, ενώ θεωρούν “ασταθή” σύμμαχο την Τουρκία του Ερντογάν. Έτσι αναβαθμίζουν τη στρατιωτική παρουσία τους στην Ελλάδα και συντονίζουν τη δημιουργία ισχυρού στρατηγικού άξονα μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου.
- Στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού, θα πρέπει να ερμηνευτεί και η “έκρηξη” φιλίας και συνεργασίας που παρατηρήθηκε μεταξύ της Ουάσινγκτον και της … “Αριστερής” κυβέρνησης Τσίπρα (αποτέλεσμα της οποίας ήταν και η επίλυση του Σκοπιανού, προκειμένου να «σταθεροποιηθούν» τα Βαλκάνια).
- -Και σε εφαρμογή αυτού του σχεδιασμού εξελίχθηκαν και οι συζητήσεις για διεύρυνση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Όπως εξελίσσεται και ο επανεξοπλισμός της Κύπρου, με απόφαση του Κογκρέσου.
«Η Ουάσιγκτον αναγνωρίζει τον στρατηγικό ρόλο της χώρας μας»
Κυβερνητικές πηγές θεωρούν ότι με τη συμφωνία αυτή που αναβαθμίζει και διευρύνει την Αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην Ελλάδα, «η Ουάσιγκτον αναγνωρίζει τον στρατηγικό ρόλο της χώρας μας στην Ανατολική Μεσόγειο, γεγονός που αποτελεί μήνυμα προς όλους, κυρίως προς την Άγκυρα».
Με αυτές τις εκτιμήσεις και προσδοκίες, η νέα Συμφωνία δεν αφορά πλέον κατά κύριο λόγο τη βάση της Σούδας (όπου ο Αμερικανός διοικητής έχει «εκτεταμένες αρμοδιότητες») αλλά και άλλες στρατιωτικές εγκαταστάσεις που αποκτούν σαφώς προσδιορισμένο χαρακτήρα «αμερικανικών βάσεων» ή αποτελούν στρατιωτικούς χώρους με ειδικό καθεστώς.
- Μεγάλης σημασίας θεωρείται η αξιοποίηση και αναβάθμιση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, καθώς ενισχύεται ο εθνικός στόχος για μετατροπή της πόλης σε στρατηγικό κόμβο, ενεργειακό και μεταφορικό. Η ανάπτυξη παράλληλων υποδομών προσφέρει επίσης εναλλακτική οδό εξόδου στην Μεσόγειο για την Βουλγαρία και την Ρουμανία, πέραν των Δαρδανελίων.
Σημαντική τομή θα είναι η αναβαθμισμένη κατοχύρωση της δυνατότητας χρήσης της Προβλήτας Μαραθίου στην Κρήτη και ειδικά του Κρηπιδώματος Κ-14 που επιτρέπει τη φιλοξενία Αεροπλανοφόρων και ενδιαφέρει πάρα πολύ τις ΗΠΑ. Το ζήτημα ήταν εδώ ότι η εγκατάσταση είναι ΝΑΤΟϊκή και αναζητήθηκε η καλύτερη δυνατή φόρμουλα.
Στο νέο καθεστώς – που συνδέεται και με τη διευκόλυνση των αμυντικών πιστώσεων από το Κογκρέσο – οι νομικές διατυπώσεις της Συμφωνίας είναι πιο «ευέλικτες» και παραπέμπουν σε ένα είδος «ανεμπόδιστης πρόσβασης» ή και «αποκλειστικής χρήσης» των εγκαταστάσεων της Σούδας.
Σημειώνεται ότι για πρώτη φορά ενσωματώνονται σε συμβατικό κείμενο που θα τεθεί ενώπιον της Βουλής δραστηριότητες που μέχρι σήμερα πραγματοποιούνταν χωρίς την εμπλοκή της.
Διαβάστε στη συνέχεια: Γιατί διευρύνεται η Αμερικανική παρουσία στην Ελλάδα – Ποια εμφανίζονται ως πλεονεκτήματα για την ελληνική πλευρά
[more]
Σύμφωνα με όσα λένε κυβερνητικές πηγές, η MDCA, κρίθηκε από αμφότερες τις πλευρές ότι χρειαζόταν επικαιροποίηση, λόγω της μεγάλης χρονικής περιόδου που έχει παρέλθει από την υπογραφή της, επειδή:
- Περιείχε τοποθεσίες και εγκαταστάσεις από όπου οι Αμερικανοί είχαν αποχωρήσει (π.χ. Ελληνικό, Γλυφάδα)
- Τα τελευταία χρόνια είχε αναπτυχθεί διμερής αμυντική συνεργασία σε άλλες εγκαταστάσεις βάσει Τεχνικών Διευθετήσεων. Επειδή η συνεργασία αυτή εξελίχθηκε σε περιοδική αλλά σταθερή βάση, κρίθηκε αμοιβαία σκόπιμο να περιληφθεί στην MDCA ώστε να λειτουργεί σε ενιαίο νομικό πλαίσιο
- Παράλληλα, επειδή οι Αμερικανοί επιθυμούν να βελτιώσουν, με ίδια χρηματοδότηση, τις υποδομές στις εν λόγω εγκαταστάσεις μας, η συμπερίληψή τους στην MDCA ανοίγει νομικά το δρόμο για τη διάθεση κονδυλίων από το Κογκρέσο για την εκτέλεση των βελτιωτικών έργων
- Αποφασίσθηκε να τροποποιηθεί όχι η Συμφωνία η ίδια, αλλά μόνον το Παράρτημά της, το οποίο περιγράφει τις εγκαταστάσεις και τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα σε αυτές. Εκεί συμπεριλήφθηκαν ρυθμίσεις για δραστηριότητες σε περιοχή Σούδας (Μαράθι), αεροπορική βάση Λάρισας, Στεφανοβίκειο Μαγνησίας και λιμάνι Αλεξανδρούπολης
- Επισημαίνεται ότι η διοίκηση και ο έλεγχος των στρατιωτικών εγκαταστάσεων, εντός των οποίων φιλοξενούνται οι αμερικανικές δυνάμεις, παραμένουν στην ελληνική πλευρά. Οι ΗΠΑ είναι υπεύθυνες μόνο για τη διοίκηση των δικών τους δυνάμεων κατά την χρονική περίοδο της εκεί παρουσίας τους.
Ποια εμφανίζονται ως πλεονεκτήματα για την ελληνική πλευρά
Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι η χώρα απολαμβάνει πλέον οκτώ πλεονεκτημάτων, με τη νέα συμφωνία:
- Γενικότερη στρατηγική αναβάθμιση της Ελλάδας, γεγονός σημαντικό για τους ευρύτερους σχεδιασμούς ασφάλειας και άμυνας των συμμάχων μας. Σε συνδυασμό με τη σταθερότητα και τις πάγιες στρατηγικές προτεραιότητες της Ελλάδος, η θεσμική αναβάθμιση της σχέσης με τις ΗΠΑ ενισχύει τη συνολική γεωστρατηγική αξία της χώρας
- Η κατάσταση ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο έχει αλλάξει ριζικά από το 1990, όταν υπεγράφη η MDCA. Η στενότερη συνεργασία με την Αμερικανική πλευρά σε τομείς ιδιαίτερης ευαισθησίας για τις Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, θωρακίζει τις τελευταίες για την καλύτερη αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων ασφαλείας.
- Οι δραστηριότητες συνεκπαίδευσης με τους Αμερικανούς βελτιώνουν το αξιόμαχο του στρατεύματός μας
- Οι Ένοπλες Δυνάμεις ασκούνται υπό τις πιο σύγχρονες συνθήκες και με τα πιο σύγχρονα μέσα
- Οι υποδομές των εγκαταστάσεών μας θα εκσυγχρονισθούν και θα αναβαθμισθούν με έξοδα της Ουάσιγκτον. Δεδομένου ότι η Αμερικανική παρουσία στις εν λόγω εγκαταστάσεις είναι περιοδική, οι βελτιωμένες υποδομές θα χρησιμοποιούνται και από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις (συχνά δε, για περισσότερο χρόνο από όσο τις χρησιμοποιούν οι Αμερικανοί)
- Οικονομικό όφελος για τις τοπικές κοινωνίες από την υλοποίηση έργων υποδομών και την παρουσία αμερικανικού προσωπικού
- Αναβαθμίζεται η στρατηγική σημασία της Αλεξανδρούπολης ως κόμβου με πλήρως ανεπτυγμένες υποδομές (λιμάνι, αεροδρόμιο, χερσαία οδική και σιδηροδρομική σύνδεση) και ως παρακαμπτήριας των Δαρδανελίων οδού προς Βουλγαρία και Ρουμανία. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία λόγω της παραμεθορίου θέσης της αλλά και του ρόλου που δύναται να διαδραματίσει στην ενεργειακή διασύνδεση της χώρας (αγωγός TAP, αγωγός IGB, τερματικός σταθμός επεξεργασίας φυσικού αερίου)
[/more]
