“Σενάρια πολέμου” στο οικονομικό επιτελείο. Πως θα αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της κρίσης μετά τη ρωσική εισβολή

Δημόσιο Χρέος

Σενάρια πολέμου για την ελληνική οικονομία καταστρώνει πλέον η κυβέρνηση, σε συνεννόηση και με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, καθώς οι συρράξεις συνεχίζονται και η αβεβαιότητα που τις συνοδεύει κορυφώνεται, απειλώντας τη δημοσιονομική σταθερότητα, τα εισοδήματα των πολιτών και το πολιτικό μέλλον της.

Ο σχεδιασμός για την ανάκαμψη, την επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα, ακόμη και για την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία ξαναμπαίνει στο τραπέζι, καθώς οι τιμές φαίνεται ότι θα παραμείνουν πολύ καιρό στα ύψη και «φυσάει άνεμος στασιμοπληθωρισμού», σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, αλλά και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Eurobank, Φωκίωνα Καραβία, μεταξύ άλλων.

Τα σενάρια, σύμφωνα με πληροφορίες από πηγές του οικονομικού επιτελείου (Καθημερινή της Κυριακής), περιλαμβάνουν τα εξής:

“Μαξιλάρι” για τη στήριξη του πληθυσμού

1. Δημιουργείται «μαξιλάρι» για στήριξη του πληθυσμού με νέα μέτρα και κάλυψη των αυξημένων αναγκών του Δημοσίου. Αυτό θα γίνει με την κατάθεση συμπληρωματικού προϋπολογισμού την ερχόμενη εβδομάδα, με 2 δισ. ευρώ επιπλέον δαπάνες.

Οι δαπάνες αυτές θα κατευθυνθούν κυρίως στη συνέχιση της στήριξης των νοικοκυριών για τα τιμολόγια ρεύματος, εφόσον εξαντληθούν οι πόροι του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, κάτι που δείχνει όλο και πιο πιθανό.

Εκτιμάται ότι περίπου 1 δισ. ευρώ ίσως χρειαστεί να συνεισφέρει ο προϋπολογισμός για να καλυφθεί η επιδότηση για το σύνολο του έτους. Επίσης, το Δημόσιο αντιμετωπίζει το ίδιο αυξημένες ενεργειακές δαπάνες, μεταξύ άλλων σε τομείς όπως η άμυνα.

Εξάλλου, όπως είπε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, πέρα από τη συνέχιση των υφισταμένων, μπορεί να χρειαστεί να ληφθούν και πρόσθετα μέτρα. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε την περασμένη εβδομάδα σε ενδεχόμενη μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα, μιλώντας για «όπλο στη φαρέτρα».

Εφόσον αποφασιστεί, το μέτρο θα είναι εξαιρετικά στοχευμένο σε τρόφιμα που καταλαμβάνουν μεγάλο τμήμα του «καλαθιού» των ευάλωτων νοικοκυριών.

Αύξηση της πρόβλεψης για το έλλειμμα του προϋπολογισμού

2. Αυξάνεται η πρόβλεψη για το έλλειμμα του προϋπολογισμού από το 1,4% του ΑΕΠ προς το 2%.

Το υψηλότερο έλλειμμα περιορίζει εκ των πραγμάτων τις δυνατότητες της κυβέρνησης για παρεμβάσεις στην κατεύθυνση των φοροελαφρύνσεων, με το οικονομικό επιτελείο να θέλει να διασώσει τη διατήρηση του χαμηλού ΦΠΑ στην εστίαση και το δεύτερο εξάμηνο φέτος (κόστος 250 εκατ. ευρώ) και την επέκταση και στο Δημόσιο και τους συνταξιούχους της απαλλαγής από την εισφορά αλληλεγγύης και την επέκταση των μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών για το 2023 (κόστος 2,1 δισ. ευρώ).

Κάτι με το οποίο διαφώνησε το ΔΝΤ την περασμένη Παρασκευή στα συμπεράσματα της πρόσφατης αποστολής του εδώ.

Χαμηλώνει ο πήχης για την ανάπτυξη 

3. Χαμηλώνει ο πήχυς για την ανάπτυξη από το 4,5% του προϋπολογισμού στην περιοχή του 3%-3,5%, κάτι που σημαίνει ότι η ζημιά στην οικονομία από τον πόλεμο υπολογίζεται στα 2-3 δισ. ευρώ.

Επίσης, ανεβαίνει η πρόβλεψη για τον πληθωρισμό από το 1% του προϋπολογισμού στο 5%. Τα παραπάνω μεγέθη αποτελούν το νέο βασικό σενάριο της κυβέρνησης, ενώ σε μια δυσμενή εκδοχή, με παράταση του πολέμου πέραν του καλοκαιριού, επιδεινώνονται ραγδαία.

Τα στοιχεία θα αποτυπωθούν στο νέο Πρόγραμμα Σταθερότητας 2022-25, που θα καταθέσει η κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο τέλος Απριλίου, σε μια από τις δυσκολότερες ασκήσεις, καθώς η αβεβαιότητα είναι μεγάλη και οι προβλέψεις εντελώς επισφαλείς.

Προβληματισμός για την εκτίναξη των επιτοκίων δανεισμού

4. Μένει ανοιχτή η απόφαση για έξοδο από την «ενισχυμένη εποπτεία» τον Αύγουστο ή αργότερα.

Σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητικές και ευρωπαϊκές πηγές, υπάρχει προβληματισμός σε σχέση με τον κίνδυνο εκτίναξης των επιτοκίων δανεισμού της Ελλάδας, σε περίπτωση που το περιβάλλον παραμένει επισφαλές, λόγω πολέμου.

Κι αυτό γιατί οι αγορές εκλαμβάνουν τη στενή παρακολούθηση της Ελλάδας στο πλαίσιο της «ενισχυμένης εποπτείας» ως ασφαλιστική δικλίδα.

Ετσι, ενώ είχε δρομολογηθεί η έξοδος από την ενισχυμένη εποπτεία τον Αύγουστο, το θέμα θα επανεξετασθεί από τις δύο πλευρές έως τον Ιούνιο, προκειμένου να ληφθεί απόφαση παράτασης του καθεστώτος ή όχι.

Η κυβέρνηση έχει μεν θέσει στόχο την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία το 2022, αλλά σίγουρα θα προτιμήσει να μεταθέσει τον στόχο αυτό, παρά να ρισκάρει την ευχέρεια δανεισμού της χώρας και μια πιθανή αναγκαστική προσφυγή σε δανεισμό από τον ESM με μνημονιακούς όρους.

Το πολιτικό κόστος θα ήταν πολύ βαρύτερο στη δεύτερη περίπτωση.

Το επιχείρημα των Βρυξελλών 

Στις Βρυξέλλες, εξάλλου, ακούγεται και το επιπλέον επιχείρημα ότι η παραμονή στην ενισχυμένη εποπτεία διασφαλίζει έναντι μιας ενδεχόμενης δημοσιονομικής εκτροπής, σε περίπτωση εκλογών ή έναντι μιας περιόδου πολιτικής αστάθειας, αν έχουμε επαναληπτικές εκλογές.

Η 14η αξιολόγηση, που βρίσκεται σε εξέλιξη σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων και θα ολοκληρωθεί σε επίπεδο επικεφαλής την ερχόμενη Τετάρτη, δεν προβλέπεται να κρύβει αρνητικές εκπλήξεις.

Δεν είναι όμως σίγουρο ότι θα είναι και η τελευταία, στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας. Αλλωστε, εκτός από τα 750 εκατ. ευρώ που θα εκταμιευθούν σε περίπτωση θετικής αξιολόγησης, τον Ιούνιο όπως αναμένεται, εκκρεμούν άλλα 750 εκατ. ευρώ, από αξιολόγηση του 2019 που δεν έγινε.

Αυτά πιθανότατα θα εισπραχθούν αργότερα, με μια νέα αξιολόγηση, είτε στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας είτε της απλής μεταμνημονιακής παρακολούθησης για όλες τις χώρες που είχαν προγράμματα.

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο

Καμία δημοσίευση για προβολή