Κλεισίματα. Το κλείσιμο του γραφείου του ΔΝΤ στην Αθήνα ήταν το μεγάλο νέο της εβδομάδας. Ήταν όμως άραγε πραγματικά μεγάλο νέο; Όχι, αν περιμένει κανείς άμεσες οικονομικές συνέπειες: το ΔΝΤ έχει «φύγει» από την Ελλάδα εν μέρει από το 2014, οπότε και έπαψε να συμβάλει στις παροδικές χρηματοδοτήσεις της χώρας μας, και σχεδόν πλήρως από το 2019, πρώτα λόγω της πολιτικής του αντιμετώπισης από την προηγούμενη κυβέρνηση και στη συνέχεια λόγω των πρόωρων αποπληρωμών που υλοποιεί η παρούσα.
Από την άλλη, το ΔΝΤ δεν έπαψε, σε όλη τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης, και σε κάποιο βαθμό και κατά την παρούσα περίοδο, να είναι ένας κεντρικός «παίκτης»:
- Στην αρχή, λόγω της τεχνογνωσίας του (και της πέρα από τους κανόνες βοήθειας που πρόσφερε, χωρίς να εισακουσθεί, ο Ντομινίκ Στρος Καν).
- Στη συνέχεια, ως κέρβερος (που ενσαρκώθηκε στο πρόσωπο του Πολ Τόμσεν),
- Κατόπιν, για την παραδοχή (δια στόματος Ολιβιέ Μπλανσάρ) του «λάθους» στο υπολογισμό της ύφεσης.
- Διαχρονικά, ως υπέρμαχος μικρότερων πλεονασμάτων με τίμημα βαθύτερες μεταρρυθμίσεις (φιλοσοφία διαμετρικά αντίθετη με της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η οποία, γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, το δαιμονοποίησε)
- Και τώρα στο τέλος, ως σοφός πλην αποσυρμένος συμβουλάτορας.
Με τόσα σκαμπανεβάσματα, η οριστική αποχώρηση του μάλλον ανακουφίζει παρά συγκινεί.
***
Απλώματα. Δίνοντας το στίγμα της αποχώρησης του ΔΝΤ, αλλά και της νέας σελίδας της ελληνικής οικονομίας, ο Πρωθυπουργός έκανε δύο δηλώσεις με σημασία:
- «Το ΔΝΤ ήταν χρήσιμο όσο οι επενδυτές δεν είχαν εμπιστοσύνη στην Ελλάδα» και «Αφήσαμε πίσω έναν κύκλο, τώρα χρειαζόμαστε ριζοσπαστικές αλλαγές».
Αυτό είναι, πράγματι, το διπλό στοίχημα: ανάκτηση εμπιστοσύνης και πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Ξεκινά με καλούς οιωνούς αλλά και αγκάθια:
- Από τη μία, θετικές κινήσεις από τις διεθνείς αγορές και οργανισμούς (ελάφρυνση τόκων από ESM, πρωταθλητισμός στο δείκτη οικονομικού κλίματος στην ΕΕ, εκδήλωση επενδυτικού ενδιαφέροντος σε κάθε εμφάνιση στο εξωτερικό, προεξόφληση βελτίωσης πιστοληπτικής βαθμίδας).
- Από την άλλη ανεργία που βελτιώνεται αλλά είναι ακόμα σε επίπεδα 2011 και η μεγαλύτερη στην Ευρωζώνη (16,6%), brain drain που συζητείται αλλά δεν ανακόπτεται (ακούστε το πολύ ενδιαφέρον τελευταίο podcast του economico), άνοδος εξαγωγών οριακή και καταθέσεις στις τράπεζες που έχουν πάψει να επιστρέφουν. Από πλευράς κλίματος και συμβόλων πάμε καλά, δομικά είμαστε (με ευμενή προσέγγιση) στα μισά του δρόμου.
***
Ανοίγματα. Έφτασε, πλησίστια και αινιγματική, η ώρα των συντάξεων. Η βδομάδα, και η χρονιά, μπήκε με κινήσεις σε πολλά μέτωπα: θέση σε εφαρμογή νέων ρυθμίσεων για όρια ηλικίας (μεγαλύτερα) και πλασματικά έτη (ακριβότερα), επιστροφή αναδρομικών, μάλλον από το Μάρτιο, αλλά με κάλυψη 5μήνου, επανυπολογισμός των συντάξεων με βάση την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας του Οκτωβρίου του 2019, διεξαγωγή σημαντικής, λόγω πιθανού δημοσιονομικού αποτελέσματος, δίκης στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την τύχη περικοπών βάσει των Μνημονίων, ψήφιση νέου ασφαλιστικού νόμου σε αντικατάσταση του ξεπερασμένου από την πραγματικότητα και ξεδοντιασμένου από τα δικαστήρια «νόμου Κατρούγκαλου». Στο μεγάλο μέτωπο των συντάξεων θα κριθούν πολλά, σε επίπεδο οικονομίας και, κυρίως, κοινωνικής δικαιοσύνης.
***
Βαθέματα. Σε δύο διεθνή μέτωπα άρχισε να κρίνεται, αυτές τις μέρες, η επιρροή του γεωπολιτικού ρίσκου στις οικονομικές εξελίξεις. Η σχετικά συγκρατημένη, προς το παρόν, αλλά πάντως ανοιχτή σύγκρουση ΗΠΑ-Ιράν δοκιμάζει την τιμή του πετρελαίου (που δεν ανέβηκε ακόμα πολύ), τις αντιδράσεις των αγορών κεφαλαίου (τα χρηματιστήρια έπεσαν λίγο και μετά ανέκαμψαν, προδικάζοντας -κόντρα, ίσως, στη λογική- μια «ήπια» εξέλιξη) και τη γενική πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Ενώ η επιβεβαίωση ότι η Βρετανία κλείνει οριστικά την πόρτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 31 Ιανουαρίου και μάλιστα με «σκληρό» τρόπο (χωρίς δυνατότητα παράτασης και με διαφορετικές προτεραιότητες) οδηγεί καθαρά αν όχι σε σύγκρουση, πάντως σε διαφοροποίηση και ανταγωνισμό. Σε μια «βασική», αντί μιας γενικής συμφωνίας, που είναι πολύ πιθανό να αφήσει απέξω τον χρηματο-οικονομικό τομέα.
- Ο Κώστας Μποτόπουλος είναι συνταγματολόγος, πρ. Ευρωβουλευτής και πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Σύμβουλος Διοίκησης στην Τράπεζα της Ελλάδας και εταίρος στη δικηγορική εταιρία «Λαμπαδάριος και Συνεργάτες». Τα σχόλιά του στο economico.gr δημοσιεύονται κάθε Σάββατο
Περισσότερα νέα, ρεπορτάζ και αναλύσεις: ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ
