Η αποκάλυψη του Reuters ότι ο Τζο Μπάιντεν ζήτησε από τους ευρωπαίους να μην προχωρήσουν τώρα σε κυρώσεις κατά της Τουρκίας είναι η μία όψη του νομίσματος: Η όψη που δείχνει ότι ο πρόεδρος τον ΗΠΑ θέλει τον Ερντογάν και την Τουρκία σε κατευνασμό για να υπηρετήσει το νέο βασικό γεωπολιτικό δόγμα της Αμερικής – εκείνο της ανάταξης της ισχύος και της συνοχής του ΝΑΤΟ.
- Η άλλη όψη λέει πως αυτός ο “κατευνασμός Μπάϊντεν” έχει πολύ σαφές πλαίσιο και προϋποθέσεις – ή, για την ακρίβεια, έχει μία και μοναδική προϋπόθεση: Εάν η Τουρκία θέλει να αξιοποιήσει την προσφορά του κατευνασμού και να μείνει στο παιχνίδι της Δύσης, θα το κάνει με τους όρους της Αμερικής.
Τελεσίγραφο για τους S-400: Τερματισμός του προγράμματος ή κυρώσεις
Και τον πρώτο, και αδιαπραγμάτευτο, εξ αυτών των όρων, έσπευσε να υπενθυμίσει χθες, εν είδει τελεσιγράφου προς τον Ερντογάν ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα, Ντέιβιντ Σάτεφιλντ, ζητώντας από την Τουρκία να εγκαταλείψει πλήρως το πρόγραμμα των ρωσικών πυραύλων.
«Το ζήτημα των S-400 δεν είναι ένα θέμα που μπορεί να επιλυθεί με πονηρό τρόπο», είπε μιλώντας σε δημοσιογράφους ο κ. Σάτεφιλντ και πρόσθεσε: « Η λύση μπορεί να επέλθει μόνο αν η Τουρκία εγκαταλείψει τους S-400. Oι κυρώσεις επιβλήθηκαν στην Τουρκία, επειδή διαθέτει τους S-400, όχι επειδή δεν είναι συμβατά τα συστήματα».
Και για να γίνει απολύτως κατανοητός απηύθυνε ευθέως την προειδοποίηση, εάν όχι την απειλή, προς τον Ερντογάν, στην περίπτωση που η Τουρκία αποφασίσει να αγοράσει κι άλλα οπλικά συστήματα από τη Ρωσία.
«Αν η Τουρκία υπογράψει νέα στρατιωτική – εμπορική συμφωνία με τη Ρωσία τα αποτελέσματα θα είναι βαριά και οι κυρώσεις θα είναι πιο σκληρές από αυτές των CAATSA», δήλωσε ο αμερικανός πρέσβης.
Εδώ, το πρώτο μήνυμα είναι πως ο Λευκός Οίκος μπορεί να «βάλει πλάτη» για να παγώσουν οι ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Τουρκίας, θα το κάνει όμως υπό την προϋπόθεση ότι ο Ερντογάν θα παίξει με τους όρους του Λευκού Οίκου και όχι με εκείνους του Κρεμλίνου. Ειδάλλως, θα αντιμετωπίσει κυρώσεις βαρύτερες από τις ευρωπαϊκές – κυρώσεις βαρύτερες και από τις ισχύουσες αμερικανικές, που μπορούν να κοστίσουν πολύ περισσότερο στην τουρκική οικονομία.
Ο Ερντογάν καλείται να διαλέξει στρατόπεδο
Το δεύτερο μήνυμα έχει να κάνει με το timing και τους λεονταρισμούς του Ερντογάν. Μόλις χθες, ο τούρκος πρόεδρος έσπευσε αυτοβούλως να μπει «σφήνα» στην σκληρή σύγκρουση Μπάιντεν – Πούτιν και να επιδείξει προφίλ ανεξάρτητου και τολμηρού ηγέτη.
Πήρε ανοιχτά θέση υπέρ του Πούτιν, χαρακτήρισε απαράδεκτο τον επίμαχο χαρακτηρισμό «δολοφόνος» που χρησιμοποίησε ο Μπάιντεν για τον ρώσο ηγέτη, και απηύθυνε νουθεσίες στον Λευκό Οίκο λέγοντας ότι τέτοιες δηλώσεις «δεν αρμόζουν σε έναν πρόεδρο». Βρήκε μάλιστα «πολύ έξυπνη» και την διπλωματικά ειρωνική απάντηση του Βλαντιμίρ Πούτιν στον Μπάιντεν.
Λίγη ώρα αργότερα ήρθε η δήλωση-τελεσίγραφο του αμερικανού πρέσβη στην Αγκυρα. Για να καταστεί απολύτως σαφές ότι δεν είναι στην ευχέρεια του Ερντογάν να διαλέγει στρατόπεδο – ή, τουλάχιστον, δεν θα έχει την ευχέρεια να το κάνει χωρίς να πληρώσει σκληρό τίμημα.
