Είναι η πρώτη φορά που υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ επισκέπτεται τη μία χώρα χωρίς να επισκεφθεί την άλλη, αναφέρει η Deutsche Welle σχολιάζοντας την επίσκεψη του Μάικ Πομπέο στην Ελλάδα.
Στην Αγκυρα καθόλου δεν άρεσε αυτή η πρωτοβουλία της Ουάσικγτον όπως δεν θα αρέσει το πέρασμα από εδώ τριών Ευρωπαίων ηγετών πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την ερχόμενη Πέμπτη. Πρόκειται για τον καγκελάριο της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε και την πρωθυπουργό της Δανίας Μέτε Φρέντερικσεν. Στις συνομιλίες τους με τον Κυριάκο Μητσοτάκη θα συζητηθούν θέματα μετανάστευσης και ασύλου αλλά οπωσδήποτε και οι εξελίξεις στην Aνατολική Μεσόγειο.
Ολα αυτά ενώ εκκρεμούν:
- Η απευθείας επικοινωνία Μητσοτάκη-Ερντογάν.
- Η πραγματοποίηση του 61ου γύρου των διερευνητικών επαφών που επανεκκινούν μετά από διακοπή τεσσάρων ετών.
Η Ανατολική Μεσόγειος βρέθηκε στο επίκεντρο επικοινωνίας που είχαν την Κυριακή ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, λίγες ώρες πριν την άφιξη του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην Ελλάδα. Στη συνομιλία αυτή ο Πομπέο εξέφρασε στήριξη στις διερευνητικές επαφές και στη δημιουργία μηχανισμού μείωσης της έντασης στο Αιγαίο.
“Πολιτικές διαβουλεύσεις”
Και αυτό “δένει” με προηγούμενες ανακοινώσεις από τον εκπρόσωπο του Τούρκου προέδρου Ι. Καλίν, ότι πρόθεση της Άγκυρας είναι παράλληλα με τις διερευνητικές επαφές να εξελίσσονται «πολιτικές διαβουλεύσεις», μια διαδικασία που, όπως είπε, θα αφορά τις διμερείς σχέσεις, από την οικονομία μέχρι τον τουρισμό και από την ασφάλεια των συνόρων μέχρι το ζήτημα των μειονοτήτων. Θα γίνονται επίσης συζητήσεις σε στρατιωτικό επίπεδο για «Μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης με στόχο τη δημιουργία ενός μηχανισμού συνεργασίας σε θάλασσα, ξηρά και αέρα αλλά και στα σύνορα.
Στο μεταξύ η Αγκυρα υπενθύμισε τα “ζωτικά συμφέροντά της” στην ανατολική Μεσόγειο δεσμεύοντας θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στη Ρόδο και το Καστελλόριζο με νέα NAVTEX που εκδόθηκε το Σάββατο για τη διεξαγωγή άσκησης με πυρά στις 29 Σεπτεμβρίου.
Η επιστολή Ερντογάν στους ηγέτες της ΕΕ
Αίσθηση προκαλεί η αποκάλυψη της κυπριακής εφημερίδας “Φιλελεύθερος” ότι ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, απέστειλε προς τους ηγέτες των κρατών-μελών της Ε.Ε. -πλην Ελλάδας και Κύπρου- επιστολή με την οποία προτείνει τον διαμοιρασμό του φυσικού αερίου στην Κύπρο χωρίς λύση του Κυπριακού.
Σύμφωνα με τον Ερντογάν, οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να δημιουργήσουν έναν μηχανισμό συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένης μιας δίκαιης κατανομής των εσόδων από τους υδρογονάνθρακες, «ως συνιδρυτές της εκλιπούσας Κυπριακής Δημοκρατίας και συνιδιοκτήτες του νησιού».
Προκειμένου να δημιουργηθεί ένας τέτοιος μηχανισμός συνεργασίας, δεν χρειάζεται να περιμένουμε τη διευθέτηση του Κυπριακού, αναφέρει ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος έσπευσε να εξηγήσει και το γιατί: «Επειδή και τα δύο μέρη στο νησί λειτουργούν μέσω διεθνών εταιρειών πετρελαίου στις αντίστοιχες περιοχές καθορισμένων αδειών τους. Μόνο οι δύο λαοί στο νησί πρέπει να αποφασίσουν από κοινού εάν θα αναστείλουν ή θα συνεχίσουν αυτές τις δραστηριότητες».
Η Λευκωσία, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, δέχεται αφόρητες πιέσεις από το Βερολίνο να κάνει πίσω από το βέτο στις κυρώσεις προς τη Λευκορωσία εφόσον δεν διευρυνθεί ο κατάλογος κυρώσεων στην Τουρκία όπως έχει ζητήσει λόγω της συνεχιζόμενης παραβίασης της κυπριακής ΑΟΖ.
Τις επόμενς μέρες, κατά τις ίδιες διπλωματικές πηγές, θα κριθούν όλα: Και η τύχη του κυπριακού βέτο και το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης ΕΕ-Τουρκίας, και η εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
