Θοδωρής Καλούδης

Τη φορά αυτή δεν φταίμε εμείς… Η κρίση όμως μπορεί να γίνει ευκαιρία – Η φυγή προς τα εμπρός απαιτεί ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο.

Η απρόσμενη κρίση της πανδημίας «έφεραν τα πάνω κάτω». Εκεί που πολλοί νοικοκυραίοι έλεγαν «δόξα σοι ο Θεός», το γύρισαν στο «βόηθα Παναγιά μου». Εκεί που πήγαμε να ορθοποδήσουμε, πήραμε πάλι την κάτω βόλτα.

Τη φορά αυτή δεν φταίμε εμείς και η αβελτηρία μας. Δεν φταίνε οι κακοί οικονομικοί σχεδιασμοί και οι δομικές ανεπάρκειες της οικονομίας. Είναι ο ιός, που χαρακτηρίσθηκε «εχθρός της ανθρωπότητας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και έχει ήδη προσβάλει περί το 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Είναι η αόρατη πλανητική καταιγίδα που σαρώνει τα πάντα στο διάβα της. Στη Νέα Υόρκη θάβουν τους νεκρούς τους σε ομαδικούς τάφους!

Οι ανθρώπινες, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις αυτής της πανδημίας είναι ανυπολόγιστες. Η βαθιά οικονομική ύφεση που έρχεται, θα ταρακουνήσει τις μεγάλες οικονομίες και θα ταλαιπωρήσει για αρκετό χρόνο την περιφέρεια, όπως η χώρα μας.

***

Στην αντιμετώπιση της επιδημίας, στην Ελλάδα, είχαμε την τύχη να ακουμπήσουμε σε σοβαρούς επιστήμονες και σε ένα κανονικό πρωθυπουργό. Που λειτούργησε, γρήγορα, με σωστά αντανακλαστικά και κουμαντάρισε την υγειονομική κρίση “by the book”. Οι επιδόσεις μας, στη γενική διεθνή υγειονομική κατάρρευση, αποτελούν τη φωτεινή εξαίρεση στην Ευρώπη και συζητιούνται ως ευχάριστη έκπληξη στα διεθνή μέσα.

Χωρίς να μας έχει εγκαταλείψει ο φονιάς, πολλών η σκέψη στη μιζέρια της  καραντίνα μας, γυρίζει και ξαναγυρίζει στην επόμενη μέρα. Στις δουλειές μας, τις ζημιές, τα νέα χρέη, τη μάχη να ξαναέρθουμε «στα ίσια μας». Αρκετοί αδύναμοι, μετά από δέκα χρόνια δυστυχίας, νοιώθουν πως ζουν πάλι το δικό τους Μύθο του Σισύφου. Πίστεψαν προς στιγμήν ότι ήρθε η ώρα να πάρουν ανάσα. Και φοβούνται ότι το μαρτύριο ξεκινά πάλι, σε ένα «άνισο» αγώνα που «τους παίρνει από κάτω».

Σε εθνικό επίπεδο, οι κίνδυνοι είναι περισσότεροι (και ίσως μεγαλύτεροι) από τη νέα οικονομική κρίση και την απειλή της ύφεσης. Στην καταχνιά ξεμυτίζουν πάλι οι Λαϊκιστές. Οι κάθε είδους «Κούλογλου» και «Βαρουφάκηδες». Κάποιοι φίλοι του κ. Τσίπρα «μετρούν τους νεκρούς» της πανδημίας και τους συγκρίνουν … χαιρέκακα με το «Μάτι» (!). Το ίδιο το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης (το κόμμα με τα δύο πρόσωπα, ανάλογα με τη συγκυρία) απειλεί επισήμως ότι «θα λογαριαστούμε», όταν περάσει η μπόρα. Οι οικονομικοί φωστήρες της «πρώτης φοράς» υποδεικνύουν να ανοίξει το κράτος τα ταμεία του και να μοιράσει «εδώ και τώρα», ως επιδότηση, ό,τι υπάρχει (και ό,τι δεν υπάρχει) σε όσους δικαίως ή αδίκως φωνάζουν «δώσε και μένα μπάρμπα». «Με ένα νόμο και ένα άρθρο» (σας θυμίζει κάτι;). Κάποιοι δεξιοί βολεμένοι (γνώριμοι στα επιχειρηματικά συνδικαλιστικά “μετερίζια” της ΝΔ) ψιθυρίζουν κάτι για σεισάχθεια…

***

Όλοι έχουμε προβλήματα και όλοι αναζητούμε την κρατική ομπρέλα. Και καλώς άνοιξε αυτή η ομπρέλα για πολλούς. Τα βιβλία λένε ότι σε τέτοιου είδους αναπάντεχες κρίσεις, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να απορροφήσουν ένα μεγάλο μέρος από το εισόδημα που χάθηκε εξαιτίας των αναγκαστικών περιοριστικών μέτρων. Η απασχόληση των εργαζομένων και η παραγωγική ικανότητα των επιχειρήσεων πρέπει να προστατευθούν, ως πρώτη οικονομική προτεραιότητα. Με στρατηγική και μέθοδο όμως. Γιατί η χώρα θα συνεχίσει να ζει και μετά την καραντίνα. Η οικονομία μας θα χρειαστεί «ρεζέρβες» και τους επόμενους μήνες.

Το βέβαιο είναι ότι πρέπει να αποφευχθεί μια νέα πολιτική λιτότητας, μετά το τσουνάμι του κοροναϊού. Πέρα ότι θα είναι βούτυρο στο ψωμί του λαϊκισμού, μακροπρόθεσμα δεν οδηγεί πουθενά. Όπως και μια πολιτική που θα παραμείνει επί πολύ βασισμένη αποκλειστικά στις «επιδοτήσεις», τη μεταχρονολόγηση των υποχρεώσεων, την πρόσκαιρη κάλυψη των βασικών αναγκών. Το πρόβλημα που «λύνεται» σήμερα θα «ξεφυτρώσει» αύριο πάλι, χειρότερο.

Η σημερινή αλληλεγγύη του κράτους πρέπει να εξελιχθεί, σταδιακά και με στρατηγική, σε μια γενναία μεταρρυθμιστική πολιτική, μια δυναμική φυγή προς τα εμπρός. Κλειδί σε αυτό είναι η κινητοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων και των νέων ευρωπαϊκών κονδυλίων στο να πάρει εμπρός η πραγματική οικονομία με νέους όρους. Οι τράπεζες πρέπει να αλλάξουν ρότα και να μεταφέρουν χαμηλότοκα στην αγορά όλες τις «γραμμές» των φτηνών κεφαλαίων που εξασφαλίστηκαν με κρατικές ή ευρωπαϊκές εγγυήσεις.

***

Ο κ. Μητσοτάκης τα πήγε καλά στην κρίση αυτή. Και φαίνεται πως στο μυαλό του είναι πάντα η επόμενη μέρα. Μας έχει δείξει πως ακουμπά μεν στο κόμμα του και στις παραδόσεις του, αλλά τολμά τα ανοίγματα σε ευρύτερες δυνάμεις της κοινωνίας. Και εμπιστεύεται τους επιτυχημένους επαγγελματίες, χωρίς να νοιάζεται για την κομματική τους ταυτότητα.

Η κρίση αυτή του δίνει μια μοναδική ευκαιρία να ενσωματώσει σε κοινή προσπάθεια ανάκαμψης και ανάπτυξης ό,τι καλύτερο, ό,τι πιο προοδευτικό, ό,τι πιο αποτελεσματικό έχει αυτός ο τόπος σε μια δύναμη προοπτικής. Οι πολίτες – κουρασμένοι από τις «αναποδιές» – χρειάζονται ένα ισχυρό μήνυμα για να ξαναπάνε στο «μέτωπο» της νέας προσπάθειας. Η κοινωνία θέλει ξεκάθαρους στόχους, να μετράνε στη ζωή του καθένα. Η χώρα χρειάζεται πλέον να μπει σε μια νέα εποχή. Με ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, με δίκαιη κατανομή βαρών και ισότιμη συμμετοχή στο καλύτερο αύριο.

Για περισσότερα νέα, ρεπορτάζ και αναλύσεις: ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο

Καμία δημοσίευση για προβολή