Μετά από μια δεκαετία νέο-οθωμανικής έκρηξης και επίδειξης πυγμής, και αποσταθεροποίησης, στην ανατολική Μεσόγειο, ήρθε η ώρα του φόβου και της απομόνωσης: Ο Ταγίπ Ερντογάν φοβάται, ζητά την προστασία της Μέρκελ, και επιχειρεί να ξαναχτίσει γέφυρες με τον αραβικό κόσμο – τις γέφυρες που ο ίδιος γκρέμισε.
Η πηγή του φόβου του είναι διπλή:
- Αφενός, η απώλεια του «φίλου» Τραμπ από τον Λευκό Οίκο, τον φέρνει αντιμέτωπο με μια Αμερική που δεν αστειεύεται. Ο Τζο Μπάιντεν του προσφέρει συμμαχία μόνον υπό αδιαπραγμάτευτους όρους και προϋποθέσεις – την διακοπή της αμυντικής συνεργασίας με την Ρωσία, την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Λιβύη, και την διασφάλιση ηρεμίας στην Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων εδώ και των σχέσεων με την Ελλάδα.
- Αφετέρου, η επικείμενη απώλεια της πιο πιστής του συμμάχου στην Ευρώπη, της Ανγκελα Μέρκελ τον φέρνει αντιμέτωπο με πλήρη αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα στις γερμανο-τουρκικές και, κατ΄επέκταση, και στις ευρωτουρκικές σχέσεις.
Γιατί ο Ερντογάν ζητά στήριξη από την Μέρκελ
Γι αυτούς τους δύο λόγους επιδίδεται σε αγώνα δρόμου για να κλείσει όσο το δυνατόν περισσότερα μέτωπα μπορεί έως την συνάντηση κορυφής που θα έχει με τον αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν τον Ιούνιο.
Μίλησε με την Μέρκελ και έστειλε χθες τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου στο Βερολίνο για δύο λόγους:
- Για να διασφαλίσει ότι στην σύνοδο κορυφής της ΕΕ τον Ιούνιο – την τελευταία σύνοδο της Μέρκελ – δεν θα ανοίξει οποιοδήποτε θέμα για την Τουρκία πέραν της «θετικής ατζέντας».
- Για να «κλειδώσει» την γερμανική ανοχή στην στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στην Λιβύη και, κατ΄επέκταση, και στην μη αμφισβήτηση του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Στο πρώτο σκέλος η στάση του γερμανού υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας μετά την συνάντησή του χθες με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου δείχνει ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν έχει λόγους να ανησυχεί. Μπορεί ο Τσαβούσογλου να δήλωσε ότι «η ΕΕ είναι όμηρος των μαξιμαλιστικών ελληνικών αξιώσεων», ο Μάας όμως είδε μόνον την «βελτίωση» των ευρωτουρκικών σχέσεων τον τελευταίο χρόνο και τις δυνατότητες που ανοίγει ο «διάλογος». Ητοι, όσο η Μέρκελ είναι στην καγκελαρία κανένα δύσκολο θέμα δεν θα ανοίξει για την Τουρκία σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Το “αγκάθι” της Λιβύης
Ως προς το δεύτερο, τα πράγματα δεν είναι εξίσου καλά. Η πίεση Μπάιντεν ανάγκασε ακόμη και την Μέρκελ να ζητήσει από τον Ερντογάν την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων από την Λιβύη. Ο Τσαβούσογλου δήλωσε μεν ότι συμφωνεί, αλλά υπενθύμισε τις διμερείς συμφωνίες της Τουρκίας με την Τρίπολη.
Ητοι, η Αγκυρα δεν θα κάνει εύκολα πίσω και θα επιμείνει στην παραμονή της στρατιωτικής της δύναμης στην Λιβύη. Κι ένας από τους βασικούς λόγους γι αυτό είναι ότι θέλει να στηρίξει, εν όψει τον εκλογών στην χώρα, τον πολιτικό εκείνο άξονα που θα διατηρήσει σε ισχύ το τουρκολιβυκό μνημόνιο για τις θαλάσσιες ζώνες.
Η επίθεση φιλίας στον αραβικό κόσμο
Παράλληλα με την επιχείρηση κατευνασμού στο ευρωπαϊκό μέτωπο, ο Ερντογάν επιδιώκει την επαναπροσέγγιση με τον αραβικό κόσμο. Πρόκειται επίσης για αναγκαία συνθήκη προκειμένου να επιδείξει νέο διπλωματικό και γεωπολιτικό προφίλ στην Αμερική του Μπάιντεν.
Το πρώτο βήμα ήταν οι διερευνητικές επαφές με την Αίγυπτο. Ο πρώτος γύρος ολοκληρώθηκε χθες, χωρίς θεαματικά αποτελέσματα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές. Κατά τις ίδιες πηγές, ουσιαστική πρόοδος δύσκολα θα υπάρξει όσο η Τουρκία παραμένει στην Λιβύη και όσο στηρίζει την Μουσουλμανική Αδελφότητα. Επιπλέον, η αίσθηση που υπάρχει στην Αθήνα είναι πως εξίσου δύσκολα ο Φατάζ αλ Σίσι θα αθετήσει τις δεσμεύσεις του και την νέα, ισχυρή συμμαχία με την Ελλάδα.
Η επίσκεψη Τσαβούσογλου στο Ριάντ
Ο δεύτερος σταθμός θα είναι την επόμενη εβδομάδα το Ριάντ. Ο Ερντογάν στέλνει στην Σαουδική Αραβία τον Τσαβούσογλου στις 11 Μαίου σε μια ακόμη αποστολή αποκατάστασης των διπλωματικών σχέσεων.
Είναι η πρώτη υψηλού επιπέδου επίσκεψη Τούρκου αξιωματούχου στο σουνιτικό βασίλειο, μετά την δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι, που είχε πραγματοποιηθεί το 2018 στο προξενείο του Ριάντ στην Κωνσταντινούπολη και είχε επιφέρει το πρώτο σοβαρό ρήγμα στις σχέσεις των δύο χωρών.
Είναι επίσης μια επίσκεψη που έπεται της οργής Ερντογάν για την συμμαχία Ελλάδας – Σαουδικής Αραβίας, με την συμμετοχή της τελευταίας τόσο στην άσκηση «Ηνίοχος», όσο και στο Φόρουμ Φιλίας.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
