Της Δάφνης Γρηγοριάδη
Η διεύρυνση της οικονομικής συνεργασίας Ελλάδας – Ισραήλ ήταν βασικό θέμα στην ατζέντα επίσκεψης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ισραήλ. Βασικά πεδία της οικονομικής συνεργασίας των δυο χωρών αποτελούν ο τουρισμός, η τεχνολογία, η ενέργεια και η εξωστρέφεια μέσα από ΑΞΕ και εξαγωγές. Σκοπός είναι μέσα από την οικονομική διπλωματία η ανανέωση των σχέσεων των δυο χωρών και οι επαφές με Ισραηλινές επιχειρήσεις οι οποίες ενδιαφέρονται να επεκτείνουν τις δραστηριότητες τους στην Eλλάδα.
Τι δείχνει το εμπορικό ισοζύγιο – που πρέπει να στραφούμε: Οι συνολικές Ελληνικές εξαγωγές προς το Ισραήλ το 2019 αυξήθηκαν κατά 15%. Αν αφαιρέσουμε τα πετρελαιοειδή όμως οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 14,25%. Όσον αφορά τις συνολικές εισαγωγές Ισραηλινών προϊόντων στην Ελλάδα, αυτές μειωθήκαν κατά 5% και με την αφαίρεση των πετρελαιοειδών η μείωση φτάνει το 105,4%.
Συμπεραίνουμε ότι ο ρόλος των πετρελαιοειδών είναι ιδιαίτερα σημαντικός στο εμπορικό ισοζύγιο των δυο χωρών και ότι εξάγουμε παραπάνω από όσο εισάγουμε στην συγκεκριμένη χώρα.
Η Ελλάδα πρέπει να διευρύνει τον κατάλογο τον προϊόντων που εξάγει στο Ισραήλ ειδικά στον κλάδο τον τροφίμων, (μετά τα πετρελαιοειδή η Ελλάδα εξάγει στο Ισραήλ κυρίως πρώτες ύλες και είδη βιομηχανίας) καθώς και να αυξήσει τον εξαγωγικό όγκο διότι τα προσεχή έτη η ζήτηση του Ισραήλ για πετρελαιοειδή αναμένουμε ότι θα μειωθεί καθώς η χώρα προχωρά στην σταδιακή αντικατάσταση το πετρελαίου από το φυσικό αέριο στα πλαίσια μετάβασης στην βιώσιμη ανάπτυξη. Κάπου εδώ έρχεται και η ανάγκη διεύρυνσης των σχέσεων μας στον ενεργειακό τομέα που έχει ήδη αρχίσει με την υπογραφή του Eastmed.
Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) – αναγκαιότητα πραγματοποίησης εξερχόμενων : Oι Ισραηλινές ΑΞΕ στην χώρα μας το 2018 έφτασαν τα 33εκ. ευρώ έναντι των 26,7 εκ. ευρώ το 2016. Οι ΑΞΕ αν και έχουν ανέλθει τα τελευταία 3 έτη, κινούνται σε χαμηλά επίπεδα. Αυτό σημαίνει πως υπάρχουν μεγάλα περιθώρια εξέλιξης με τους Ισραηλινούς να δείχνουν προτίμηση στο Real Estate, τον Τουρισμό και πλέον την Ενέργεια.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως οι εξερχόμενες ΑΞΕ (της Ελλάδας προς το Ισραήλ) είναι τόσο χαμηλές έως μηδενικές που δεν έχουν καταγραφεί στην έκθεση του 2019 που εκδίδει το γραφείο οικονομικών και εμπορικών υποθέσεων του Τελ Αβίβ. Η Ελλάδα χρησιμοποιεί μόνο τις εξαγωγές για την επίτευξη της εξωστρέφειας στο Ισραήλ. Το γεγονός ότι δεν πραγματοποιούμε ΑΞΕ στο Ισραήλ είναι ανησυχητικό καθώς έχει πλέον καταρριφθεί η άποψη πως μόνο οι εισερχόμενες ΑΞΕ τονώνουν την ανάπτυξη.
Αντίθετα οι εξερχόμενες ΑΞΕ εκτός από τα προφανή οφέλη που αποκτά η θυγατρική μέσω της διεθνοποίησης, ωφελούν και την μητρική εταιρεία καθώς γίνεται πιο ανταγωνιστική και αποκτά τεχνογνωσία από το εξωτερικό. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, αποκτά τεχνογνωσία από μια χώρα η οποία έχει το υψηλότερο ποσοστό παγκοσμίως σε έρευνα και ανάπτυξη.
Η πορεία του τουρισμού και γιατί θα αυξηθεί: Oι Ισραηλινοί επιλέγουν για τις διακοπές τους Ελλάδα καθώς η χώρα μας είναι ο 3ος δημοφιλέστερος προορισμός τους μετά την Γαλλία και την Ιταλία. Φέτος, εξαιτίας της καλής μας αντιμετώπισης απέναντι στην κρίση του κορωνοϊού, αναμένουμε ότι μεγάλο ποσοστό Ισραηλινών που θα προτιμούσε τις δύο παραπάνω χώρες, θα διαλέξει Ελλάδα λόγω του χαμηλού αριθμού κρουσμάτων. Στην περαιτέρω προσέλκυση τουριστών θα βοηθούσε η διαμόρφωση τουριστικών πακέτων “στα μέτρα τους” κάτι το οποίο αποδίδει όπως ήδη παρατηρούμε στην προσέλκυση τουριστών στην Ελλάδα από την Ινδία.
Άλλες προοπτικές και συμπεράσματα: Oι δυο χώρες μπορούν να συνεργαστούν και στο κομμάτι της κυβερνοασφάλειας όπου το Ισραήλ διαθέτει αρκετά πρωτοποριακά συστήματα και στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα αλλά και στον τομέα αμυντικής τεχνολογίας όπου εκεί η Ελλάδα μπορεί να αναλάβει ρόλο προμηθευτή αφού ήδη εξάγει αρκετά εξαρτήματα προς το Ισραήλ για την κατασκευή τέτοιων τεχνολογιών.
Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι οι τομείς συνεργασίας των δυο χωρών είναι πολλοί περισσότεροι από τους παραδοσιακούς τομείς συνεργασίας με άλλες χώρες, πως η Ελλάδα είναι περισσότερο ωφελημένη και πως δεν είναι τυχαία η επιλογή του Πρωθυπουργού να τον συνοδεύσουν ο Υπ. Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, Υπ. Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης, Υπ. Περιβάλλοντος-Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, Υπ. Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης, Υπ. Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης και οι υφυπουργοί Οικονομικής Διπλωματίας- Εξωστρέφειας Κώστας Φραγκογιάννης και Έρευνας-Τεχνολογίας Χρίστος Δήμας.
