Με μία προωθημένη πρόταση εμφανίσθηκε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο προσχέδιο με τις κατευθυντήριες αρχές για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που προκάλεσε η πανδημία.
Η Κομισιόν καλεί τις κυβερνήσεις να εξετάσουν το ενδεχόμενο μείωσης φόρων σε επιχειρήσεις και επιδότησης των μισθών των εργαζομένων αφού, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, πρέπει να υπάρξει συντονισμός της δημοσιονομικής πολιτικής και πιο στοχευμένα μέτρα.
Μείωση φόρων και επιδότηση μισθών
Αυτά τα μέτρα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα πρέπει να εστιάζουν στην παροχή βοήθειας σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας μετά την πανδημία, ενώ θα μπορούσαν να έχουν τη μορφή «προσωρινών μειώσεων φόρων στις εταιρείες ή επιδοτήσεων σε μισθούς».
Παράλληλα, στο προσχέδιο για το ευρωπαϊκό δημοσιονομικό μοντέλο στην μετά-πανδημίας εποχή, επισημαίνεται ότι για να αποφευχθεί η επιδείνωση των προβλημάτων, τα κράτη δεν θα πρέπει να αποσύρουν την δημόσια στήριξη αμέσως, δηλαδή μόλις οι οικονομικές συνθήκες αρχίσουν να βελτιώνονται. Η άμεση πρόκληση, σύμφωνα με την Κομισιόν, είναι αφενός η απεμπλοκή της οικονομίας από τη δημόσια στήριξη το επόμενο έτος, χωρίς ωστόσο οι επιχειρήσεις και οι εργοδότες να είναι εκτεθειμένοι στη μετά την πανδημία ανάκαμψη.
Στον τομέα των επενδύσεων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί τις κυβερνήσεις να εξετάσουν πώς το Ταμείο Ανάκψμςη που προσφέρει δάνεια και επιχορηγήσεις με στόχο πράσινες και ψηφιακές οικονομίες, μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Το Ταμείο έχει στόχο την ενίσχυση της οικονομίας της ΕΕ κατά 2% τα επόμενα χρόνια, υπό την προϋπόθεση ότι θα αξιοποιηθούν όλες οι επιχορηγήσεις και τα μισά δάνεια.
Απειλή πτωχεύσεων και μακροχρόνιας ανεργίας
Η πορεία της οικονομίας εξαρτάται από την εξέλιξη της πανδημίας αλλά και του προγράμματος εμβολιασμών και έτσι πολλά ζητήματα παραμένουν ανοιχτά.
«Μια έκρηξη αισιοδοξίας μετά την κρίση, αναφέρεται χαρακτηριστικά, θα μπορούσε να απελευθερώσει ισχυρότερα επενδυτικά σχέδια». Ωστόσο η πανδημία, θα μπορούσε να αποδειχθεί πιο επίμονη ή πιο σοβαρή στο προσεχές μέλλον και υπάρχει κίνδυνος να αφήσει βαθύτερα σημάδια στον ιστό της ευρωπαϊκής οικονομίας. Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε «πτωχεύσεις, αύξηση της μακροχρόνιας ανεργίας και μεγαλύτερες ανισότητες».
«Σπάει» το Σύμφωνο Σταθερότητας
Στο προσχέδιο αποτυπώνεται και ο προβληματισμός που υπάρχει σε όλη την Ευρώπη για το Σύμφωνο Σταθερότητας και το κατά πόσο μπορούν να παραμείνουν σε ισχύ τα παρωχημένα κριτήρια για τα ελλείμματα και το χρέος.
Ήδη, από την αρχή της πανδημίας, η Κομισιόν ανέστειλε το όριο του 3% του ΑΕΠ για το έλλειμμα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κατάσταση έκτακτης υγειονομικής ανάγκης και να μετριαστεί η απότομη ιστορικά ύφεση που προκάλεσε.
Θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες για το έλλειμμα, θα παγώσουν τουλάχιστον έως το 2023 ενώ το επόμενο διάστημα ανοίγει επισήμως η συζήτηση και για το δημόσιο χρέος και τη διαχείρισή του αφού έχει αγγίξει το 100% ως ποσοστό του ΑΕΠ σε επίπεδο ευρωζώνης. Και εδώ, η διατήρηση του κανόνα για χρέος στο 60% του ΑΕΠ που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας θεωρείται μη ρεαλιστική και απίθανη.
Χ. Σταϊκούρας: Δημοσιονομική χαλάρωση έως το 2023
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις προτάσεις της ΕΕ οι οποίες όπως είπε ικανοποιούν απόλυτα τις προτεραιότητες της ελληνικής κυβέρνησης, όπως αυτές έχουν κατατεθεί στο Eurogroup και το Ecofin.
Ο κύριος Σταϊκούρας σχολιάζοντας τις προτάσεις της Επιτροπής τόνισε μεταξύ άλλων και τα εξής:
- Θα υπάρχει δημοσιονομική ευελιξία όχι μόνο το 2021 αλλά και το 2022.
- Δεν θα υπάρξει πρόωρη απόσυρση των μέτρων ενίσχυσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Επιπροσθέτως, μόλις περιοριστούν οι κίνδυνοι σε υγειονομικό επίπεδο, τα μέτρα θα γίνονται σταδιακά πιο στοχευμένα και θα στρέφονται προς την επίτευξη ανθεκτικής και διατηρήσιμης ανάκαμψης.
- Θα αξιολογηθεί, από το 2023 και μετά, η κατάσταση κάθε κράτους-μέλους, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες σε κάθε χώρα, ώστε, σε περίπτωση που ένα κράτος-μέλος δεν έχει επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας, να χρησιμοποιούνται πλήρως όλες οι δυνατότητες ευελιξίας που παρέχει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Η συνέχιση της δημοσιονομικής ευελιξίας -λαμβάνοντας, πάντα, υπόψη τα εκάστοτε διαθέσιμα ταμειακά περιθώρια της χώρας- και το υπόλοιπο πλέγμα προτάσεων, καταλήγει ο υπουργός, δίνουν τη δυνατότητα να επεκταθεί, για όσο χρειαστεί, η στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με αποτελεσματικά, στοχευμένα και κοινωνικά δίκαια μέτρα, χωρίς, όμως, να οδηγηθούμε σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό».
