H είδηση είναι ότι μετά από τρισίμισι χρόνια βαθιάς κρίσης, η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ υπογράφουν σήμερα συμφωνία επανεκκίνησης των διπλωματικών και εμπορικών τους σχέσεων.
Η προβολή της εξέλιξης αυτής – η οποία έρχεται μετά από αμερικανική διαμεσολάβηση με πρωτεργάτη τον γαμπρό του Ντόναλντ Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ – δείχνει ένα ακόμη βήμα στην επιχείρησης σταθεροποίησης της περιοχής του Κόλπου πριν αναλάβει καθήκοντα η κυβέρνηση Μπάιντεν.
Και το βασικό ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο, και πως, η συμφωνία αυτή θα επηρεάσει την, προνομιακή, σχέση της Τουρκίας με το Κατάρ – μια σχέση που, μέχρι στιγμής, αποτελεί το ισχυρότερο ίσως οικονομικό και εμπορικό στήριγμα του Ταγίπ Ερντογάν ενώπιον της κλονισμένης τουρκικής οικονομίας.
Η υπογραφή της συμφωνίας και ο ρόλος Κούσνερ
Η συμφωνία υπογράφεται σήμερα στη διάρκεια του Συμβουλίου Κρατών του Κόλπου (GCC)στην Αλ Ούλα της Σαουδικής Αραβίας, παρουσία του ίδιου του Τζάρεντ Κούσνερ, καθώς και των αμερικανικών αξιωματούχων Άβι Μπέρκοβιτς και Μπράιαν Χουκ.
Όπως προανήγγειλε χθες ο υπουργός Εξωτερικών του Κουβέιτ, Σέιχ Αχμαντ Νασερ Αλ Σαμπαχ ο οποίος είχε αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή, προβλέπει τον τερματισμό του εμπάργκο που είχε επιβληθεί εδώ και τρία χρόνια στο Κατάρ, καθώς και το άνοιγμα του εναέριου χώρου της Σαουδικής Αραβίας και των χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων της με το Κατάρ.
Προβλέπει επίσης άμεση άρση του εμπάργκο κατά του Κατάρ και από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και την Αίγυπτο.
Οι “Συμφωνίες του Αβραάμ”
Όπως μεταδίδουν τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, η συμφωνία είχε κατ΄αρχάς κλείσει στα ταξίδια που έκανε τον Δεκέμβριο στην περιοχή ο Τζάρεντ Κούσνερ και εντάσσεται στην ευρύτερη επιχείρηση «Συμφωνίες του Αβραάμ» που έχει δρομολογήσει το τελευταία εξάμηνο η κυβέρνηση Τραμπ: Πρόκειται για μια σειρά διμερών συμφωνιών με στόχο την εκτόνωση όσο το δυνατό περισσότερων εντάσεων στον Κόλπο, οι οποίες είχαν ως κομβικό στοιχείο την αναγνώριση του Ισραήλ από κράτη όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Σουδάν και το Μαρόκο.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, η συμφωνία απειλήθηκε με κατάρρευση την Κυριακή και χρειάστηκε νέος γύρος διαμεσολάβησης της ομάδας Κούσνερ, έως ότου αργά την νύχτα υπήρξε κοινή αποδοχή τριών «μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης»:
- Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν θα άρουν τον εναέριο και θαλάσσιο αποκλεισμό του Κατάρ.
- Το Κατάρ θα αποσύρει όλες τις νομικές προσφυγές κατά των τριών γειτονικών του χωρών.
- Ολες οι πλευρές θα σταματήσουν τις επιθετικές επικοινωνιακές και μιντιακές εκστρατείες εναντίον των υπολοίπων.
Αποδυνάμωση των σχέσεων Κατάρ – Τουρκίας;
Η αρχική συμφωνία του Δεκεμβρίου φέρεται να περιλάμβανε και το κλείσιμο της τουρκικής στρατιωτικής βάσης στο Κατάρ, ωστόσο παραμένει άγνωστο εάν αυτό θα συμπεριληφθεί και στα τελικά μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Τα αμερικανικά media άλλωστε επισημαίνουν πως, παρά την τελική προσέγγιση παραμένουν ανοιχτά και ασαφή καίρια θερμά μέτωπα, όπως η εξέλιξη των σχέσεων του Κατάρ με το Ιράν, την Τουρκία και την Μουσουλμανική Αδελφότητα που αποτελούν «κόκκινο πανί» για τις υπόλοιπες χώρες του Κόλπου.
Η Ντόχα είναι ο ισχυρότερος υποστηρικτής και βασικός χρηματοδότης της Τουρκίας, γεγονός που δεν αντιμετωπίζεται καθόλου θετικά από την Σαουδική Αραβία. Και το μείζον ζητούμενο τώρα είναι εάν η εξομάλυνση των διμερών σχέσεων στον Κόλπο θα οδηγήσει και σε αποδυνάμωση της σχέσης του Κατάρ με την Αγκυρα – ένα ζητούμενο που, κατά τους αναλυτές, δεν είναι άσχετο και με την επιμονή του Ερντογάν να ρίχνει γέφυρες προς το Ισραήλ.
