Η νέα επιχείρηση του Oruc Reis έχει δύο κομβικά στοιχεία κλιμάκωσης και σοβαρής αναβάθμισης της ελληνοτουρκικής κρίσης: Το μετωπικό, και για πρώτη φορά, «τεστάρισμα» της κόκκινης γραμμής των 12 μιλίων από τον Ερντογάν και, κατ’ επέκταση, τον ασφυκτικό περιορισμό των διαθέσιμων επιλογών για την Ελλάδα.
Το κρίσιμο σημείο της νέας, ακραίας πρόκλησης από την πλευρά της Αγκυρας, όπως επισημαίνουν έμπειροι διπλωμάτες, είναι ότι αυτή τη τουρκική navtex δεν περιλαμβάνει μόνον έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα αλλά έχει δεσμεύσει περιοχή σε απόσταση αναπνοής από το Καστελόριζο. Το βορειοανατολικό όριο της περιοχής έρευνας αγγίζει τα 6,5 μίλια από τις ακτές του ακριτικού συμπλέγματος ,δηλαδή για πρώτη φορά η Άγκυρα αμφισβητεί ευθέως το κυριαρχικό δικαίωμα της Αθήνας για επέκταση των χωρικών υδάτων της στα 12 μίλια.
Ο Ερντογάν δοκιμάζει την αντίδραση της Αθήνας
Πρόκειται, δηλαδή, για την πλέον προωθημένη προσπάθεια που έχει κάνει μέχρι στιγμής ο Ερντογάν για να δοκιμάσει την αντίδραση της Αθήνας σε ζήτημα που πλέον άπτεται καθαρά της ελληνικής κυριαρχίας. Και, αναλόγως αυτής της αντίδρασης, να επιδιώξει ενδεχομένως νέα τετελεσμένα, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές.
Το προβληματικό στοιχείο για την ελληνική πλευρά είναι πως η κίνηση αυτή της Αγκυρας περιορίζει ασφυκτικά τις επιλογές της. Σε περίπτωση, που το Oruc Reis εξαντλήσει τα όρια της navtex και προσεγγίσει στα 6,5 μίλια από το Καστελόριζο όλες οι πιθανές απαντήσεις εμπεριέχουν και επιχειρησιακά σενάρια, καθώς το τουρκικό ερευνητικό θα αγγίζει όρια προσβολής της ελληνικής κυριαρχίας.
Τα σενάρια αποτροπής
Το θετικό στοιχείο είναι ότι πρόκειται για μια κίνηση που δεν αιφνιδίασε την Αθήνα – αντιθέτως, το ενδεχόμενο έκδοσης navtex σε κοντινή απόσταση από το Καστελόριζο ήταν ένα από τα πρώτα σενάρια που είχαν εξεταστεί από το καλοκαίρι από τους έλληνες επιτελείς και στο τραπέζι βρίσκονται και τα αντίστοιχα σχέδια αντίδρασης.
Δεν είναι τυχαίο ότι από την πρώτη στιγμή έκδοσης της τουρκικής navtex τα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού, που ήδη βρίσκονταν σε καίρια σημεία της περιοχής, έχουν καταλάβει καίριες θέσεις που τους δίνουν τακτικό πλεονέκτημα απέναντι στον κλειστό σχηματισμό των τουρκικών πλοίων.
Ητοι, «το κρίσιμο ζήτημα είναι μέχρι πού θα φτάσει τις έρευνες το Oruc Reis και αν τελικά θα παραβιάσει τα 6-12 ναυτικά μίλια του Καστελόριζου, που είναι η κόκκινη γραμμή για την Αθήνα», όπως τόνισε χαρακτηριστικά στο «Θέμα FM» ο υποναύαρχος ε.α. του Πολεμικού Ναυτικού Στέλιος Φενέκος.
Και όπως είπε και ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Κωνσταντίνος Φίλης «σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα δεν πρέπει επ’ ουδενί επιχειρησιακά να επιτρέψει να εισέλθει το Oruc Reis σε περιοχή που βρίσκεται στα 6,5 ναυτικά μίλια από το Καστελόριζο».
«Θα πρέπει», τόνισε, «να σταματήσουμε το Oruc Reis εξαντλώντας προφανώς τα διπλωματικά περιθώρια, αλλά υψώνοντας ταυτόχρονα επιχειρησιακό τείχος απέναντι στο τουρκικό ερευνητικό».
