Κάθε εβδομάδα με τον Κώστα Μποτόπουλο
Εβδομάδα ΔΝΤ αυτή που κλείνει. Του γνωστού ΔΝΤ, που είναι, μετά την εμπλοκή του στην χρηματοοικονομική κρίση, ένα άλλο ΔΝΤ –το αν έγινε και σοφότερο μένει να φανεί.
Κατά την ετήσια Σύνοδό του, μαζί με την Παγκόσμια Τράπεζα, στην Ουάσιγκτον –εξ ου και «συναίνεση της Ουάσιγκτον», από την οποία έχει όμως μείνει μόνον η έδρα-, το ΔΝΤ επιχείρησε να δώσει μια εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας μέσα στις δαγκάνες του πολέμου και της αβεβαιότητας. Η εικόνα ρίχνει φως σε αρκετά σημαντικά στοιχεία αλλά αφήνει, ίσως επίτηδες, και αρκετά κενά.
Τι μας λέει το Ταμείο:
Σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ότι το 2022 αναποδογύρισε ο κόσμος, και το 2023 θα παραμείνει αναποδογυρισμένος: ο υψηλός πληθωρισμός (τον οποίο, έναν χρόνο πριν, το ίδιο το ΔΝΤ, αλλά και η ΕΚΤ, θεωρούσε «παροδικό») ήρθε για να μείνει, το ίδιο και η οικονομική/αναπτυξιακή επιβράδυνση, αλλά με μια εσωτερική ανακατάταξη καλών και κακών μαθητών: Ιταλία και Γερμανία θα μπουν σε ύφεση το 2023, η Γαλλία τη γλιτώνει στο όριο, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ελλάδα και Κύπρος (η εκδίκηση των «μνημονιακών») επέπλευσαν το 2022 (ανάπτυξη 9%, 6%, 5% και 3,5%, αντιστοίχως) και αναμένεται (με καθοδικές τάσεις: 4%, 0,7%, 1,8% και 2,5%) να επιπλεύσουν και την επόμενη, αλλά μάλλον όχι μεταπολεμική, χρονιά.
Σχετικά με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ότι η «οικονομία αντέχει» αλλά και ότι «πολλά θα κριθούν από τη διάρκεια του πολέμου και τις επερχόμενες εκλογικές εξελίξεις» -μας λέει, δηλαδή, το Ταμείο ότι δεν θέλει να μας πει.
Για την Ασία, ότι παραμένει σχετικώς μια «νησίδα φωτός» (bright spot) της παγκόσμιας οικονομίας, με αναμενόμενη ανάπτυξη γύρω στο 4%, αλλά με καθοδικές κι εδώ τάσεις, όχι τόσο στο ρυθμό ανάπτυξης αλλά στην παραγωγικότητα, με πρωτεργάτρια μια Κίνα που διαρκώς επιβραδύνει, κλείνεται στον εαυτό της και συγχρόνως γίνεται πιο συγκρουσιακή.
Για τη Λατινική Αμερική, ότι κινδυνεύει από ένα τρίτο κύμα εκτεταμένης κρίσης, υπό το βάρος της παγκόσμιας καθίζησης και για την Αφρική ότι τα όνειρα για δομική ανάκαμψη σβήνουν.
Τι δεν μας λέει το ΔΝΤ:
Πόσο επηρεάζουν αυτές οι εξελίξεις τα μεγάλα, όχι καθαρά οικονομικά αλλά με κρίσιμες οικονομικές επιπτώσεις, μέτωπα, στην πρώτη γραμμή των οποίων βρίσκονται η κλιματική αλλαγή, οι διεθνείς θεσμοί της (πρώην) ειρηνικής συνύπαρξης, οι κοινωνικές ανισότητες που φουντώνουν μέρα με τη μέρα.
Τι πραγματικό αντίκτυπο θα έχει, ειδικά για την Ευρώπη, (άλλη) μια κυριολεκτικά «χαμένη τετραετία», αφού το 2024, αν όλα πάνε καλά, η οικονομία της Ένωσης θα έχει γυρίσει, καταματωμένη, εκεί περίπου που βρισκόταν πριν ξεσπάσει ο πόλεμος. Ενδείξεις ότι σε βάθος αλλαγές έχουν ήδη αρχίσει και θα καταστούν αδήριτες, μας δίνουν γεγονότα όπως οι (αναγκαστικές) αναθεωρήσεις, πολύ πριν την ώρα τους, του Ταμείου Ανάκαμψης/NGEU (ένταξη RePoweEU, νέοι κανόνες χρηματοδότησης, ανασχηματισμός επιμέρους κονδυλίων) και του ενωσιακού προϋπολογισμού (το 7ετες δημοσιονομικό πλαίσιο ήδη ξεπεράστηκε και συζητείται η συμπλήρωση του).
Τι γενικότερο αντίκτυπο θα έχει η κατάρρευση της Ρωσίας, που ήδη είναι απτή -παρά τα ευκόλως θρυλούμενα, οι κυρώσεις «πιάνουν»- και που θα γίνει ακόμα πιο απτή σε περίπτωση πολεμικής ήττας. Καθώς και, ακόμα πιο καθοριστικά, η μη κατάρρευση αλλά οικονομική συρρίκνωση και συγχρόνως εθνικιστική αναδίπλωση της Κίνας.
Και για να κλείσουμε με τη χώρα μας, τι θα βγάλει για την πραγματική οικονομία το μίγμα, από τη μια, αρκετά καλών επιδόσεων στα δημοσιονομικά, στην ανάπτυξη, στην απορρόφηση ευρωπαϊκών πόρων και, από την άλλη, θεσμικής ακινησίας, κοινωνικής πόλωσης, πολιτικής αβεβαιότητας.
Κώστας Μποτόπουλος
