Ο Ταγίπ Ερντογάν απάντησε χθες το βράδυ στην απόφαση Μπάιντεν να αναγνωρίσει την Γενοκτονία των Αρμενίων με άσφαιρα πυρά.
Μετά από 48 ώρες αφωνίας, ο τούρκος πρόεδρος απηύθυνε τηλεοπτικό διάγγελμα για να πει ότι η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ είναι «αβάσιμη», να αμφισβητήσει τα ιστορικά και νομικά στοιχεία που τεκμηριώνουν την Γενοκτονία των Αρμενίων, και να θυμίσει ότι και οι αμερικανοί αφάνισαν τους Ινδιάνους.
Τα άσφαιρα πυρά του Ερντογάν
«Αυτά τα ζητήματα αποφασίζονται από ιστορικούς όχι από πολιτικούς», είπε ο Ερντογάν, προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να κοιτάξουν τον εαυτό τους στον καθρέπτη και καλώντας την Ουάσινγκτον να πάρει άμεσα πίσω την «λανθασμένη» απόφασή της.
Κάπου εδώ δήλωσε επίσης ότι πρόκειται για απόφαση που θα έχει «καταστροφικό αντίκτυπο» στις τουρκο-αμερικανικές σχέσεις, σπεύδοντας όμως να προσθέσει πως αναμένει «να ανοίξει μια νέα πόρτα» στις σχέσεις των δύο χωρών και να συζητήσει τα πάντα με τον πρόεδρο Μπάιντεν στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο.
Εν ολίγοις, ο Ταγίπ Ερντογάν, δικαίωσε όλους όσοι προεξοφλούσαν πως δεν θα κάνει τίποτα εάν οι ΗΠΑ αναγνωρίσουν την Γενοκτονία διότι, πολύ απλά, δεν μπορεί να κάνει. Στην πραγματικότητα δε, εάν μπορούσε , θα το είχε κάνει πριν την ανακοίνωση Μπάιντεν και θα την είχε αποτρέψει.
Η επιρροή της Τουρκίας στις ΗΠΑ έχει ξεθωριάσει
Και είναι αυτή καθαυτή η «αναίμακτη» αναγνώριση που ίσως δείχνει ότι η επιρροή και η ισχύς της Τουρκίας στην Δύση και στην Ουάσιγκτον φθίνει και ξεθωριάζει – ότι το «άστρο» του Ταγίπ Ερντογάν θαμπώνει.
«Η αναγνώριση της Γενοκτονίας είναι μεγάλο πλήγμα για την τουρκική κυβέρνηση», λέει ο Μπαρκ Εσεν,, επίκουρος καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Sabancı στην Κωνσταντινούπολη. Λέει όμως επίσης πως ήταν και μια κίνηση αναπόδραστη για τον Ερντογάν: Όπως εξηγεί, ο Μπάιντεν είχε εξοργιστεί από τις πολιτικές του, και κυρίως, γνώριζε πολύ καλά πως ο τούρκος πρόεδρος δεν είχε καμία δυνατότητα να αντιδράσει έντονα, όντας εγκλωβισμένος στην διπλή υγειονομική και οικονομική κρίση στην χώρα του.
Η υποβαθμισμένη σχέση ΗΠΑ – Τουρκίας
Και επισημαίνει πως η αναγνώριση της γενοκτονίας δείχνει πόσο έχουν υποβαθμιστεί οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, συνυπολογίζοντας ότι ήταν μια κίνηση που απέφευγαν όλοι οι προκάτοχοι του Μπάιντεν προκειμένου να μην αναστατώσουν έναν σημαντικό σύμμαχο του ΝΑΤΟ.
«Νομίζω ότι η επιδείνωση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας είναι πραγματικά η μεγάλη διαφορά εδώ σε σχέση με το παρελθόν», λέει μιλώντας στο Media Line και ο Αλεν Μακόβσκι, επιστημονικός σύμβουλος για την εθνική ασφάλεια και τη διεθνή πολιτική στο Κέντρο Αμερικανικής Προόδου στην Ουάσινγκτον, και πρώην συνεργάτης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τις τουρκικές υποθέσεις.
Κατά τον Μακόβσκι η αναγνώριση της Γενοκτονίας από τον Μπάιντεν είναι ένα μήνυμα προς την Τουρκία ότι δεν έχει την δυνατότητα και την εμβέλεια γεωπολιτικής μόχλευσης που πίστευε ότι διέθετε.
«Είναι μια προβληματική σχέση», επισημαίνει. «Οι ΗΠΑ αρχίζουν να αναθεωρούν σε έναν βαθμό τα γεωπολιτικά τους «πονταρίσματα». Εξακολουθούν να βλέπουν την Τουρκία ως παίκτη στρατηγικής σημασίας, αλλά πια η Αγκυρα έχει χάσει την δυνατότητα του «βέτο» επί σημαντικών θεμάτων πολιτικής της Ουάσιγκτον – ανάμεσά τους και της υπόθεσης της Γενοκτονίας».
“Η Τουρκία δεν έχει φίλους να την στηρίξουν στην Ουάσιγκτον”
Από την πλευρά του, ο Αϊκάν Ερντεμίρ, πρώην βουλευτής της τουρκικής αντιπολίτευσης και νυν διευθυντής στο τουρκικό πρόγραμμα του Ιδρύματος Αμυνας των Δημοκρατιών της Ουάσιγκτον, λέει στην Jerusalem Post πως η όποια σύγκρουση του Ερντογάν με τις ΗΠΑ μετά την αναγνώριση θα είναι βραχύβια. Και απλώς, θα αξιοποιηθεί από τον Ερντογάν στο εσωτερικό για να αποπροσανατολίσει από τα μεγάλα προβλήματα της Τουρκίας και να «παίξει» με την εθνικιστική του βάση.
Ο ίδιος τονίζει πως η αναγνώριση της Γενοκτονίας τόσο από τη Γερουσία όσο και από τη Βουλή των Αντιπροσώπων το 2019 είχε ήδη δείξει πόσο ισχυρός είναι πια στις ΗΠΑ ο σκεπτικισμός για την Τουρκία του Ερντογάν.
«Εν τέλει», λέει, « εκείνο που κατάφεραν οι πολιτικές του Ερντογάν ήταν να απομονώσουν την Τουρκία στην Ουάσιγκτον. Η Τουρκία κατέληξε να μην έχει φίλους να υποστηρίξουν τις θέσεις της Άγκυρας στην Ουάσιγκτον.».
