To «ευρωπαϊκό ΔΝΤ» έρχεται εν μέσω πανδημίας – Ο νέος ρόλος του ESM, τα μελλοντικά Μνημόνια, και οι κίνδυνοι για την Ελλάδα

ESM ΔΝΤ

Από τον περασμένο Μάρτιο μέχρι τώρα, η δημιουργία του «ευρωπαϊκού ΔΝΤ» είχε μπλοκάρει από το βέτο της Ιταλίας.

Ηταν το βέτο που πρόβαλε ο Τζουζέπε Κόντε αξιώνοντας από την Ευρώπη να προχωρήσει σε έκδοση ευρωομολόγων – «τίποτα περισσότερο, και τίποτα λιγότερο» έλεγε τότε ο ιταλός πρωθυπουργός, υπονοώντας ακόμη και κίνηση αποχώρησης της χώρας του από την ευρωζώνη: «Εάν δεν μπορούμε όλοι μαζί, τότε θα βασιστούμε στις δυνάμεις μας», δήλωνε χαρακτηριστικά.

O ESM μετατρέπεται σε “ευρωπαϊκό ΔΝΤ”

Αυτή την εβδομάδα, χωρίς πομπώδεις δηλώσεις και σχεδόν κάτω από τα ραντάρ, το ιταλικό βέτο ήρθη – άγνωστο υπό ποιες προϋποθέσεις και με ποια ανταλλάγματα. Και εξίσου χαμηλότονα το Eurogroup ενέκρινε την μεγάλη καταστατική αλλαγή του ESM, η οποία στην πράξη μετατρέπει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας σε «ευρωπαϊκό ΔΝΤ».

Η τελική συμφωνία αναμένεται να επικυρωθεί από τους ηγέτες της ΕΕ στην σύνοδο κορυφής του Ιανουαρίου, ο κύβος όμως ερρίφθη και ο ESM θα είναι πλέον ο φορέας εκείνος που αναλαμβάνει πλήρως τον έλεγχο και τις διασώσεις κρατών και τραπεζών στην ευρωζώνη.

Συνοπτικά, αυτό σημαίνει πως ο ESM αναλαμβάνει τον ρόλο που είχαν η τρόικα και το ΔΝΤ στην διάρκεια της ελληνικής κρίσης χρέους και των ελληνικών Μνημονίων. Ο ESM θα είναι πλέον καταστατικά αρμόδιος για να αξιολογεί το χρέος των κρατών μελών, να κρίνει την βιωσιμότητά του, και να ορίζει τις δημοσιονομικές προϋποθέσεις υπό τις οποίες αυτό μπορεί να επιτευχθεί.

Δείτε ακόμη: Σκληρό διπλωματικό πόκερ για την Τουρκία – Γερμανία, Γαλλία κρατούν “τα κλειδιά” των εξελίξεων. “Κεραυνοί” Γερμανικού Τύπου κατά Ερντογάν

Δεν θα έχει την δυνατότητα να επιβάλει απ’ ευθείας Μνημόνια αλλά θα τα εισηγείται στην Κομισιόν. Και θα είναι επίσης ο ESM εκείνος που θα χρηματοδοτεί τα προγράμματα διάσωσης – είτε τραπεζών, είτε κρατών – και θα αξιολογεί την τήρηση των μνημονιακών δεσμεύσεων.

Ο πρώτος ρόλος στην Γερμανία

Ο πρώτος προβληματισμός εδώ είναι γιατί το Eurogroup αποφασίζει να προχωρήσει στην σύσταση του ευρωπαϊκού ΔΝΤ εν μέσω μιας τιτάνιας οικονομικής κρίσης – της κρίσης που πυροδότησε η πανδημία και διογκώνει ταυτόχρονα τα «κόκκινα» δάνεια των τραπεζών και το δημόσιο χρέος των κρατών-μελών.

Ο δεύτερος προβληματισμός είναι γιατί η Ε.Ε. αποφασίζει να δώσει τον ρόλο αυτό σε έναν, ουσιαστικά διακρατικό και όχι δημοκρατικό θεσμό. Οι αποφάσεις του ESM δεν θα προϋποθέτουν την έγκριση του Ευρωκοινοβουλίου και ο Μηχανισμός δεν είναι καν ένα όργανο υπό τον έλεγχο αιρετών, όπως η Κομισιόν.

Εδώ, η απάντηση ίσως είναι προφανής. Οι αποφάσεις στον ΕSM δεν λαμβάνονται με ομοφωνία ή ειδική πλειοψηφία, αλλά με βάση την κατανομή των «μετόχων» – δηλαδή, μεγαλύτερη βαρύτητα έχει ο λόγος εκείνων που είναι και οι μεγαλύτεροι χρηματοδότες.

Η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του ESM, κατέχει το 27% των μετοχών του και μαζί με τους συμμάχους της υπερβαίνει κατά πολύ το 30% – άρα καμιά απόφαση δεν είναι δυνατό να ληφθεί χωρίς την έγκρισή της.

Κοινώς, το ευρωπαϊκό ΔΝΤ θα ελέγχεται και θα κυριαρχείται από το μπλοκ των ισχυρών της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης.

Οι κίνδυνοι για την Ελλάδα

Για την Ελλάδα αυτές οι αλλαγές μπορεί να μην σημαίνουν κάτι τώρα αλλά μπορεί να σημαίνουν πολλά μετά το τέλος της πανδημίας.

Όταν αρθεί η ρήτρα εξαίρεσης, τόσο η Ελλάδα και η Ιταλία όπως και τουλάχιστον έξι ακόμη χώρες της ευρωζώνης θα βρεθούν στην «κόκκινη» ζώνη του χρέους,  είτε με όρους βιωσιμότητάς του, είτε με όρους υψηλού κόστους εξυπηρέτησης καθώς δεν θα υπάρχουν πια ούτε τα μηδενικά επιτόκια, ούτε το «μπαζούκας» της αγοράς κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ.

Το χρέος της Ελλάδας ξεπερνά ήδη το 200% του ΑΕΠ, το ιταλικό χρέος αναμένεται να κλείσει το 2020 στο 170% και η ανάληψη της εποπτείας τους από τον ESM, θα μπορούσε να επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις δημοσιονομικής προσαρμογής.

Εκτός εάν η, αιρετική σήμερα ιταλική πρόταση για διαγραφή των κρατικών χρεών της πανδημίας έχει αποκτήσει έως τότε άλλη δυναμική και η λειτουργία του ευρωπαϊκού ΔΝΤ ξεκινήσει από διαφορετική βάση.

Διαβάστε ακόμη

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο

Καμία δημοσίευση για προβολή