Οι αμοιβαίες αναφορές μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας ως «συμμάχων» και «εταίρων» στο ΝΑΤΟ γίνονται όλο και πιο σπάνιες εσχάτως. Και όλα δείχνουν πως η σχέση Ουάσιγκτον και Αγκυρας , εννέα μήνες μετά την είσοδο του Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο, βρίσκεται σε σημείο καμπής – μια καμπή, που υπαγορεύεται από δύο κρίσιμους γεωπολιτικούς παράγοντες: Από το βάθος της «παράλληλης σχέσης» της Αγκυρας με την Μόσχα, και από τις εξελίξεις στην Συρία.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, στην συνάντησή του στις 29 Σεπτεμβρίου με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν στο Σότσι, δήλωσε ότι η Τουρκία δεν προχωρά μόνο στην αγορά του ρωσικού συστήματος πυραυλικής άμυνας S-400, η οποία προκάλεσε τις κυρώσεις των ΗΠΑ, αλλά εξετάζει το ενδεχόμενο για βαθύτερη αμυντική συνεργασία με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης κινητήρων αεροσκαφών, ναυπήγησης πλοίων και πολεμικών αεροσκαφών, όπως αναφέρουμε εδώ.
Όσον αφορά τον ρόλο της Τουρκίας στο αμερικανικό πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35, το οποίο κόστισε στην Τουρκία 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια, ο Ερντογάν υιοθέτησε την στάση «ή θα μας δώσουν τα αεροπλάνα μας ή θα μας δώσουν τα χρήματα.”
Ερντογάν: «Δεν ξεκινήσαμε καλά με τον Μπάιντεν»
Η συνάντηση του Ερντογάν με τον Πούτιν ακολούθησε αυτό που ο Ερντογάν ερμήνευσε ως «σνομπισμό» από τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν κατά την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον περασμένο μήνα.
Ο Ερντογάν ήθελε τουλάχιστον μια φωτογράφηση με τον Μπάιντεν στην Νέα Υόρκη, για να δώσει την εικόνα «ρυθμιστή» των παγκόσμιων ισορροπιών πριν από την συνάντηση με τον Πούτιν. Δεν κατάφερε όμως να αποσπάσει ούτε μια εθιμοτυπική συνάντηση στο πόδι.
«Ελπίζω, ως δύο χώρες του ΝΑΤΟ, να αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον με φιλία και όχι με εχθρότητα», δήλωσε ο τούρκος πρόεδρος αμέσως μετά. “Αλλά η τρέχουσα τροχιά δεν προμηνύει κάτι καλό..… Δεν μπορώ να πω ότι τα πράγματα ξεκίνησαν καλά με τον Μπάιντεν.”
Η στροφή της Αγκυρας προς ανατολάς
Αμέσως μετά από αυτό το μήνυμα και την αποτυχία στον ΟΗΕ, η συνάντηση Ερντογάν – Πούτιν ήρθε να ενισχύσει το αποτύπωμα της στροφής της Αγκυρας προς ανατολάς, όπως τουλάχιστον επισημαίνει ο γνωστός τούρκος αναλυτής Τσενγκίζ Καντάρ.
“Υπό τον Ερντογάν, η Τουρκία πλέει σταθερά προς μια μη δυτική τροχιά σε έναν πολυπολικό κόσμο όπου η Κίνα αναδύεται στην ανατολή της”, γράφει ο Καντάρ, προσθέτοντας: “Ο επιφυλακτικός τόνος του Ερντογάν σε σχέση με το ζήτημα των Ουιγούρων κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στον ΟΗΕ αντικατοπτρίζει επίσης τις προσπάθειές του να μην προκαλέσει οργή από το Πεκίνο. Όσον αφορά, δε, τη στοχοποίηση των Ηνωμένων Πολιτειών και του δυτικού κόσμουο Ερντογάν δεν μάσησε τα λόγια του.”
Ούτε αυτή η στροφή προς ανατολάς όμως δεν είναι εύκολη για τον τούρκο πρόεδρο, όπως δεν είναι εύκολη και η σχέση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο Πούτιν δεν βλέπει με καλό μάτι τις σχέσεις Τουρκίας-Ουκρανίας
Το πρώτο πρόβλημα εδώ, όπως επισημαίνει το Al Monitor, είναι η Ουκρανία: Ο Πούτιν εξακολουθεί να μην βλέπει με καλό μάτι τους στενούς οικονομικούς και πολιτικούς δεσμούς της Αγκυρας με το Κίεβο.
«Οι πωλήσεις της Τουρκίας στην Ουκρανία και η δέσμευση του Ερντογάν να μην αναγνωρίσει ποτέ τη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας έχουν σημειωθεί δεόντως από τη ρωσική πλευρά, η οποία θεωρεί και τα δύο ζητήματα κρίσιμα για την εθνική της ασφάλεια και την εδαφική ακεραιότητά της», γράφει ο αναλυτής Φεχίμ Ταστέκιν.
Το ανοιχτό μέτωπο της Συρίας
Το δεύτερο ζήτημα είναι η Συρία. Ο Πούτιν διερευνά αν είναι η κατάλληλη στιγμή για μια συριακή στρατιωτική επίθεση στο Ιντλίμπ, την πιθανή τελευταία στάση τζιχαντιστικών – και υποστηριζόμενων από την Τουρκία ομάδων – που αντιτίθενται στον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ.
Τα ρωσικά αεροσκάφη χτυπούν θέσεις ανταρτών μέσα και γύρω από το Ιντλίμπ, διευρύνοντας την επίθεσή τους σε τουρκοκρατούμενες ζώνες στον κυρίως κουρδικό θύλακα του Αφρίν και κοντά στο Τελ Ταμίρ. Πρόκειται για την λεγόμενη «Ζώνη Άνοιξης Ειρήνης» που κατέλαβε η Τουρκία στην τελευταία της διασυνοριακή επίθεση εναντίον των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ..
Από τη σκοπιά της Ρωσίας, η Τουρκία αποτυγχάνει στην αποστολή της να καθαρίσει το Ιντλίμπ. Από την πλευρά της Τουρκίας, μια συριακή επίθεση στην Ιντλίμπ που υποστηρίζεται από τη Ρωσία θα επιδεινώσει την προσφυγική κρίση στη Συρία.
Για τον Ερντογάν επίσης , ο ατελείωτος πόλεμος στη Συρία έχει εξελιχθεί σε πρόβλημα στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Τουρκίας.
Το εύθραυστο γεωπολιτικό αδιέξοδο
Σ’ αυτό το σύνθετο πλέγμα, ούτε ο Ερντογάν όμως, ούτε ο Μπάιντεν, ούτε ο Πούτιν δείχνουν έτοιμοι να ανατρέψουν το σημερινό status quo χωρίς σαφέστερα μηνύματα για το τι θα ακολουθήσει: Εν ολίγοις, όπως τονίζει το Al Monitor, δημιουργείται ένα είδος εύθραυστου αδιεξόδου που θα μπορούσε να καταρρεύσει ανά πάσα στιγμή.
Kαι ο Ερντογάν δεν μπορεί να εγκαταλείψει εντελώς τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς αυτός και ο Πούτιν δεν βρίσκονται στην ίδια σελίδα στη Συρία και την Ουκρανία. Χρειάζεται τουλάχιστον την ψευδαίσθηση μιας επιλογής όπως θα ήταν μια «ενισχυμένη συμμαχία» με τον Πούτιν για να παραμείνει στο παιχνίδι.
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
