Το μεγάλο παιχνίδι του Ερντογάν: Στρατιές, κατάσκοποι και κυνήγι ισχύος – Οι Financial Times ανοίγουν τον φάκελο του ηγεμονισμού της Αγκυρας και της τουρκικής απειλής

Ερντογάν Financial Times

Εξωτερική πολιτική υψηλού ρίσκου, κίνδυνος για την τουρκική οικονομία και απειλή διεθνούς απομόνωσης της Τουρκίας και διάρρηξης των σχέσεών της με τις περιφερειακές και παγκόσμιες δυνάμεις: Είναι το αποτύπωμα της στρατηγικής ηγεμονισμού του Ταγίπ Ερντογάν όπως περιγράφεται στο δεύτερο μέρος του μεγάλου αφιερώματος των Financial Times για την Τουρκία.

“Στρατιές, κατάσκοποι και κυνήγι ισχύος”

«Το μεγάλο παιχνίδι του Ερντογάν: Στρατιές, κατάσκοποι και κυνήγι ισχύος» είναι ο τίτλος της ανάλυσης των FT που επισημαίνουν ότι τα τελευταία πέντε χρόνια ο Ταγίπ Ερντογάν έχει εξαπολύσει μια σειρά από στρατιωτικές επεμβάσεις στη Συρία και στο βόρειο Ιράκ, έχει στείλει στρατιώτες στη Λιβύη και έχει εμπλακεί σε ναυτικές αντιπαραθέσεις με την Ελλάδα.

Πρόκειται για παρεμβάσεις, που όπως επισημαίνει η εφημερίδα, έχουν εκνευρίσει τους συμμάχους της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, έχουν αναζωπυρώσει παλαιές αντιπαλότητες και έχουν δημιουργήσει νέους εχθρούς.

«Τις τελευταίες εβδομάδες» αναφέρει, «καθώς ο κ. Ερντογάν συμφιλιώνεται με την εκλογική ήττα του φίλου του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ και με την ανάγκη να προσελκύσει και πάλι ξένα κεφάλαια για να αντιμετωπίσει τα αυξανόμενα οικονομικά προβλήματα της Τουρκίας, έχει πει πως θα ήθελε να «γυρίσει σελίδα» στις σχέσεις με τη Δύση.

Παραμένει ασαφές, όμως, αν ο κ. Ερντογάν είναι πρόθυμος ή ικανός να συμβιβαστεί στα θέματα που ταλανίζουν τις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ, τις ΗΠΑ και τα κράτη της Μέσης Ανατολής ή εάν η νέα συμβιβαστική γλώσσα σύντομα θα δώσει τη θέση της σε νέα όξυνση. «Υπάρχουν μικρά πράγματα (που έχει κάνει η Τουρκία) που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως κλάδος ελαίας, αλλά τίποτα ουσιαστικό», ανέφερε Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Αν δείτε τα ζητήματα στα οποία διαφωνούμε θεμελιωδώς, και οι δυο πλευρές θεωρούν πως η μπάλα βρίσκεται στο γήπεδο του άλλου. Άρα είναι πολύ δύσκολο να πάμε οπουδήποτε».

Το νέο δόγμα: “Μηδέν γείτονες χωρίς προβλήματα”

Διπλωμάτες και αναλυτές που μιλούν στους FT προειδοποιούν πως η στρατηγική Ερντογάν ενέχει μεγάλους κινδύνους, τόσο για την οικονομία όσο και για τις σχέσεις με τις περιφερειακές και παγκόσμιες δυνάμεις. Ενώ προ δέκα ετών η κατευθυντήρια αρχή της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής ήταν «μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες», οι Τούρκοι αναλυτές λένε αστειευόμενοι πως το νέο σύνθημα είναι «μηδέν γείτονες χωρίς προβλήματα».

Η εξωτερική πολιτική του κ. Ερντογάν χαρακτηρίζεται από τους επικριτές του ως «νεο-οθωμανική». Τούρκοι αξιωματούχοι λένε πως η χώρα τους απλώς προστατεύει τα συμφέροντά της. «Όταν η Γαλλία παρεμβαίνει, είναι απλώς η Γαλλία -κανένας δεν ονομάζει την παρέμβαση ναπολεωνική», ανέφερε ένας εξ αυτών.

Η προσέγγιση αυτή έχει τίμημα. «Δεν νομίζω πως η Τουρκία υπήρξε ποτέ άλλοτε τόσο απομονωμένη στην ιστορία της», λέει ο Σινέμ Αντάρ, ερευνητής του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων και Υποθέσεων Ασφαλείας στο Βερολίνο. «Υπάρχει ένα επεκτεινόμενο μέτωπο χωρών που τηρούν συγκρουσιακή στάση έναντι της Τουρκίας».

Ο Ερντογάν ως “τραμπούκος στην αυλή του σχολείου”

Ο τυχοδιωκτισμός στο εξωτερικό, επίσης, δεν αντιμετώπισε ιδιαίτερες αντιδράσεις από τους πολιτικούς αντιπάλους. Ενώ το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό κόμμα (CHP) -που ιδρύθηκε από τον Ατατούρκ, σύνθημα του οποίου ήταν «ειρήνη στο εσωτερικό, ειρήνη στον κόσμο»- επέκρινε τη «μη διπλωματική γλώσσα», το κόμμα εμφανίζεται απρόθυμο να ταχθεί εναντίον πολιτικών που έχουν αποδειχθεί δημοφιλείς στον λαό.

Ο κ. Ερντογάν, που οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν πως θέλει να παραμείνει στην εξουσία όσο το δυνατόν περισσότερο, έχει χρησιμοποιήσει την εξωτερική πολιτική για εσωτερικό πολιτικό όφελος, φτάνοντας μέχρι του σημείου να συγκρίνει τη γερμανική κυβέρνηση με τους ναζί και να συμβουλεύσει τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν να «δει ψυχίατρο». Η στάση αυτή, ωστόσο, δεν αρέσει στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Ενας ευρωπαίος διπλωμάτης κατηγόρησε τον ηγέτη της Τουρκίας ότι ενεργεί ως «τραμπούκος στην αυλή του σχολείου».

Η αποτυχία στην οικονομική πολιτική

«Η ταραχώδης εξωτερική πολιτική» συνεχίζει η ανάλυση των FT, «απέτρεψε και τις αναγκαίες άμεσες ξένες επενδύσεις και, σε συνδυασμό με τις ανησυχίες για τον τρόπο με τον οποίον ο κ. Ερντογάν χειρίζεται την οικονομία, υπήρξαν πηγή πίεσης για την τουρκική λίρα….

Οι επικριτές του λένε πως, παρά την εκρηκτική ρητορική, οι ανταγωνιστικές εξωτερικές σχέσεις της Τουρκίας βλάπτουν τα συμφέροντά της. Ο Σινάν Ουλγκέν, πρώην διπλωμάτης και πρόεδρος του think tank Edam της Κωνσταντινούπολης, δηλώνει χαρακτηριστικά: «Θα έκρινα την επιτυχία της εξωτερικής πολιτικής από το αν βοηθά την Τουρκία να προστατεύσει καλύτερα τα εθνικά της συμφέροντα και αν βοηθά την Τουρκία να διασφαλίσει πιο βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Με βάση αυτά τα κριτήρια, δεν είναι μεγάλη επιτυχία».

“Ισως μετριάσει την ρητορική, δεν θα μετριάσει όμως το όραμα”

Ο τούρκος πρόεδρος θεωρείται ένας πραγματιστής, πρόθυμος να κάνει δύσκολες επιλογές, εάν αυτό είναι απαραίτητο για να διατηρηθεί στην εξουσία. Αλλά αρκετοί αναλυτές υποψιάζονται πως ακόμη και τώρα ο κ. Ερντογάν θα είναι απρόθυμος να κάνει τους συμβιβασμούς που απαιτούνται για να βελτιώσει τις σχέσεις με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ και ιδιαίτερα τις ΗΠΑ.

«Νομίζω πως ο στόχος του να υπάρχει μια ανεξάρτητη, ισχυρή εξωτερική πολιτική -παραμένοντας ταυτόχρονα στο ΝΑΤΟ- θα εξακολουθήσει να ισχύει», λέει στους FT o Αλαν Μακόφσκι πρώην αξιωματούχος του State Department, ο οποίος εργάζεται τώρα στο think tank Center for American Progress.

«Ίσως θα μετριάσει τη ρητορική, αλλά δεν νομίζω πως θα μετριάσει το όραμα».

 

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο

Καμία δημοσίευση για προβολή