Πριν ακόμα την επίσημη ανάληψη καθηκόντων της προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, έχει ήδη συσσωρευτεί πολλή δουλειά στο γραφείο της.
Η ευρωζώνη αντιμετωπίζει δύο μεγάλα προβλήματα στον εμπορικό πόλεμο, τον Αμερικανό και τον Κινέζο πρόεδρο που κινούν τα νήματα, ενώ από την άλλη πλευρά οι ηγέτες της Ευρώπης μπορούν μόνο να προσπαθήσουν να προφυλαχθούν.
Ο Γιουνκέρ, ο απερχόμενος επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατόρθωσε να καθυστερήσει μια πλήρη εμπορική αντιπαράθεση μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, η επιδείνωση της σχέσης μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου βαρύνει τις εξαγωγές και τις επενδυτικές αποφάσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Παράλληλα, η νομισματική ένωση διαθέτει λίγα εργαλεία για την καταπολέμηση της επιβράδυνσης της ανάπτυξης που προκαλείται από τις προκλήσεις στο εμπόριο. Οι περισσότεροι αναμένουν από την ΕΚΤ να χαλαρώσει τη νομισματική πολιτική στην επόμενη συνεδρίασή της, μειώνοντας περαιτέρω τα επιτόκια σε αρνητικό έδαφος. Θα μπορούσε επίσης να επαναλάβει το πρόγραμμα των καθαρών αγορών στοιχείων ενεργητικού. Ωστόσο, η ΕΚΤ βρίσκεται σε ασθενέστερη θέση από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Η ισχυρότερη ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας επέτρεψε στην Fed να αυξήσει τα επιτόκια τα τελευταία χρόνια. Αυτό της δίνει μεγαλύτερο περιθώριο για περικοπές εάν η επιβράδυνση συνεχιστεί.
Κατ’ αρχήν, η ευρωζώνη θα πρέπει να βασίζεται περισσότερο στη δημοσιονομική πολιτική, όπου οι συγκρίσεις με τις ΗΠΑ είναι πιο “θετικές”. Το συνολικό χρέος στο μπλοκ ανερχόταν στο 85,1% του ΑΕΠ πέρυσι, σε σύγκριση με το 105,8% στις Η.Π.Α. Τα επίπεδα των ελλειμμάτων είναι επίσης πολύ χαμηλότερα: Μόλις 0,5% στη νομισματική ένωση έναντι 4,3% στις Η.Π.Α. Η Γερμανία απολαμβάνει έντονο δημοσιονομικό πλεόνασμα.
[more]
Ωστόσο, τα πολιτικά εμπόδια για μία καλά σχεδιασμένη δημοσιονομική χαλάρωση είναι ανυπέρβλητα. Αν και το Βερολίνο ενδεχομένως να “φλερτάρει” με την ιδέα του δανεισμού για τη χρηματοδότηση μέτρων για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Reuters, δεν υπάρχει κανένα σημάδι ότι είναι πρόθυμη να αλλάξει τον δημοσιονομικό κανόνα του “φρένου του χρέους” – ο οποίος περιορίζει το διαρθρωτικό της έλλειμμα στο 0,35% του ΑΕΠ. Οποιαδήποτε επιπλέον κλιματική δαπάνη θα είναι ευπρόσδεκτη, αλλά είναι απίθανο να έχει νόημα. Αν η ενδοοικογενειακή ανεργία παραμείνει χαμηλή, οι Γερμανοί πολιτικοί πιθανότατα δεν θα αισθανθούν την επιθυμία να ανοίξουν τα δημόσια ταμεία.
Ακόμα κι αν το Βερολίνο άλλαζε τις συνήθειες μιας ζωής, αυτό δεν θα έλυνε όλα τα προβλήματα. Ένα τεράστιο πακέτο δημοσιονομικών κινήτρων στη Γερμανία θα ενίσχυε τις οικονομίες της χώρας και της ευρωζώνης. Ωστόσο, οι χώρες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, όπως η Ιταλία, θα επωφεληθούν ελάχιστα από τις διασυνοριακές αλλεπάλληλες επιπτώσεις οποιασδήποτε επιπλέον γερμανικής δαπάνης. Εάν η ευρωζώνη είχε συγκεντρωτικό προϋπολογισμό, θα της επέτρεπε να διαθέσει κονδύλια όπου χρειάζονται περισσότερο. Αυτό θα βοηθούσε πάρα πολύ.
Οι πολιτικές δεξιότητες της Λαγκάρντ είναι εξαιρετικά αναγκαίες. Όσον αφορά στη νομισματική πολιτική, η ΕΚΤ θα πρέπει να συνεχίσει τις πολιτικές που συνέταξε ο Μάριο Ντράγκι ο απερχόμενος πρόεδρός της. Αυτό σημαίνει να διατηρηθούν τα αρνητικά επιτόκια όσο το δυνατόν χαμηλότερα και να επαναληφθεί η ποσοτική χαλάρωση, εάν χρειαστεί. Μια πιο επιθετική κατεύθυνση, που θα περιλάμβανε την αύξηση του επιτοκίου καταθέσεων, θα ήταν ανόητη σε μια εποχή όπου ο πληθωρισμός είναι κάτω από τον στόχο, η ανάπτυξη είναι στάσιμη και οι ευρωπαίοι κατασκευαστές χρειάζονται ένα αδύναμο ευρώ.
Η πραγματική πρόκληση της νέας επικεφαλής της ΕΚΤ θα είναι να πείσει το Βερολίνο ότι είναι καιρός να τερματιστούν τα ανώτατα όρια δαπανών. Αυτό μόνο θα απαιτήσει μια τεράστια μετατόπιση. Θα χρειαστεί επίσης να φέρει στο προσκήνιο το σενάριο για μια κεντρική δημοσιονομική οντότητα στην ευρωζώνη, αν και αυτό το σενάριο είναι απίθανο να φτάσει πολύ μακριά όσο οι υπόλοιπες χώρες της νομισματικής ένωσης αισθάνονται ότι χώρες όπως η Ιταλία μπορεί να το εκμεταλλευτούν.
Οι πιθανότητες επιτυχίας της είναι, δυστυχώς, λίγες. Η ευρωζώνη έχει μια μαζοχιστική τάση να δρα μόνο σε περιόδους κρίσεων. Η Ευρώπη μπαίνει άοπλη στον εμπορικό πόλεμο του Τραμπ.
Πηγή: Bloomberg
[/more]
