Πολύς λόγος έγινε τις προηγούμενες ημέρες για τις υπερβολικές -κατά πολλούς- χρεώσεις που επιβάλλουν οι τράπεζες σε μία σειρά υπηρεσιών. Κατά προκλητικό μάλιστα τρόπο, αφού σε κάποιες περιπτώσεις χρεώνουν προμήθεια για κάτι που δεν τους στοιχίζει τίποτα.
Είναι ένα πολύ σύνθετο περιβάλλον αυτό στο οποίο καλούνται να λειτουργήσουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όχι μόνο στην χώρα μας, αλλά παγκοσμίως.
Υπό παγκόσμια πίεση
Άλλοτε στυλοβάτες κάθε εύρυθμης καπιταλιστικής οικονομίας, οι τράπεζες καλούνται να λειτουργήσουν πλέον σε συνθήκες που αμφισβητούν την ίδια την ύπαρξή τους.
Ακόμα και αν αγνοήσουμε πρακτικές τύπου ψηφιακά νομίσματα (πχ bitcoin), που είναι αμφιλεγόμενες και συχνά φέρουν τη σκιά ύποπτων συναλλαγών, οι νέες τεχνολογίες θέτουν σε αχρηστία παραδοσιακές λειτουργίες των τραπεζικών καταστημάτων.
Υπηρεσίες όπως αυτές που παρέχουν οι «ψηφιακοί αντίπαλοι των τραπεζών» (Digital-only challenger banks), όπου κυριαρχούν Monzo, Starling, Revolut και N26, αχρηστεύουν τις τράπεζες, αφού δίνουν τη δυνατότητα στους πελάτες τους να πραγματοποιούν κάθε είδους ηλεκτρονική συναλλαγή, χωρίς προμήθειες και κυρίως χωρίς κανένα κίνδυνο. Ο μόνος περιορισμός είναι ότι δεν δίνουν τη δυνατότητα ανάληψης μετρητών.
Είναι χαρακτηριστικό το μήνυμα που έστειλε σήμερα ο επικεφαλής τραπεζικής εποπτείας της ΕΚΤ, Αντρέα Ενρία, αναφερόμενος στις πιέσεις για «χαλάρωση» των κανόνων του ρυθμιστικού πλαισίου που καθιερώθηκε μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση:
«Οι Ευρωπαίοι νομοθέτες πρέπει να αντισταθούν στα εθνικά συμφέροντα και την άσκηση παρασκηνιακών πιέσεων κάποιων τραπεζών» τόνισε μιλώντας σε συνέδριο.
Οι υπηρεσίες αυτές γίνονται σταδιακά γνωστές και στους Έλληνες καταναλωτές.
Όμως, τα μεγάλα κέρδη των τραπεζών δεν προέρχονταν ποτέ από τις προμήθειες. Προέρχονταν από τις χορηγήσεις δανείων και, κυρίως, από την επενδυτική τραπεζική.
Η τελευταία υποφέρει τα τελευταία χρόνια, αφού οι εποπτικές αρχές σε ΗΠΑ και Ευρώπη έχουν αποφασίσει να κάνουν τη δουλειά τους και να βάζουν φρένο στη «δημιουργική λογιστική» που επέφερε δισεκατομμύρια κέρδη και κάλυπτε τυχόν ζημιές.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι χαρακτηριστικό ότι την προηγούμενη εβδομάδα, δικαστήριο της Ιταλίας επέβαλε βαριές ποινές σε μεγαλοστελέχη της παλαιότερης τράπεζας του κόσμου, Banca Monte dei Paschi di Siena, επειδή «μαγείρευαν» τα βιβλία της τράπεζας σε συνεργασία με τις Deutsche Bank και Nomura Holdings.
Ελλάδα: Ακόμα πιο δύσκολοι καιροί
Για τις ελληνικές συστημικές τράπεζες, το περιβάλλον είναι ακόμα πιο σύνθετο.
Παρά τα δισεκατομμύρια που πλήρωσε ο Έλληνας φορολογούμενος για την ανακεφαλαιοποίησή τους, δεν κατάφεραν να ορθοποδήσουν αφού τις βαραίνουν τα δισεκατομμύρια των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Αυτά είναι βάρη με «πολιτική σφραγίδα», αφού ποτέ στην πραγματικότητα δεν επετράπη στις τράπεζες να προχωρήσουν σε συστηματικούς πλειστηριασμούς, για να περιορίσουν έστω και μερικώς την «χασούρα» τους.
Χωρίς κεφάλαια δεν υπάρχουν χορηγήσεις και έτσι και αυτή η κάνουλα κερδών έχει στερέψει για τις ελληνικές τράπεζες.
Τι μένει; Οι προμήθειες. Εκεί όμως η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να βάλει «φρένο» και η Επιτροπή Ανταγωνισμού ερευνά πρακτικές καρτέλ.
Τα περιθώρια είναι στενά σε μία οικονομία που ανακάμπτει μεν, όχι όμως με γοργούς ρυθμούς.
Η μάχη των τραπεζών θα δοθεί τώρα για την χρηματοδότηση των μεγάλων έργων (πχ Ελληνικό, ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης- Αττικής), όπου πλέον θα έχουν και Κινέζους ανταγωνιστές.
Και για την χορήγηση δανείων, για τα οποία έχουν ξεκινήσει επιθετικές καμπάνιες προβολής, ελπίζοντας κυρίως στο ενδιαφέρον που θα προκύψει από τα φορολογικά κίνητρα αναβάθμισης των κτιρίων.
Διαβάστε εδώ: Φορολογικό νομοσχέδιο με 4 αναπτυξιακούς άξονες
Ωστόσο, κανείς δεν ισχυρίζεται ότι η δουλειά τους θα είναι εύκολη. Ακόμα και ένας «Ηρακλής» είναι δύσκολο να επιτύχει τέτοιον άθλο.
