Στις 16 Δεκεμβρίου 2021 θα διεξαχθεί στη Φρανκφούρτη η κρίσιμη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για τη νομισματική πολιτική. Αν σε αυτή τη συνεδρίαση δεν υπάρξει συμφωνία για τους βασικούς άξονες της νομισματικής πολιτικής τότε το θέμα θα πρέπει να συζητηθεί στη συνεδρίαση της 3ης Φεβρουαρίου και όχι στις 20 Ιανουαρίου του 2022 όπως ήταν αρχικά προγραμματισμένο.
Oι αποφάσεις για τις αγορές ομολόγων
Στη κρίσιμη αυτή συνεδρίαση αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις για τη νομισματική πολιτική, που ουσιαστικά αφορούν στο μέλλον των προγραμμάτων αγοράς ομολόγων.
Οι εκτιμήσεις των διεθνών αναλυτών οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ΕΚΤ θα αποφασίσει τη διακοπή, από τον ερχόμενο Μάρτιο, του έκτακτου προγράμματος PEPP ύψους 1,85 τρισεκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη των ευρωπαϊκών οικονομιών αφού η πλειοψηφία των μελών του ΔΣ θεωρούν ότι η ευρωπαϊκή οικονομία επιστρέφει στα προ της πανδημίας επίπεδα.
Επικαλούνται τα στοιχεία για την αύξηση του ΑΕΠ στις χώρες μέλη και διατυπώνουν φόβους για την πορεία του πληθωρισμού. Ήδη από τη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, πριν δεκαπέντε ημέρες, αρκετοί τραπεζίτες θεωρούσαν ότι ο πληθωρισμός θα παρουσιάσει αύξηση 2,2% το 2021, 1,7% το 2022 και 1,5% το 2023.
Η απειλή του πληθωρισμού
Οι διεθνείς αναλυτές θεωρούν ότι η αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων οφείλεται κατά κύριο λόγο στα προβλήματα που υπάρχουν για τον ομαλό εφοδιασμό, κυρίως των δυτικών οικονομιών, στις ελλείψεις που διαπιστώνονται για την εξεύρεση προσωπικού σε κρίσιμους τομείς καθώς και σε μια σταθερή ροή μετρητών που διοχετεύονται στις οικονομίες, μετά την άρση των σκληρών περιοριστικών μέτρων, τόσο από ιδιωτικές αποταμιεύσεις όσο και από επίσημα προγράμματα τόνωσης -συμπεριλαμβανομένου και αυτό της ΕΚΤ.
Όμως τα στοιχεία των τελευταίων ημερών οδηγούν σε νέες εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες ο πληθωρισμός θα αγγίξει το 2% και το 2022, εξέλιξη που θα αποτελέσει «πονοκέφαλο» για τη κεντρική τράπεζα. Γιατί από τη μία πλευρά οι πιέσεις, ειδικά των πλούσιων βορείων χωρών, για συγκράτηση του πληθωρισμού είναι αφόρητες και από την άλλη η ΕΚΤ δεν επιθυμεί μια βίαια διακοπή των προγραμμάτων στήριξης σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες. Μια βίαιη διακοπή θα μπορούσε να οδηγήσει σε χιλιάδες λουκέτα και να εκτοξεύσει την ανεργία στα ύψη.
Το σενάριο της συμβιβαστικής λύσης για την Ελλάδα
Μία συμβιβαστική πρόταση που θα μπορούσε να εγκριθεί από το ΔΣ της ΕΚΤ είναι μετά τη διακοπή του έκτακτου προγράμματος να «τρέξει» με υψηλότερο ποσό το Asset Purchase Programme (APP) και αντί για αγορές ομολόγων ύψους 20 δισεκατομμυρίων ευρώ μηνιαίως να ανέλθει σε 40 δις ευρώ αλλά με συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης. Στο πρόγραμμα αυτό όμως δεν συμμετέχουν τα ελληνικά ομόλογα και θα πρέπει να υπάρξει εική μέριμνα από την ΕΚΤ.
Οι εξελίξεις σε κεντρικό επίπεδο είναι διαρκείς και για αυτό το λόγο τόσο το υπουργείο Οικονομικών όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος είναι σε διαρκή επαγρύπνηση αφού μια αλλαγή πολιτικής θα έχει επιπτώσεις και στην ελληνική οικονομία, η οποία χρειάζεται ετησίως σημαντικά κεφάλαια με χαμηλά επιτόκια, ώστε να χρηματοδοτήσει τα ελλείμματα της και να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του χρέους της.
Οι αποφάσεις της ΕΚΤ είναι ιδιαιτέρως κρίσιμες τόσο γα την Ελλάδα όσο και τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης με ευάλωτες οικονομίες. Οι αναλυτές εκφράζουν φόβους ότι στο άμεσο μέλλον θα υπάρξει αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων για χώρες όπως η Ελλάδα, όταν μάλιστα τα ελληνικά ομόλογα συμμετέχουν στο πρόγραμμα ΡΕΡΡ όχι όμως στο πρόγραμμα ΑΡΡ (Asset Purchase Program)”, καθώς η Ελλάδα δεν διαθέτει την απαιτούμενη, πιστοληπτική ικανότητα.
