Η νέα Στρατηγική Κοινωνικής Στέγης της κυβέρνησης αποβλέπει στη στήριξη 137.000 πολιτών, με έμφαση στους νέους και στα νέα ζευγάρια 18 έως 39 ετών. Πρόκειται για μία πολύπλευρη πρωτοβουλία που θα τονώσει την προσφορά στέγης και θα δώσει τη δυνατότητα απόκτησης πρώτης κατοικίας σε χιλιάδες πολίτες.
Παράλληλα, αξιοποιεί την ακίνητη περιουσία του Δημοσίου και προσφέροντας ουσιαστικά κίνητρα για την ανακαίνιση και αναβάθμιση πολλών σπιτιών, δεδομένης της ηλικίας του κτιριακού αποθέματος της χώρας.
Πρόκειται για μία ολιστική προσέγγιση με προϋπολογισμό της τάξης των 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, που περιλαμβάνει εννέα συγκεκριμένες δράσεις.
1.Άτοκα ή χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια
Το μέτρο αφορά στη χορήγηση στεγαστικών δανείων, με ανώτατο όριο τις 150.000 ευρώ, για αγορά πρώτης κατοικίας.
Τα δάνεια θα έχουν, με τα σημερινά δεδομένα, επιτόκιο 1%. Ενδεικτικά, ένα νέο ζευγάρι που αγοράζει σπίτι αξίας 100.000 ευρώ θα πληρώνει μηνιαία δόση περίπου 275 ευρώ αντί για 415 ευρώ που είναι η δόση για το ίδιο σπίτι με τα τρέχοντα επιτόκια της αγοράς. Το ετήσιο όφελος είναι 1.680 ευρώ, το οποίο ανέρχεται σε 2.640 ευρώ εάν μιλάμε πρόκειται για σπίτι αξίας 150.000 ευρώ.
Το ύψος της δόσης είναι, επίσης, σαφώς χαμηλότερο από το αντίστοιχο ενοίκιο που θα κατέβαλε εναλλακτικά ο δικαιούχος, και στο τέλος το σπίτι θα είναι ιδιοκτησία του.
Το πρόγραμμα θα αφορά στην αγορά διαμερισμάτων έως 120 τ.μ. και έτος κατασκευής έως και το 2007. Οι ωφελούμενοι των ευνοϊκών στεγαστικών δανείων θα είναι 10.000 νέοι ή νέα ζευγάρια 25 έως 39 ετών (με σύμφωνο συμβίωσης ή θρησκευτικό/ πολιτικό γάμο), με ετήσιο καθαρό εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης.
Προκειμένου η δράση να βοηθήσει τις τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες και να συνεισφέρει στην αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος της χώρας, υπάρχει ειδικός όρος κατά τον οποίο όταν ο αιτών έχει τρία και πλέον παιδιά ή αποκτήσει τουλάχιστον τρία παιδιά κατά την περίοδο της αποπληρωμής του δανείου, τότε ο τόκος θα από πόρους της ΔΥΠΑ.
Η υλοποίηση του προγράμματος προβλέπεται να ξεκινήσει από το α’ τρίμηνο του 2023.
2.Πρόγραμμα «ΚΑΛΥΨΗ»
Μίσθωση, σε πρώτη φάση, άνω των 1.000 κενών ιδιωτικών κατοικιών του προγράμματος ΕΣΤΙΑ για παροχή κατοικιών με χαμηλό ενοίκιο σε νέους και νέα ζευγάρια. Αφορά στην αξιοποίηση των ακινήτων τα οποία θα είναι διαθέσιμα μετά την 31.12.2022. Ωφελούμενοι θα είναι 2.500 νέοι 25-39 ετών, δικαιούχοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, ενώ προτεραιότητα θα δοθεί στους πολύτεκνους, τους τρίτεκνους και τις μονογονεϊκές οικογένειες.
3. Αξιοποίηση υφιστάμενων κενών ιδιωτικών κατοικιών
Η δράση αφορά στην παραχώρηση 4.000 κενών ιδιωτικών κατοικιών στο κράτος για πέντε και πλέον έτη, ώστε η πολιτεία να φροντίσει για τη μαζική ανακαίνισή τους και στη συνέχεια να τα διαθέσει με χαμηλό ενοίκιο σε ωφελούμενους νέους.
Από τη δράση αναμένεται να ωφεληθούν 10.000 νέοι και νέα ζευγάρια, ηλικίας 25-39 ετών. Επιδίωξη είναι να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση από το νέο ΕΣΠΑ, αλλά και από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ως το τέλος του έτους θα δημοσιευθεί η πρόσκληση προς ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες για παραχώρηση των ακινήτων τους και θα ακολουθήσουν, το 2023, η επιλογή και ανακαίνιση κατοικιών καθώς και η επιλογή των δικαιούχων.
4.Πιλοτική δράση κοινωνικής κατοικίας για ευάλωτες ομάδες
Το έργο έχει ήδη ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης με προϋπολογισμό 1,5 εκατ. ευρώ και βρίσκεται στο στάδιο υπογραφής προγραμματικών συμβάσεων με τους Δήμους. Αφορά στην ανακαίνιση 70 διαμερισμάτων στον Δήμο Αθηναίων και 30 στον Δήμο Θεσσαλονίκης στα οποία θα στεγαστούν τουλάχιστον 200 νέοι και νέα ζευγάρια έως 39 ετών, με κριτήρια που θα οριστικοποιηθούν έως το τέλος του έτους.
Η αξιολόγηση και επιλογή των κατοικιών θα ολοκληρωθεί το 2023, η ανακαίνιση των σπιτιών και η επιλογή των ωφελουμένων προγραμματίζεται το 2024.
5.Αξιοποίηση ακινήτων της ΔΥΠΑ
Θεσμοθετείται η κοινωνική αντιπαροχή για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του τέως ΟΕΚ. Παραχωρούνται κατόπιν διαγωνισμού ακίνητα της ΔΥΠΑ (διάδοχος του ΟΕΚ), και συνολικά του Δημοσίου, εντός και εκτός αστικών κέντρων, σε τεχνικές εταιρείες. Αυτές με τη σειρά τους αναλαμβάνουν να κατασκευάσουν με δικά τους έξοδα και με βάση τεχνικές προδιαγραφές της ΔΥΠΑ σύγχρονα κτίρια κατοικίας.
Τα μισά από τα διαμερίσματα που θα κατασκευαστούν θα διατίθενται για λογαριασμό του Δημοσίου, με χαμηλά ενοίκια σε νέους έως 39 ετών βάσει οικονομικών κριτηρίων, με ειδική ποσόστωση για τρίτεκνους και πολύτεκνους. Τα υπόλοιπα μισά ακίνητα θα αξιοποιούνται εμπορικά.
Η δράση στοχεύει στην ανέγερση 2.500 κατοικιών στις οποίες θα στεγαστούν 5.000 ωφελούμενοι. Η επιλογή των οικοπέδων θα ξεκινήσει εφέτος ενώ ο διαγωνισμός για την επιλογή των αναδόχων προγραμματίζεται για τα μέσα του 2023.
6.Αξιοποίηση ακινήτων του υπουργείου Εργασίας
Η δράση αφορά στην ανακαίνιση 40 ακινήτων και τη διάθεσή τους ως κοινωνικές κατοικίες σε νεαρά ζευγάρια και νέους έως 39 ετών, εφαρμόζοντας ως μοντέλο διάθεσης είτε το ενοίκιο (που θα είναι χαμηλό έως μηδενικό), είτε το μοντέλο rent to own. Εκτιμάται ότι οι ωφελούμενοι θα είναι 80 νέοι. Ο προϋπολογισμός είναι 1.750.000 ευρώ και καλύπτεται από πόρους της ΔΥΠΑ.
Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει την έναρξη διάθεσης των κατοικιών στο 4ο τρίμηνο του 2023. Η δράση έχει δυνατότητα επέκτασης σε επιπλέον διαθέσιμα ακίνητα κατόπιν σχετικής χαρτογράφησης και προσδιορισμού της κατάστασης του κάθε ακινήτου
7.Αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος
Το στεγαστικό επίδομα αυξάνεται κατά 50%, από τα 1.000 ευρώ στα 1.500 ευρώ, και κατά 100% στα 2.000 ευρώ σε όσους συγκατοικούν. Υπενθυμίζεται ότι το στεγαστικό επίδομα δεν δίνεται μόνο σε φοιτητές Πανεπιστημίων αλλά και σε καταρτιζόμενους που φοιτούν σε Δημόσια ΙΕΚ.
Οι δικαιούχοι υπολογίζονται σε 50.000 φοιτητές και σπουδαστές. Το μέτρο θα ισχύσει αναδρομικά και για το προηγούμενο ακαδημαϊκό έτος 2021-2022. Οι δικαιούχοι θα λάβουν το αυξημένο επίδομα για την περσινή χρονιά από αυτό το φθινόπωρο. Ο συνολικός προϋπολογισμός ξεπερνάει τα 75 εκατ. Ευρώ.
Σημειώνεται πως παράλληλα διπλασιάζεται το επίδομα στέγασης των μαθητών των 50 Επαγγελµατικών Σχολών Μαθητείας της ΔΥΠΑ και διευρύνονται τα εισοδηματικά κριτήρια επιλεξιμότητας, από τον τρέχοντα μήνα.
8.Δημιουργία νέων, σύγχρονων φοιτητικών εστιών
Το πρόγραμμα θα αναπτυχθεί σε πέντε πανεπιστήμια της χώρας: Θράκης, Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Δυτικής Αττικής και Κρήτης. Τα έργα θα γίνουν μέσω ΣΔΙΤ και οι νέες Εστίες θα μπορούν να φιλοξενήσουν συνολικά 8.150 άτομα. Το συνολικό εκτιμώμενο κόστος κατασκευής ξεπερνά τα 540 εκατ. ευρώ.
Στόχος είναι να διευκολυνθεί η πρόσβαση στην Ανώτατη Εκπαίδευση σε φοιτητές που προέρχονται από χαμηλά οικονομικά στρώματα, να αναπτυχθεί μια ολοκληρωμένη πανεπιστημιακή κοινότητα, να δημιουργηθούν υψηλού επιπέδου δομές που λειτουργούν προσθετικά στο συνολικό εκπαιδευτικό αποτέλεσμα των Ιδρυμάτων μας.
9.Πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέους»
Το πρόγραμμα έχει προϋπολογισμό 350 εκατ. ευρώ αφορά νέους ηλικίας από 18 έως και 29 ετών και περιλαμβάνει δύο υποενότητες: το «Εξοινοκομώ για Νέους» και το «Ανακαινίζω για Νέους».
Το «Εξοικονομώ για Νέους» αφορά σε παρεμβάσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός για τους δικαιούχους φτάνει τις 25.000 ευρώ, με τα ποσοστά επιδότησης να κυμαίνονται από το 50 έως και το 90%, ανάλογα με το εισόδημα.
Το «Ανακαινίζω για Νέους» αφορά σε παρεμβάσεις ανακαίνισης. Ο προϋπολογισμός φτάνει έως και τις 10.000 ευρώ με επιδότηση 30% για όλους.
Για το κόστος που δεν καλύπτεται από το πρόγραμμα, ο νέος δικαιούχος έχει τη δυνατότητα να δανειστεί εάν το επιθυμεί, ώστε να καλύψει το υπόλοιπο ποσό της επένδυσης. Το δάνειο αυτό στην περίπτωση του «Εξοικονομώ για Νέους» είναι άτοκο και μάλιστα για τα ευάλωτα νοικοκυριά παρέχεται εγγυοδοσία, ενώ στην περίπτωση του «Ανακαινίζω για Νέους» θα είναι ένα χαμηλότοκο δάνειο, το οποίο μπορεί να φτάσει μέχρι και τις 7.000 ευρώ.
Το Πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται με 200 εκατ. ευρώ από το το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, 50 εκατ. ευρώ από το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του 2023 και 50 εκατ. ευρώ από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης.
