Κυβέρνηση και επιχειρήσεις ενέργειας έχουν αποδυθεί τις τελευταίες ώρες σε δύο παράλληλους αγώνες δρόμου.
Ο πρώτος είναι να «αποκωδικοποιήσουν» τον νέο τρόπο πληρωμής ρωσικού αερίου, με βάση το περιεχόμενο της επιστολής Gazprom που έλαβαν την Παρασκευή και να καταλήξουν σε ένα συμπέρασμα ως προς το εάν αντιβαίνει στη “γραμμή” και τις κυρώσεις που έχει επιβάλει η Ε.Ε. στη Μόσχα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός φέρεται να έχει στείλει και στην ελληνική δημόσια εταιρεία ΔΕΠΑ Εμπορίας. σχετική ειδοποίηση για το διάταγμα Πούτιν, σύμφωνα με το οποίο οι πληρωμές θα γίνονται κανονικά στο συμφωνηθέν νόμισμα, ωστόσο η επιχείρηση – πελάτης θα πρέπει να ανοίξει στην Gazprombank κι έναν δεύτερο λογαριασμό όπου η τράπεζα θα μεταφέρει το ποσό μετατρέποντας το σε ρούβλια.
Σε αυτό τον αγώνα δρόμου έχουν «συναθλητές» πολλές άλλες ισχυρές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, που έχουν λόγους –περισσότερους από την ελληνική– να μη θέλουν τη διακοπή του ρωσικού φυσικού αερίου.
Ο δεύτερος είναι η ταχύτερη δυνατή υλοποίηση του σχεδίου έκτακτης ανάγκης που έχουν καταστρώσει, προκειμένου να διασφαλιστεί η επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας σε περίπτωση διακοπής των ροών φυσικού αερίου.
Σημειώνεται πως η Gazprom Bank έχει εξαιρεθεί από τις κυρώσεις και την αποκοπή από το σύστημα συναλλαγών Swift, ακριβώς για να μπορούν να πληρώνουν οι Δυτικοί το φυσικό αέριο που αγοράζουν.
Οι λεπτομέρειες στις οποίες κρύβεται συνήθως ο διάβολος
Οι λεπτομέρειες στις οποίες κρύβεται συνήθως ο διάβολος και οι οποίες πρέπει να αποσαφηνιστούν είναι εάν κατά τη μετατροπή των ευρώ σε ρούβλια, παραβιάζονται οι κυρώσεις που αφορούν την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας.
Η Gazprom στην επιστολή της διατείνεται πως οι όροι των συμβάσεων δεν αλλάζουν και δίνει 15ήμερη προθεσμία στους πελάτες της να προσαρμοστούν. Εάν αυτό δεν γίνει, θα σταματήσει την παράδοση αερίου.
Το Βερολίνο περιορίστηκε να πει πως εξετάζει τον νέο τρόπο πληρωμών. Το Παρίσι θεωρεί πως μάλλον δεν υπάρχει πρόβλημα επειδή οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα πληρώνουν σε ευρώ και η μετατροπή σε ρούβλια θα γίνεται από την Gazprom Bank.
Η αντίδραση της αγοράς φυσικού αερίου φαίνεται να πιστεύει πως δεν θα υπάρξει πρόβλημα ροών. Ωστόσο, επειδή ποτέ κανένας δεν μπορεί να είναι σίγουρος με τη Μόσχα, «τρέχουν» και τα σχέδια έκτακτης ανάγκης.
Μετ’ εμποδίων
Ωστόσο, εύκολες κι ακόμη περισσότερο φθηνές λύσεις δεν υπάρχουν. Οι βασικοί άξονες του σχεδίου περιλαμβάνουν πρόσθετα φορτία LNG, αύξηση της αποθηκευτικής δυναμικότητας της Ρεβυθούσας με την προσθήκη μιας νέας δεξαμενής (αγκυροβόληση ενός κατάλληλα διαμορφωμένου πλοίου στον προβλήτα του λιμανιού), συμφωνία μεταξύ ΔΕΣΦΑ και ιταλικής Snam για την αποθήκευση στρατηγικών αποθεμάτων LNG στις εγκαταστάσεις της Ιταλίας, ετήσιο πλάνο εξόρυξης λιγνίτη από τη ΔΕΗ για να λειτουργήσουν στο φουλ της δυναμικότητάς τους οι λιγνιτικές μονάδες της, αλλά και η λειτουργία πέντε μονάδων φυσικού αερίου με πετρέλαιο.
Ο ΔΕΣΦΑ διερευνά μέσα από επαφές με πλοιοκτήτες, traders και ναυπηγεία τις δυνατότητες αγοράς ετοιμοπαράδοτου FSU, οι οποίες είναι εξαιρετικά περιορισμένες, καθώς ψάχνουν κι άλλοι ,ενώ η προσφορά περιορίζεται σε μερικές δεκάδες.
Η δυνατότητα μετατροπής κάποιου πλοίου
Εξετάζει επίσης τη δυνατότητα μετατροπής κάποιου πλοίου, κάτι που επίσης προϋποθέτει ότι ο πλοιοκτήτης του θα βρει διαθέσιμο ναυπηγείο για να κάνει τη μετατροπή. Ακόμη κι αν βρει, η μετασκευή θα πάρει κάποιους μήνες.
Εξετάζει επίσης και το σενάριο της αγοράς αντί της ενοικίασης, κάτι που θα εξαρτηθεί από παραμέτρους, όπως για πόσο διάστημα θα χρειαστεί, την εξέλιξη της ζήτησης φυσικού αερίου, τον προγραμματισμό λειτουργίας μονάδων φυσικού αερίου και λιγνιτικών.
Ολα αυτά θα πρέπει να συνεκτιμηθούν και να ληφθούν αποφάσεις σε συνάντηση που θα έχει την ερχόμενη εβδομάδα η διοίκηση του ΔΕΣΦΑ με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ και τη ΡΑΕ.
Το κόστος ξεπερνάει σε κάθε περίπτωση τα 100 εκατ. ευρώ, πλέον του κόστους προμήθειας LNG, που είναι συνάρτηση των ποσοτήτων και της τιμής που θα διαμορφωθεί στη διεθνή αγορά.
Δεν είναι όμως λιγότερο δύσκολη και η άσκηση της διασφάλισης στρατηγικών αποθεμάτων στην Ιταλία. Ο ΔΕΣΦΑ βρίσκεται σε συνεχείς επαφές με τη Snam και συζητάει για ποσότητες 1 δισ. κ.μ. αερίου, που αντιστοιχούν στο 15% της ετήσιας κατανάλωσης, που βάσει των αποφάσεων της Ε.Ε. θα πρέπει να διαθέτει η χώρα μας σε αποθέματα.
Τις ποσότητες αυτές θα αποδεσμεύσει η Ιταλία από τον αγωγό Tap για να μπουν στο ελληνικό σύστημα εφόσον χρειαστεί. Η ελληνική πλευρά αναζητάει τρόπους που θα δεσμεύουν νομικά την Ιταλία γι’ αυτή την αποδέσμευση προκειμένου να μην παρακρατήσει τις ποσότητες, σε περίπτωση που η ίδια τις έχει ανάγκη.
Λιγνιτικές μονάδες
Τις δικές της δυσκολίες κουβαλάει και η λύση της λειτουργίας των διαθέσιμων 7 λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ σε πλήρη δυναμικότητα και η διασφάλιση επαρκούς λιγνίτη, που αποτελεί προϋπόθεση.
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι τα υπολειτουργούντα εδώ και δύο χρόνια λόγω της απολιγνιτοποίησης λιγνιτωρυχεία θα ανεβάσουν ταχύτητες, θα πάρουν μπροστά παροπλισμένα μηχανήματα που δεν έχουν συντηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και βέβαια ότι οι καταπονημένες λόγω της παλαιότητας μονάδες της ΔΕΗ θα αντέξουν σε συνεχή λειτουργία.
