Η διαρκώς κλιμακούμενη επιθετική και αναθεωρητική ρητορική της Τουρκίας κατά της Ελλάδας, εκτός από την ανησυχία που προκαλεί για αστάθεια στην κρίσιμη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, έχει κάνει και αρκετούς αναλυτές να αναρωτιούνται πού το πάει ο Τούρκος πρόεδρος με τη στάση του αυτή.

Ήδη Αμερικανός αναλυτής έχει εκτιμήσει ότι η σύρραξη μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, με ευθύνη Ερντογάν, μοιάζει αναπόφευκτη. Τώρα, όμως, ο Ράιαν Γκίνγκερας, καθηγητής στη Μεταπτυχιακή Σχολή του Ναυτικού των ΗΠΑ και ειδικός στα της Τουρκίας προσεγγίζει το θέμα κάπως διαφορετικά: προσπαθεί να «μπει στο μυαλό» του Τούρκου προέδρου και να εξηγήσει τους λόγους που έχουν μετατρέψει σε… πειρασμό το ενδεχόμενο στρατιωτικής σύγκρουσης με την Ελλάδα.

Γιατί η ιδέα αρέσει στον Ερντογάν

Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Γκίνγκερας, υπάρχουν τρεις συν ένας λόγοι, για τους οποίους ο Ερντογάν μοιάζει να επιδιώκει τη σύγκρουση με την Ελλάδα:

• Πρώτον, ο Ερντογάν ψάχνει, εναγωνίως θα έλεγε κανείς, μια αφορμή που θα του δώσει ώθηση ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2023. Ο Τούρκος πρόεδρος βρίσκεται πίσω στις δημοσκοπήσεις αλλά μία πιθανή στρατιωτική επιτυχία μπορεί να αποκαταστήσει τη χαμένη, τα τελευταία χρόνια, αξιοπιστία του.
• Δεύτερον, κι αν αυτό δεν επιτύχει, στην Τουρκία υπάρχουν εκτιμήσεις ότι ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθήσει να αναβάλλει τις εκλογές. Τη δυνατότητα αυτή του τη δίνει το Σύνταγμα (που ψηφίστηκε επί των ημερών του) σε περίπτωση που υπάρχει εξαιρετικά επείγουσα περίσταση, όπως, για παράδειγμα, μια σύγκρουση στο πεδίο με την Ελλάδα.
• Τρίτον, στην Τουρκία επικρατεί αισιοδοξία, ενίοτε στα όρια της αλαζονείας, ότι το αποτέλεσμα μίας πολεμικής σύρραξης με την Ελλάδα θα είναι σε κάθε περίπτωση θετικό. Η Ελλάδα, για τουρκικούς κύκλους, φαντάζει ως μία υπερώριμη απειλή που η Τουρκία μπορεί να αντιμετωπίσει στο πεδίο με επιτυχημένο τρόπο. Μάλιστα στη γείτονα αναλυτές κάνουν λόγο για «σύντομη, αποφασιστική και νικηφόρα» επιχείρηση.
• Τέλος, οι πρόσφατες εμπλοκές της Τουρκίας στις συρράξεις του Ναγκόρνο Καραμπάχ, στη Λιβύη και στη Συρία, έχουν προσδώσει πολεμική πείρα στον τουρκικό στρατό. Είτε δια αντιπροσώπων, είτε με τις δικές της δυνάμεις, η Τουρκία άφησε πολεμικό αποτύπωμα το οποίο οι επιτελείς της το θεωρούν πολύτιμη προίκα σε μία πιθανή σύγκρουση στην Ελλάδα.

«Οδηγός» ο «Αττίλας»

Όσον αφορά στο σχέδιο μέσω του οποίου θα ξεσπάσει η ελληνοτουρκική σύγκρουση, επικαλούμενος πηγές από την Τουρκία, ο Γκίνγκερας εκτιμά ότι θα θυμίζει τον «Αττίλα», δηλαδή, την εισβολή στην Κύπρο το 1974, θεωρώντας ότι η Άγκυρα θα αμφισβητεί διαρκώς την κυριαρχία στα νησιά του Αιγαίου και την προσήλωση της Ελλάδας στην τήρηση των όρων της συνθήκης της Λωζάννης, έχοντας ως στόχο την κατάληψη νησιών.

Με μία τέτοια ενέργεια, η Τουρκία πιστεύει ότι μπορεί να επαναπροσδιοριστεί το καθεστώς των νησιών, αλλά και η πρόσβασή της στο Αιγαίο. Αλλωστε από το 1974 και μετά το 33% της Κύπρου παραμένει κατεχόμενο από την Τουρκία έστω και αν καμία χώρα στον κόσμο (φυσικά. εκτός από την Τουρκία) δεν έχει αναγνωρίσει το ψευδοκράτος της Βόρειας Κύπρου.

Και το ΝΑΤΟ;…

Σημειώνεται, εδώ, ότι άλλοι αναλυτές εκτιμούν ότι σε επίπεδο στρατηγικής κλιμάκωσης της έντασης, η Τουρκία θα συνεχίσει να αμφισβητεί έμπρακτα την ελληνική κυριαρχία στα νησιά, μέχρις ότου να φέρει στο σημείο την Ελλάδα να είναι αυτή που «θα ρίξει την πρώτη τουφεκιά». Στην περίπτωση αυτή, λένε οι αναλυτές, η Άγκυρα θα επικαλεστεί «νόμιμη άμυνα» προκειμένου να επιτεθεί στην Ελλάδα, περίπου όπως έκανε και στην Κύπρο.

Φυσικά, το ερώτημα με τα σενάρια αυτά είναι, πώς θα αντιδράσει το ΝΑΤΟ, του οποίου μέλη είναι και οι δύο χώρες. Η συμμαχία υποτίθεται ότι έχει δημιουργήσει μηχανισμό εξομάλυνσης και αποτροπής κρίσεων, ωστόσο, η επιθετική πολιτική της Τουρκίας δείχνει και τα όριά του, οπότε μένει στα υπόλοιπα κράτη-μέλη να δουν πώς θα αντιδράσουν σε μια τέτοια -απευκταίο- εξέλιξη.