Αιφνιδιασμό στους ελεύθερους επαγγελματίες προκάλεσε η σκληρή “αντεπίθεση” της κυβέρνησης απέναντι στη φοροδιαφυγή, με το – έτοιμο – νέο φορολογικό νομοσχέδιο που παρουσιάστηκε χθες σε όλο του το μεγαλείο να σχεδιάζεται να κατατεθεί στη Βουλή προσεχώς, με τις διατάξεις του να αφορούν ήδη και στα εφετινά εισοδήματα.

Όπως ορίστηκε από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, ως ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες, επιτηδευματίες, αυτοαπασχολούμενους και ατομικές επιχειρήσεις θα αποτελούν τα 10.920 Ευρώ – οι ελάχιστες νόμιμες μεικτές ετήσιες απολαβές μισθωτών με βασικό μισθό 780 Ευρώ – που θα μπορεί με προσαυξήσεις να ανέρχεται έως και σε 50 χιλ. Ευρώ, με βάση κριτήρια απασχόλησης εργαζομένων, τζίρου, “παλαιότητας” στον κύριο ΚΑΔ και άλλα. Σύμφωνα με το υπουργείο, ένας αριθμός 473 χιλιάδων επαγγελματιών που δηλώνουν από μηδενικά έως ιδιαίτερα μικρά εισοδήματα, πρόκειται πλέον να επιβαρύνονται με φόρο άνω των 1,400 Ευρώ κατά μέσο όρο.

Οι ανατροπές που προκαλεί στη φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών το νέο σύστημα είναι τέτοιες, που επιτρέπουν στο υπουργείο την αισιοδοξία πως μέσω της αποκάλυψης νέων εισοδημάτων (και φορολογητέας ύλης) τους, τα αντίστοιχα έσοδα του Δημοσίου προβλέπεται να αυξηθούν καθαρά κατά περίπου 600 εκατ. Ευρώ.

Το τεκμαρτό εισόδημα χωρίς απασχόληση εργαζομένων

Το νέο σύστημα φορολόγησης για τους ελεύθερους επαγγελματίες δεν είναι στατικό, αλλά λαμβάνει υπ’ όψιν του μεταξύ άλλων τα χρόνια δραστηριοποίησης στον κύριο ΚΑΔ και μεταβάλλει το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα των 10.920 ως εξής, στις περιπτώσεις που ο ελεύθερος επαγγελματίας ΔΕΝ έχει εργαζόμενους:

– 3 πρώτα χρόνια δραστηριοποίησης: 100% μείωση του τεκμαρτού εισοδήματος
– Τέταρτος χρόνος δραστηριοποίησης: 67% μείωση
– Πέμπτος χρόνος δραστηριοποίησης: 33% μείωση
– Στον έκτο χρόνο το τεκμαρτό εισόδημα θα εξισωθεί με τα 10.920 Ευρώ
– 7-9 χρόνια: +10% (12.012 Ευρώ)
– 10-12 χρόνια: +20% (13.104 Ευρώ)
– 13 χρόνια και άνω: +30% (14.196 Ευρώ)

Όσοι από τους ελεύθερους επαγγελματίες δηλώνουν εισοδήματα μεγαλύτερα κατά τουλάχιστον 5% του αναλογούντος τεκμαρτού εισοδήματος που τούς αντιστοιχεί σύμφωνα με τα ανωτέρω, θα έχουν έκπτωση 50% στο τέλος επιτηδεύματος, ενώ όλοι θα τύχουν μείωσής του κατά 25% εφεξής, το οποίο μάλιστα θα συνεχίσει να οφείλεται και από τις επιχειρήσεις.

Το τεκμαρτό εισόδημα ελευθέρων επαγγελματιών που απασχολούν εργαζόμενους

Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας απασχολεί εργαζόμενους-υπαλλήλους, το τεκμαρτό του εισόδημα θα υπολογίζεται βάσει των ετήσιων νόμιμων μεικτών απολαβών του υπαλλήλου προσαυξημένες κατά 10%.

Όμως, σε αυτήν την περίπτωση σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο ετήσιος κύκλος εργασιών της επιχείρησης (τον οποίο θα γνωρίζει η ΑΑΔΕ λόγω καθολικής υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης). Συγκεκριμένα, όταν ο τζίρος της ατομικής επιχείρησης ξεπερνάει τον μέσο όρο της δραστηριότητας του ΚΑΔ των μεγαλύτερων εσόδων του για το περασμένο έτος, τότε προβλέπονται οι ακόλουθες προσαυξήσεις:

– +35% όταν ο τζίρος του είναι μεγαλύτερος από 100% του μέσου τζίρου του ΚΑΔ του με τα μεγαλύτερα έσοδα
– +70% όταν ο τζίρος του είναι μεγαλύτερος από 150% του μέσου τζίρου του ΚΑΔ του με τα μεγαλύτερα έσοδα
– +100% όταν ο τζίρος του είναι μεγαλύτερος από 200% του μέσου τζίρου του ΚΑΔ του με τα μεγαλύτερα έσοδα

Στα ανωτέρω, θεσπίζεται σε κάθε περίπτωση πλαφόν 50 χιλ. Ευρώ στο τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα.

Εξαιρέσεις και μειώσεις τεκμαρτού εισοδήματος

– Το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί στους ελεύθερους επαγγελματίες (ατομικές επιχειρήσεις), με εξαίρεση τους αγρότες και τους αυτοαπασχολούμενους με απόδειξη παροχής υπηρεσιών (“μπλοκάκι”).
– Όταν ο αυτοαπασχολούμενος εμφανίζει και μισθωτή εργασία, αυτό θα λαμβάνεται υπ’ όψιν στον υπολογισμό του τεκμαρτού του εισοδήματος, όπως και τυχόν χρόνος παύσης εργασιών και η αποδεδειγμένη περίθαλψη σε νοσοκομείο, θητεία, ανωτέρα βία κτλ.. Πρακτικά το τεκμήριο είναι μαχητό τεκμήριο με βάση πραγματικά περιστατικά και στοιχεία.
– Όταν η κύρια κατοικία του ελεύθερου επαγγελματία βρίσκεται σε κοινότητες με πληθυσμό έως 500 κατοίκους ή σε νησιά με πληθυσμό μικρότερο των 3.100 κατοίκων, το αναλογούν τεκμαρτό εισόδημα θα μειώνεται κατά 50%.
– Σε περιπτώσεις αναπηρίας του ελεύθερου επαγγελματία κατά 80% ή περισσότερο, το αναλογούν τεκμαρτό εισόδημα θα μειώνεται κατά 50%.

Επισημαίνεται, ότι τα ηλεκτρονικά τιμολόγια θα είναι υποχρεωτικά για όλους εντός του 2024, με την κυβέρνηση να έχει υποβάλει αντίστοιχο αίτημα στην Ε.Ε.. Επιπλέον, το νέο φορολογικό νομοσχέδιο θεσπίζει την υποχρεωτική ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο myData εντός του 2024, ενώ αυξάνει το πρόστιμο χρήσης μετρητών σε συναλλαγές άνω των 500 ευρώ, σε αξία διπλάσια της αξίας συναλλαγής.