Στο «στόχαστρο» βάζουν τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τις αμφισβητήσιμες μεθόδους που χρησιμοποιεί για να ενισχύσει τη θέση της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, δύο εξέχοντες διεθνολόγοι.
Με άρθρο τους στο Arab News, οι δόκτορες Hay Eytan Cohen Yanarocak και Jonathan Spyer επισημαίνουν ότι παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ θεωρούν ως μεγάλο πρόβλημα για τη Μέση Ανατολή το Ιράν, είναι η Τουρκία εκείνη που κάτω από το όλο και πιο αυταρχικό καθεστώς του Ερντογάν προκαλεί προβλήματα στην περιοχή, ενώ ταυτόχρονα απολαμβάνει τα προνόμια μιας χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ.
Δίκτυο παραστρατιωτικών
Οι αρθρογράφοι επισημαίνουν ότι μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, η σύγκρουση του ισλαμιστικού καθεστώτος του Ερντογάν και των κοσμικών Ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας έγινε ακόμα πιο εμφανής. Προκειμένου να ξεπεράσει τις αντιρρήσεις των στρατιωτικών στα σχέδιά του, ο Ερντογάν έχτισε ένα δίκτυο παραστρατιωτικών οργανώσεων, κυρίως από μαχητές από τη Συρία, με στόχο να προωθήσει τους σχεδιασμούς του σε μια περιοχή που καλύπτει χοντρικά το μέγεθος της πάλαι ποτέ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας -από την Παλαιστίνη ως τη Συρία και τον Καύκασο.
«Μαύρες« επιχειρήσεις
Οι οργανώσεις αυτές χρησιμοποιούνται για την άσκηση εσωτερικής πίεσης, αλλά και για «μαύρες» επιχειρήσεις σε διάφορα σημεία (όπως, για παράδειγμα, στη Λιβύη, όπου οι μισθοφόροι του Ερντογάν έπαιξαν μείζονα ρόλο στη μάχη με τον Χαφτάρ). Όπως σημειώνεται στο άρθρο, η κίνηση αυτή του Ερντογάν έχει εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες, τόσο για τη δημοκρατία στην Τουρκία, όσο και για την σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, καθώς τα τελευταία πέντε χρόνια η Άγκυρα έχει πραγματοποιήσει επιχειρήσεις στη Συρία και το Ιράκ, έχει στηρίξει τη Χαμάς, έχει συγκρουστεί με Ελλάδα και Κύπρο και έχει παράσχει στρατιωτική βοήθεια -ενίοτε «μαύρη»- στο Κατάρ, το Αζερμπαϊτζάν και τη Λιβύη.
Ιδιωτικός στρατός
Στην ουσία, σημειώνουν οι αρθρογράφοι, ο Ερντογάν έχει δημιουργήσει έναν… ιδιωτικό στρατό αποτελούμενο από αναλώσιμους ξένους μαχητές, τους οποίους μπορεί να χρησιμοποιεί κατά το δοκούν και ταυτόχρονα να αρνείται καν την ύπαρξή τους, αν τα πράγματα στραβώσουν σε κάποιο από τα «ανοιχτά μέτωπα» ή αν η τουρκική κοινή γνώμη αντιδράσει σε κάποιες από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις που αποτελούν ένα βασικό modus operandi του καθεστώτος Ερντογάν τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, «αφιονίζει» τους οπαδούς του με όνειρα περί αναβίωσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μιας Τουρκίας σε ρόλο υπερδύναμης.
Οι αναλυτές σημειώνουν ότι οι κινήσεις αυτές του Ερντογάν υπαγορεύονται και από εσωτερική μικροπολιτική, καθώς η συνεργασία του με το εθνικιστικό ΜΗΡ τον υποχρεώνει να έχει ιδιαίτερα σκληρή στάση απέναντι στους Κούρδους, τόσο εντός της Τουρκίας, όσο και στη Συρία.
H σκοτεινή SADAT
Οι δύο πολιτικές επιστήμονες αναφέρουν ότι ο Ερντογάν έχει ξεχωρίσει πρώην Τούρκους στρατιωτικούς με ισλαμιστικές τάσεις, όπως ο 76χρονος στρατηγός ε.α. Αντνάν Τανριβερντί, που παίζει το ρόλο του Συμβούλου Εθνική Ασφαλείας του Τούρκου προέδρου από το 2016 και εντεύθεν. Ο Τανριβερντί ίδρυσε την ιδιωτική εταιρεία στρατιωτικών συμβούλων SADAT το 2012 με άλλους 22 αξιωματικούς που αποστρατεύτηκαν για ισλαμιστική δράση, και λειτουργεί ως «στρατολογητής» των παραστρατιωτικών του Ερντογάν, οι οποίοι προέρχονται κυρίως από τη εξαθλιωμένη λόγω του εμφυλίου, αλλά και της δράσης του ISIS, Συρία.
Η Δύση πρέπει να πιέσει
Η δράση αυτών των παραστρατιωτικών οργανώσεων -αλλά και των Τούρκων «Γκρίζων Λύκων» που βαίνουν προς απαγόρευση σε Γερμανία και ήδη απαγορεύτηκαν στη Γαλλία- έχει δημιουργήσει συνθήκες πλήρους αποσταθεροποίησης σε κρίσιμα σημεία της ευρύτερης περιοχής, όπως η Λιβύη, η Συρία και το Ιράκ, στα οποία πλέον επικρατεί πλήρες χάος και προκαλούν ευρύτερη αποσταθεροποίηση. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η Δύση θα πρέπει να πιέσει την Τουρκία να σταματήσει αυτή την πρακτική, προτού τα πράγματα χειροτερέψουν ακόμα περισσότερο.
