Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιαΐρ Λαπίντ υπέγραψαν μια κοινή δέσμευση ότι το Ιράν δεν θα αποκτήσει πυρηνικά όπλα, σε μια επίδειξη ενότητας από συμμάχους που είχαν διχαστεί επί μακρόν για τη διπλωματία με την Τεχεράνη.
Η υπόσχεση αυτή, που αποτελεί τμήμα της “Διακήρυξης της Ιερουσαλήμ” ως επιστέγασμα της πρώτης επίσκεψης του Μπάιντεν στο Ισραήλ ως προέδρου, δόθηκε την επομένη των δηλώσεών του σε τοπικό τηλεοπτικό δίκτυο, ότι είναι ανοικτός ως μέτρο “ύστατης καταφυγής” στη χρήση βίας εναντίον του Ιράν — προφανώς με σκοπό να ικανοποιήσει τις εκκλήσεις του Ισραήλ για μια “αξιόπιστη στρατιωτική απειλή” εκ μέρους των παγκόσμιων δυνάμεων.
“Δεν θα επιτρέψουμε στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικό όπλο”
“Δεν θα επιτρέψουμε στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικό όπλο”, δήλωσε ο Μπάιντεν σε συνέντευξη Τύπου μετά την υπογραφή της διακήρυξης.
“Οι Ηνωμένες Πολιτείες τονίζουν πως αναπόσπαστο στοιχείο αυτής της υπόσχεσης είναι η δέσμευση ότι δεν θα επιτραπεί ποτέ στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικό όπλο, και ότι είναι έτοιμες να χρησιμοποιήσουν όλα τα στοιχεία της εθνικής δύναμής τους προκειμένου να διασφαλίσουν αυτό το αποτέλεσμα”, αναφέρεται στη διακήρυξη.
Ο Λαπίντ χαρακτήρισε τη στάση αυτή έναν τρόπο να αποφευχθεί η ανοικτή σύγκρουση.
- “Ο μόνος τρόπος να σταματήσουμε ένα πυρηνικό Ιράν είναι αν το Ιράν γνωρίζει πως ο ελεύθερος κόσμος θα χρησιμοποιήσει βία“, δήλωσε μετά την τελετή υπογραφής.
Μιλώντας στο πλάι του, ο Μπάιντεν είπε πως το να εμποδιστεί το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικό όπλο είναι “ζωτικό συμφέρον ασφαλείας για το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες και, θα προσέθετα, και για τον υπόλοιπο κόσμο”.
Το ιστορικόμιας ατελούς συμφωνίας για τα πυρηνικά
Το 2015, το Ιράν υπέγραψε μια διεθνή συμφωνία για τον περιορισμό των πυρηνικών προγραμμάτων του που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην παραγωγή πυρηνικής βόμβας. Το 2018, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποσύρθηκε από τη συμφωνία, χαρακτηρίζοντάς την ανεπαρκή, μια αποχώρηση που καλωσόρισε το Ισραήλ.
Το Ιράν ενέτεινε από τότε κάποιες πυρηνικές δραστηριότητες, θέτοντας ένα χρονικό όριο στην προσπάθεια των διεθνών δυνάμεων να επιστρέψουν σε μια συμφωνία στις συνομιλίες στη Βιέννη. Το Ισραήλ λέει τώρα ότι θα υποστήριζε μια νέα συμφωνία με πιο αυστηρούς όρους. Το Ιράν αντιδρά σε νέους περιορισμούς.
Ο Μπάιντεν πιέζει για την επιστροφή στις συνομιλίες αλλά είπε ότι επαφίεται στο Ιράν να ανταποκριθεί.
“Δεν θα περιμένουμε για πάντα”, είπε.
“Σημαντική για το Ισραήλ η επίσκεψη Μπάιντεν στη Σαουδική Αραβία”
Ο Μπάιντεν δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι με τον Λαπίντ συζήτησε επίσης πόσο σημαντικό είναι “για το Ισραήλ να ενσωματωθεί πλήρως στην περιοχή”. Ο Λαπίντ, από την πλευρά του, εκτίμησε πως η επικείμενη επίσκεψη του Μπάιντεν στη Σαουδική Αραβία είναι “εξαιρετικά σημαντική για το Ισραήλ”.
Η Διακήρυξη της Ιερουσαλήμ δεσμεύει περαιτέρω τις ΗΠΑ και το Ισραήλ στη συνεργασία σε αμυντικά προγράμματα όπως συστήματα αναχαίτισης λέιζερ, καθώς και τεχνολογίες για ειρηνικούς σκοπούς.
“Βιώσιμη ειρήνη μεταξύ του Ισραήλ και του παλαιστινιακού λαού”
Σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Γιαΐρ Λαπίντ, ο Μπάιντεν υπογράμμισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να δουν μια “βιώσιμη ειρήνη, απόρροια διαπραγματεύσεων, μεταξύ του ισραηλινού κράτους και του παλαιστινιακού λαού”.
“Το Ισραήλ πρέπει να παραμείνει ένα ανεξάρτητο, δημοκρατικό, εβραϊκό κράτος”, ανέφερε ο πρόεδρος των ΗΠΑ και συμπλήρωσε: “Για να επιτευχθεί αυτό, ο καλύτερος τρόπος παραμένει μια λύση δύο κρατών για δύο λαούς που έχουν βαθιές και αρχαίες ρίζες σε αυτά τα εδάφη, να ζουν ο ένας δίπλα στον άλλον με ειρήνη και ασφάλεια”. Ωστόσο, δεν έδωσε λεπτομέρειες και δεν αναφέρθηκε σε αναβίωση της διαδικασίας για την επίλυση των διαφορών μεταξύ των δύο πλευρών.
“Ενα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος δίπλα στο Ισραήλ”
Η λύση των δύο κρατών με ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος δίπλα στο Ισραήλ ήταν εδώ και καιρό η προτιμώμενη λύση για τη διεθνή κοινότητα, αλλά φαινόταν διαρκώς ως μια μακρινή προοπτική, καθώς μεγάλη μερίδα του ισραηλινού πολιτικού κόσμου αντιτίθεται.
Από την πλευρά του, ο Λαπίντ υποστήριξε τη θέση του Μπάιντεν, λέγοντας: “Μια λύση δύο κρατών αποτελεί εγγύηση για ένα ισχυρό, δημοκρατικό κράτος του Ισραήλ με εβραϊκή πλειονότητα”. Αλλά καθώς το Ισραήλ οδεύει προς τις εκλογές του Νοέμβριου και είναι μικρό το ποσοστό εκείνων που υποστηρίζουν τον τερματισμό της επέκτασης των εβραϊκών οικισμών σε εδάφη της Δυτικής Όχθης που θέλουν οι Παλαιστίνιοι για το μελλοντικό κράτος τους, η προοπτική μιας συμφωνίας φαντάζει ως μακρινό ενδεχόμενο.
Ο Μπασάμ αλ Σάλε, μέλος της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), προέτρεψε τον πρόεδρο Αμπάς να ματαιώσει τη συνάντησή του με τον Τζο Μπάιντεν, υποστηρίζοντας ότι “οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν ένα βασικό εμπόδιο στην ελευθερία της Παλαιστίνης”.
ΑΠΕ ΜΠΕ
