Οι περισσότεροι σκέφτηκαν ότι ο Ερντογάν πήρε όλα όσα ζήτησε για να πει το «ναι» για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και να δώσει το πράσινο φως, ο Bobby Ghosh σε ένα άρθρο γνώμης στο Βloomberg ωστόσο έχει μια διαφορετική άποψη.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο άρθρο, η πρόταση του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι θα μπορούσε να άρει το βέτο του στην ένταξη της Σουηδίας στον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου με αντάλλαγμα την εισδοχή της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν ο πιο απροκάλυπτος εκβιασμός – δεν άξιζε καμία σκέψη, πόσο μάλλον συναίνεση και πιθανόν καταδικάζει την ενταξιακή πορεία της χώρας του.
Παρόλο που φαίνεται ότι επιτεύχθηκε ένα σημαντικό βήμα για τη Σουηδία, η πρόταση του Ερντογάν για την ΕΕ θα πρέπει να εκληφθεί από τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους ως περαιτέρω απόδειξη ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν είναι αξιόπιστος σύμμαχος εντός των πολυμερών οργανισμών.
«Πρώτα ελάτε να ανοίξουμε το δρόμο για την Τουρκία στην ΕΕ- μετά θα ανοίξουμε το δρόμο για τη Σουηδία, όπως κάναμε και για τη Φινλανδία», δήλωσε ο Ερντογάν σε συνέντευξη Τύπου στην Κωνσταντινούπολη πριν αναχωρήσει για τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία τη Δευτέρα. Ο ίδιος επέκρινε «τις χώρες που κρατούν την Τουρκία σε αναμονή στην πόρτα της ΕΕ για σχεδόν 50 χρόνια».
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ ανακοίνωσε το βράδυ της Δευτέρας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι επιτεύχθηκε διευθέτηση με την Άγκυρα σχετικά με την ένταξη της Σουηδίας – κάτι που αναμφίβολα χαιρετίστηκε στις Βρυξέλλες, τη Στοκχόλμη και την Ουάσινγκτον.
Αλλά αυτό δεν θα αλλάξει τα πράγματα στο μέτωπο της ΕΕ: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέρριψε εκ προοιμίου το αίτημα του Ερντογάν, επισημαίνοντας ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ και η ένταξη στην ΕΕ είναι δύο ξεχωριστές διαδικασίες. Αν μη τι άλλο, έδωσε στην ΕΕ μια ακόμη δικαιολογία για να επιβραδύνει την αίτηση ένταξης της Τουρκίας, η οποία εκκρεμεί για το μεγαλύτερο μέρος των δύο δεκαετιών που βρίσκεται στο τιμόνι της Άγκυρας.
Έχοντας δει πώς συμπεριφέρεται ο Ερντογάν στο ΝΑΤΟ, οι Ευρωπαίοι δύσκολα θα τον καλωσορίσουν στην ΕΕ.
Ο Τούρκος ηγέτης έχει μακροχρόνια μνησικακία εναντίον των Ευρωπαίων που τον απέκλεισαν. Η Τουρκία υπέβαλε αίτηση για ένταξη πολύ πριν ανέλθει στην εξουσία και κηρύχθηκε επιλέξιμη το 1999. Όμως η άνοδος του ισλαμιστικού κόμματός του τρόμαξε τα μέλη που ήταν ήδη επιφυλακτικά στο να επιτρέψουν την ένταξη ενός έθνους με μουσουλμανική πλειοψηφία στο μαντρί.
Υπάρχει έντονη υποψία στην Τουρκία, που ενθαρρύνεται από τον Ερντογάν και το κόμμα του ΑΚ, ότι η ένταξη στην ΕΕ είναι πλέον εκτός συζήτησης – ανεξάρτητα από το ποιος είναι πρόεδρος. Αλλά η επανεκλογή του Ερντογάν τον Μάιο εξασφάλισε ότι η πρόταση αυτή δεν μπορεί να δοκιμαστεί τουλάχιστον για άλλα πέντε χρόνια.
Για να είμαστε δίκαιοι, ο Ερντογάν κατέβαλε κάποιες καλόπιστες προσπάθειες κατά την πρώτη του θητεία για να διασκεδάσει τις ευρωπαϊκές ανησυχίες, προωθώντας ορισμένες δημοκρατικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις και περιορίζοντας παράλληλα την εξουσία του τουρκικού στρατού. Αλλά η ΕΕ συνέχισε να παρατείνει τις διαπραγματεύσεις, επικαλούμενη, μεταξύ άλλων, παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Μέχρι το τέλος της πρώτης δεκαετίας της εξουσίας του, ο Ερντογάν είχε χάσει την υπομονή του με τη διαδικασία και γινόταν όλο και πιο ανοιχτά αυταρχικός, ενισχύοντας το επιχείρημα των Ευρωπαίων αρνητών. Τα πράγματα κορυφώθηκαν με ένα αποτυχημένο πραξικόπημα το 2016, μετά το οποίο η διακυβέρνησή του έγινε όλο και πιο κατασταλτική. Εκείνο το φθινόπωρο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε τη διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Μέχρι το 2018, η ενταξιακή διαδικασία είχε παγώσει.
Εν τω μεταξύ, η απογοήτευση του Ερντογάν για τους Ευρωπαίους εκδηλώθηκε με μια προοδευτικά πιο πολεμοχαρή ρητορική. Η Ευρώπη, βροντοφώναξε, ήταν «άρρωστη» και «καταρρέει» και θα «πληρώσει για ό,τι έχει κάνει». Απείλησε να ανατρέψει ορισμένες από τις μεταρρυθμίσεις που είχε κάνει για να ευθυγραμμίσει την Τουρκία με τους κανόνες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της επαναφοράς της θανατικής ποινής. Και υπήρξαν και άλλες απειλές, κυρίως η περιοδική απειλή να στείλει εκατομμύρια πρόσφυγες στην Ευρώπη.
Προς το παρόν, το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ είναι ο ίδιος ο Ερντογάν. Αν και κατά καιρούς ισχυρίζεται ότι η ένταξη παραμένει στόχος, οι πολιτικές του έχουν απομακρύνει τη χώρα περισσότερο από την πόρτα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή τα τελευταία 50 χρόνια, καταλήγει ο Bobby Gosh.
