Πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, τη Δευτέρα και Τρίτη, 30 και 31 Ιουνίου, έκτακτη Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Αμέσως μετά, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξη Τύπου αναφέρθηκε στις αποφάσεις του Συμβουλίου, την επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο,τα ενεργειακά και το σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα και την εφαρμογή Εθνικού Σχεδίου Στήριξης. Ανέφερε ανάμεσα στ’ άλλα:
Για το 6ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας
“Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατάφερε τελικά και συμφώνησε το 6ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, το οποίο συζητείτο εδώ και αρκετές εβδομάδες. Καταφέραμε και βρήκαμε ένα κοινό τόπο λαμβάνοντας υπόψη και τις ιδιαίτερες γεωγραφικές ευαισθησίες κάποιων κρατών-μελών.
Το αποτέλεσμα των κυρώσεων που θα επιβληθούν θα είναι ότι περίπου το 90% του ρωσικού πετρελαίου το οποίο κατευθυνόταν προς την Ευρώπη ουσιαστικά θα σταματήσει. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να αποστερήσουμε σημαντικούς πόρους από τη Ρωσία, έτσι ώστε να μην της δίνουμε τη δυνατότητα να εξακολουθεί να χρηματοδοτεί τη βάρβαρη εισβολή στην Ουκρανία. Κάθε πακέτο κυρώσεων έχει κόστος και γι΄ αυτούς που τις αποφασίζουν, αλλά εν προκειμένω έχει μικρότερο κόστος για μας από ό,τι έχει για τη Ρωσία.
-Δεν υπάρχουν κυρώσεις που να αφορούν την ελληνική ναυτιλία σχετικά με τη μεταφορά πετρελαίου από τη Ρωσία προς τρίτες χώρες. Από κει και πέρα ο καθένας είναι υπεύθυνος -και ίσως και συνομιλώντας και με τη συνείδησή του- εάν θέλει αυτή τη στιγμή να εμπλέκεται σε τέτοιου είδους μεταφορές προϊόντων από τη Ρωσία”.
Για την επιβολή πλαφόν στην χονδρική τιμή φυσικού αερίου
“Για ακόμα μια φορά συζητήσαμε το μεγάλο πρόβλημα των υψηλών τιμών φυσικού αερίου και την διασύνδεσή τους με τις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος σε όλη την Ευρώπη. Υπάρχει ένα δομικό πρόβλημα σήμερα στον τρόπο προσδιορισμού της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς το σύστημα για την τιμολόγηση της δεν είχε σχεδιαστεί για να λάβει υπόψη τόσο ακραία υψηλές τιμές φυσικού αερίου.
Δόθηκε σαφής εντολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει προτάσεις αποσύνδεσης των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος από τις τιμές του φυσικού αερίου. Μέσα σε αυτές τις προτάσεις θα μπορεί να είναι -και υπάρχει ρητή αναφορά στα Συμπεράσματα- και ένα πλαφόν στην χονδρική τιμή φυσικού αερίου, κάτι το οποίο και η Ελλάδα, αλλά και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, εισηγούνται προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
-Το ζήτημα της παρέμβασης στην χονδρική αγορά του φυσικού αερίου είναι εξαιρετικά περίπλοκο. Εξίσου σύνθετο είναι και το ζήτημα της αποσύνδεσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου οι οποίες αυτή την στιγμή είναι υψηλότερες και συμπαρασύρουν ολο το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη.
-Υπάρχει πια μια μεγαλύτερη δυναμική και μια μεγαλύτερη κατανόηση του προβλήματος. Στην αρχή ήμασταν αρκετά μόνοι μας, όταν θίγαμε το ζήτημα αυτό. Τώρα βλέπω αρκετούς συναδελφους να συντάσσονται με την θέση μας και να ασκούν πίεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταλήξει συντομότερα, παρά αργότερα, σε παρεμβάσεις οι οποίες θα μας επιτρέψουν να μην πληρώνουμε αδικαιολόγητα ακριβά το φυσικό αέριο σε σχέση με την τιμή που το πληρώνουν άλλες χώρες του κόσμου”.
Για την αξιοποίηση αδιάθετων πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης
“Συζητήσαμε επίσης την πολύ σημαντική νέα πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το «RePower eu», δηλαδή τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε αδιάθετους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, προκειμένου να χρηματοδοτήσουμε με ακόμα μεγαλύτερη ταχύτητα την ενεργειακή μετάβαση. Η Ελλάδα προφανώς και θα διεκδικήσει το μερίδιο που της αναλογεί από αυτούς τους πόρους όταν οριστικοποιηθεί η διαδικασία κατανομής τους. ΄Εχουμε πολλά έργα τα οποία θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από αυτό το εργαλείο. Έργα τα οποία θα μας βοηθήσουν να πετύχουμε πιο γρήγορα την πράσινη μετάβαση, αλλά και να ενισχύσουμε συνολικά την ενεργειακή μας ασφάλεια”.
Για την επισιτιστική ασφάλεια
“Συζητήσαμε και ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με την επισιτιστική ασφάλεια. Έχουμε μία πολύ έντονη ανησυχία για το γεγονός ότι σήμερα στην Ουκρανία είναι εγκλωβισμένοι παραπάνω από 20 εκατ. τόνοι σιτηρών, που δεν μπορούν να διακινηθούν διότι η από θαλάσσης διέξοδος μέσω της Μαύρης Θάλασσας είναι πρακτικά αποκλεισμένη. Στηρίζουμε την πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών προκειμένου να βρεθεί κάποια λύση στην οποία -εκ των πραγμάτων- αναγκαστικά θα πρέπει να εμπλέκει και τη Ρωσία, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ουσιαστικά ένας θαλάσσιος ανθρωπιστικός διάδρομος, ο οποίος θα επιτρέψει σε αυτό το πολύτιμο σιτάρι να φύγει από το λιμάνι της Οδησσού.
-Η ελληνική ναυτιλία θα είχε ένα πολύ σημαντικό ρόλο σε περίπτωση που πετύχουμε μία τέτοια λύση, ως η μεγαλύτερη ναυτιλιακή δύναμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση”.
Για την εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος Στήριξης
“Κάθε ευρωπαϊκή χώρα έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και η Ελλάδα δεν περιμένει την Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να παράσχει στήριξη στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις.
Το Εθνικό Πρόγραμμα Στήριξης -όπως έχει ανακοινωθεί- τίθεται σε εφαρμογή. Ανοίγει τις επόμενες εβδομάδες η πλατφόρμα προκειμένου τα νοικοκυριά να μπορέσουν να καταθέσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά έτσι ώστε να τους επιστραφεί το 60% της υπερβάλλουσας χρέωσης από τον Δεκέμβριο έως και τον Μάιο, έως το ποσό των 600 ευρώ. Θα είναι μια σημαντική ανακούφιση και μια αναγνώριση της Ελληνικής Κυβέρνησης ότι πράγματι υπήρξαν υπερβολικά υψηλές χρεώσεις ηλεκτρικής ενέργειας τις οποίες ερχόμαστε εκ των υστέρων και διορθώνουμε.
-Από τον Ιούλιο θα τεθεί σε εφαρμογή το νέο σύστημα τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας – για το οποίο ήδη έχουμε πάρει τις σχετικές ευρωπαϊκές εγκρίσεις- με το οποίο θα μπορέσουμε πρακτικά να εξουδετερώσουμε τις πολύ αρνητικές επιπτώσεις της ρήτρας αναπροσαρμογής και να κρατήσουμε τις αυξήσεις των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας σε λογικά επίπεδα.
-Η χρηματοδότηση αυτής της μεγάλης εθνικής προσπάθειας γίνεται από εθνικούς πόρους, αλλά και από την υπερφορολόγηση των υπερκερδών των επιχειρήσεων χονδρικής στην ηλεκτρική ενέργεια. Η σχετική διάταξη ψηφίστηκε από τη Βουλή την προηγούμενη εβδομάδα. Είναι μία διάταξη η οποία χαιρετίστηκε και από πολλούς συναδέλφους στο Ευρωπαϊκή Συμβούλιο. Υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον για αυτήν την εθνική πρωτοβουλία και για τον σαφή τρόπο με τον οποίο η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας προσδιόρισε τα υπερβάλλοντα κέρδη.
Όλοι αυτοί οι οποίοι μας ασκούσαν κριτική, διότι δήθεν δεν προβαίναμε στην υπερφορολόγηση των υπερκερδών των επιχειρήσεων, όταν ήρθε η ώρα να ψηφίσουν στη Βουλή, ψήφισαν «παρών». Ήταν δηλαδή ουσιαστικά απόντες από αυτή τη μεγάλη εθνική προσπάθεια να περιορίσουμε με δίκαιο τρόπο το κόστος αυτής της μεγάλης ενεργειακής αναστάτωσης.
-Το πρόβλημα με τις τιμές της βενζίνης είναι πανευρωπαϊκό, απασχολεί όλες τις χώρες. Η Κυβέρνηση κάνει μία πρώτη μικρή παρέμβαση, μέσω του fuel pass, η οποία έτυχε σημαντικής αποδοχής από τους πολίτες, σχεδόν 80% των δικαιούχων εισέπραξαν τα σχετικά ποσά. Παρακολουθούμε το ζήτημα και θα ανακοινώσουμε εφόσον υπάρχει δυνατότητα τις επόμενες αποφάσεις μας, όταν και εφόσον είμαστε έτοιμοι.
Η Ελλάδα μετατρέπεται σε κόμβο εισαγωγής φυσικού αερίου
“Είχα την ευκαιρία να παρουσιάσω ακόμα μία φορά τις ελληνικές θέσεις σχετικά με τη διαφοροποίηση των πηγών και των οδών της ενεργειακής τροφοδοσίας. Η Ελλάδα μετατρέπεται ταχύτατα σε έναν πολύ σημαντικό περιφερειακό κόμβο εισαγωγής φυσικού αερίου, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και στη Βαλκανική και στην Ανατολική Ευρώπη.
Πολλά σημαντικά έργα όπως το FSRU της Αλεξανδρούπολης εντάσσονται ακριβώς σε αυτή τη στρατηγική. Είναι έργα τα οποία εκτός από εθνική έχουν και ευρωπαϊκή διάσταση, καθώς βοηθούν τις φίλες βαλκανικές χώρες να απεξαρτηθούν ακόμα γρηγορότερα από το ρωσικό φυσικό αέριο.
-Ο αγωγός IGB που θα συνδέσει με πολύ μεγαλύτερη δυναμικότητα τον TAP με το δίκτυο φυσικού αερίου της Βουλγαρίας θα είναι επιχειρησιακά έτοιμος εντός των επόμενων εβδομάδων. Είναι κάτι πολύ σημαντικό για τη φίλη Βουλγαρία, καθώς έχει ήδη υποστεί τις συνέπειες της ρωσικής απόφασης να διακόψει την τροφοδοσία φυσικού αερίου προς τη Βουλγαρία’.
