Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έφερε πολύ κοντά – μετά από ένα δύσκολο διάστημα επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ και επιφυλακτική στάση επί προεδρίας Μπάιντεν – τις ΗΠΑ και την Ευρώπη: το ΝΑΤΟ διερύνθηκε, οι Ευρωπαίοι έσπευσαν να παράσχουν βοήθεια στο Κίεβο και διέρρηξαν δεσμούς δεκαετιών με τη Μόσχα.
Και η Κίνα;…
Η στάση της «γηραιάς ηπείρου» έναντι της επιθετικότητας της Ρωσίας έκανε πολύ κόσμο στην Ουάσινγκτον να θεωρήσει ότι οι Ευρωπαίοι θα βρεθούν πρόθυμα στο πλευρό των ΗΠΑ αν υπάρξει σύγκρουση με την Κίνα – την οποία ο Τζο Μπάιντεν έχει χαρακτηρίσει ως «στρατηγικό αντίπαλο» της Αμερικής -, για παράδειγμα, στην περίπτωση απόπειρας εισβολής της Κίνας στην Ταϊβάν. Άλλωστε, οι εξελίξεις μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δημιουργούσαν ένα άκρως ενθαρρυντικό περιβάλλον, σωστά;
Μάλλον λάθος: σε αντίθεση με την σχεδόν απόλυτη ευθυγράμμιση ΗΠΑ και Ευρώπης για το ζήτημα της Ουκρανίας, οι Ευρωπαίοι έχουν μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση στο θέμα των σχέσεών τους με την Κίνα. Εκεί που για την Ουάσινγκτον το Πεκίνο είναι ο «μεγάλος αντίπαλος», για τους Ευρωπαίους ηγέτες – όπως απέδειξαν οι πρόσφατες επισκέψεις φον ντερ Λάιεν και Μακρόν – η Κίνα αντιμετωπίζεται περισσότερο ως ένας εταίρος, οι σχέσεις με τον οποίο θα πρέπει να διατηρούνται σε καλό επίπεδο.
«Απαραίτητος εταίρος»
Την αντίληψη αυτή κατέγραψε πρόσφατη δημοσκόπηση που διεξήγαγε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων, σε δείγμα 16.000 ατόμων από 11 χώρες της ΕΕ, με τα αποτελέσματα να δείχνουν πώς αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι την Κίνα: το 43% την βλέπει ως απαραίτητο εταίρο, το 24% την αντιμετωπίζει ως ανταγωνιστή και το 11% ως αντίπαλο. Αντιθέτως, στις ΗΠΑ, το 52% αντιμετωπίζει την Κίνα ως ανταγωνιστή και το 38% τη βλέπει ως εχθρό της Αμερικής.
Ακόμα χειρότερα, στο ερώτημα τι θα πρέπει να κάνει η Ευρώπη αν υπάρξει σύρραξη ΗΠΑ-Κίνας για την Ταϊβάν, το 62% δηλώνει ότι θα πρέπει να μείνει ουδέτερη, με τους υπεύθυνους της έρευνας να εκτιμούν ότι αυτή η στάση οφείλεται στο γεγονός ότι ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία γίνεται στην… αυλή της Ευρώπης, η Ταϊβάν κείται μακρά και, προς το παρόν, τουλάχιστον, δεν υπάρχει κάποια σύρραξη, ούτε αποτελεί ζήτημα για κεντρικές συζητήσεις στην ΕΕ.
Ασαφής απειλή
Βέβαια, στην περίπτωση που η Κίνα παράσχει στρατιωτική βοήθεια στη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, τότε το 41% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της επιβολής κυρώσεων στο Πεκίνο, έστω κι αν αυτές βλάψουν την οικονομία της ΕΕ. Επίσης, αναλυτές εκτιμούν ότι η εκδήλωση επιθετικής κίνησης της Κίνας κατά της Ταϊβάν θα προκαλούσε σκλήρυνση της στάσης των Ευρωπαίων πολιτών απέναντί της, όπως συνέβη και μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Ωστόσο, όσο το ζήτημα της εισβολής της Κίνας στην Ταϊβάν παραμένει στο επίπεδο της σεναριολογίας, για τους Ευρωπαίους πολίτες θα παραμένει μια ασαφής απειλή, μακρία από αυτούς. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι κατά την επίσκεψή του στην Κίνα, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, είχε δηλώσει ότι η Ευρώπη δεν θα πρέπει να γίνει «ακόλουθος» των ΗΠΑ και ότι πρέπει να αποφύγει την «παγίδα» να εμπλακεί σε κρίσεις που δεν την αφορούν.
