Ο παγκόσμιος εφιάλτηςτης κλιματικής αλλαγής βρίσκεται ήδη εδώ και μπορεί να ξεκίνησε ήδη από την Μεσόγειο. Στην εικόνα αυτή παραπέμπουν δύο μεγάλες επιστημονικές έρευνες που δημοσιοποιήθηκαν χθες και καταλήγουν σε δύο άκρως ανησυχητικά συμπεράσματα:
- Το καλοκαίρι του 2021 ήταν το πιο ζεστό έχει ζήσει ποτέ η Ευρώπη, με τις υψηλότερες θερμοκρασίες να καταγράφονται στον μεσογειακό Νότο
- Το μέλλον της Ευρώπης, και ειδικά της Μεσογείου, είναι ένα μέλλον με ακραίες ξηρασίες τα καλοκαίρια – ξηρασίες, που μετά το 2080 μπορεί να αποκτήσουν εφιαλτικά χαρακτηριστικά.
Σε ό,τι αφορά το φετινό καλοκαίρι με τους μεγάλους καύσωνες και τις καταστροφικές πυρκαγιές, τα στοιχεία που έδωσε χθες η ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus για την κλιματική αλλαγή (C3S) επιβεβαιώνουν ότι ήταν το πιο θερμό καλοκαίρι που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη.
Το πιο θερμό καλοκαίρι στην ιστορία της Ευρώπης
Η μέση θερμοκρασία Ιουνίου-Ιουλίου-Αυγούστου ήταν υψηλότερη κατά σχεδόν 1 βαθμό Κελσίου από το μέσο όρο της περιόδου 1991-2020. «Αυτό το καθιστά το πιο ζεστό καλοκαίρι στα χρονικά» αναφέρει η Copernicus στην ανακοίνωση που εξέδωσε, επισημαίνοντας πάντως ότι το ρεκόρ ήρθε με μικρή διαφορά (0,1 βαθμό Κελσίου) από τα καλοκαίρια του 2010 και του 2018.
Η θερμοκρασία του Αυγούστου ήταν αρκετά κοντά στο μέσο όρο, αλλά υπήρχαν μεγάλες αποκλίσεις στις θερμοκρασίες ανάμεσα στις διάφορες περιοχές της ηπείρου.
Ιστορικό ρεκόρ με 48,8 βαθμούς Κελσίου στην Σικελία
Έτσι οι θερμοκρασίες ήταν χαμηλότερες από το μέσο όρο στη βόρεια Ευρώπη, αλλά πιο υψηλές στην ανατολική ενώ θερμοκρασίες – ρεκόρ καταγράφηκαν στις μεσογειακές χώρες.
«Στη διάρκεια του καύσωνα στη νότια Ευρώπη, θερμοκρασία 48,8 βαθμών Κελσίου καταγράφηκε στις 11 Αυγούστου στη Σικελία. Η θερμοκρασία αυτή, αν επιβεβαιωθεί από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, θα είναι η υψηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ευρώπη», υπογραμμίζει η C3S.
Το κύμα καύσωνα, το οποίο έπληξε επίσης την Ισπανία και νωρίτερα μέσα στο μήνα την Ελλάδα και την Τουρκία, συνέβαλε στη δημιουργία «ευνοϊκών συνθηκών» για τις καταστροφικές πυρκαγιές στην περιοχή, όπως επισημαίνει η ευρωπαϊκή υπηρεσία.
Απειλή για ακραίες ξηρασίες στην ευρωπαϊκή Μεσόγειο
Παράλληλη γερμανο-καναδική έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιβαλλοντικό περιοδικό «Frontiers in Water δείχνει ότι η Ευρώπη, και ακόμη περισσότερο η Μεσόγειος, οδεύουν προς ένα μέλλον με όλο και πιο σοβαρές έως ακραίες ξηρασίες τα καλοκαίρια.
Οι ερευνητές από τη Γερμανία και τον Καναδά, με επικεφαλής τη Μαγκνταλένα Μιτελμάγιερ του Πανεπιστημίου Λούντβιχ-Μαξιμίλιανς του Μονάχου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση διαπίστωσαν «σαφή τάση για ολοένα και περισσότερες, μεγαλύτερης διάρκειας και πιο έντονες θερινές ξηρασίες, με αύξηση του ελλείμματος βροχοπτώσεων έως το τέλος του αιώνα».
Σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς, οι ξηρασίες αποτελούν τον πιο σοβαρό κίνδυνο για τη γεωργία και την κτηνοτροφία σε όλο τον κόσμο, επηρεάζοντας κάθε χρόνο περίπου 55 εκατομμύρια ανθρώπους.
Τα εφιαλτικά σενάρια μετά το 2080
Η μελέτη εκτιμά ότι μακροπρόθεσμα (μετά το 2080) η Ευρώπη – και αυτό δεν αφορά μόνο τη Νότια -θα δει μια αύξηση στη συχνότητα και στην ένταση των θερινών ξηρασιών, με αντίστοιχη μείωση στις ξηρασίες του χειμώνα.
Οι περιοχές που θα γνωρίσουν μεγαλύτερες ξηρασίες, ιδίως τα καλοκαίρια (με ό,τι αυτό συνεπάγεται, π.χ. για τον κίνδυνο δασικών πυρκαγιών), θα είναι η Μεσογειακή Ευρώπη, αλλά και οι Άλπεις και η ανατολική Ευρώπη.
Ειδικότερα στη Νότια Ευρώπη και στη Μεσόγειο εκτιμάται ότι έως το τέλος του τρέχοντος αιώνα οι καλοκαιρινοί μήνες με ακραία ξηρασία μπορεί να φθάσουν το 80%, με αύξηση πάνω από 50% σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα ξηρασίας, ενώ στην Ιβηρική Χερσόνησο ίσως και το 96%.
