Μπορεί τα διεθνή ΜΜΕ να χαρακτηρίζουν τις προεδρικές εκλογές στην Τουρκία ως τις σημαντικότερες των τελευταίων δεκαετιών, όσον αφορά στην πορεία της χώρας, τόσο στο εσωτερικό της όσο και στις σχέσεις της με τη Δύση, ωστόσο, οι κάλπες αυτές έχουν σημασία και για την Αθήνα.

Ακριβώς σε αυτό το θέμα, δηλαδή στον αντίκτυπο που θα έχουν οι επικείμενες εκλογές της Τουρκίας την Κυριακή 14η Μαΐου για την Ελλάδα, εστιάζει με ανάλυσή του το Politico. Μετά τους ίδιους τους Τούρκους, όπως αναφέρει το διεθνές μέσο, οι Έλληνες θα είναι οι πιο στενοί παρατηρητές των τουρκικών εκλογών της Κυριακής. Για την Ελλάδα, δεν υπάρχουν ψευδαισθήσεις ότι όλα θα είναι ρόδινα με τον παλιό «εχθρό» – αλλά και συνάδελφο μέλος του ΝΑΤΟ – πέρα ​​από το Αιγαίο, μετά τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας, ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει.

Ρετζέπ ή Κεμάλ;

Αυτό δεν σημαίνει βέβαια, σύμφωνα με το Politico, ότι η Ελλάδα δεν θα αντιμετώπιζε αισιόδοξα το ενδεχόμενο εκλογικής ήττας του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο Ερντογάν, όχι μόνο έχει εμπλακεί σε πτήσεις μαχητικών αεροσκαφών στο Αιγαίο, αλλά άφησε να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να «αρπάξει» ένα ελληνικό νησί εν μία νυκτί. Η απόφασή του το 2020 να μετατρέψει εκ νέου την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης από μουσείο σε τζαμί, όπως ήταν στην οθωμανική εποχή, αποτέλεσε μια ιδιαίτερα σοβαρή πολιτιστική πληγή για την Ελλάδα.

Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ένας 74χρονος πρώην γραφειοκράτης, σίγουρα μοιάζει ευκολότερος διπλωματικός εταίρος, ωστόσο πολλοί σημειώνουν ότι θα μπορούσε κάλλιστα να προσφέρει μια αλλαγή στο ύφος και όχι στην ουσία. Σχετικά δηλαδή με τις μεγάλες περιφερειακές συγκρούσεις – θαλάσσια σύνορα, ενεργειακοί πόροι στην Ανατολική Μεσόγειο και Κύπρος – οι βασικές στρατηγικές προτεραιότητες της Τουρκίας είναι πιθανό να παραμείνουν άκαμπτες.

 Χωρίς αυταπάτες

Οι καταστροφικοί σεισμοί που έπληξαν την Τουρκία έφεραν τις δύο χώρες λίγο πιο κοντά, με τον Ερντογάν να ρίχνει τους τόνους, αφότου η Αθήνα έσπευσε να προσφέρει τη βοήθειά της στον τουρκικό λαό. Ωστόσο, είναι αβέβαιο πόσο θα διαρκέσει αυτή η ήρεμη περίοδος. Στην προεκλογική του εκστρατεία, ο Ερντογάν έχει δεσμευτεί τις τελευταίες ημέρες να συνεχίσει να «ενοχλεί» την Ελλάδα. Όταν ρωτήθηκε για τις τουρκικές εκλογές, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είπε πως βλέπει ελάχιστες προοπτικές για μια μεγάλη αλλαγή. «Χαιρετίζω τη σχετική βελτίωση του κλίματος μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία, αλλά δεν έχω αυταπάτες. Η τουρκική πολιτική δεν πρόκειται να αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη», είχε δηλώσει.

Ο Κωνσταντίνος Φίλης, διεθνολόγος και αναλυτής, υποστήριξε ότι υπάρχει σημαντική διαφορά στο στυλ μεταξύ των αντιπάλων στις εκλογές της Τουρκίας, αλλά προειδοποίησε ότι οι θέσεις τους είναι απίθανο να αποδειχθούν πολύ διαφορετικές για το βασικό ζήτημα της ασφάλειας του Αιγαίου. «Το δόγμα της “γαλάζιας πατρίδας” ήταν επινόηση των κεμαλικών (το CHP, κόμμα του Κιλιτσντάρογλου) και το ίδιο ισχύει και για το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών», είπε. Η επίσημη θέση της Τουρκίας είναι να απαιτήσει από την Αθήνα να αποστρατικοποιήσει τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. «Δεν ξέρω πόσο εύκολο θα είναι για τον Κιλιτσντάρογλου να αλλάξει τη ρητορική, όταν ο Ερντογάν ανέβασε τον πήχη τόσο ψηλά», πρόσθεσε ο κ. Φίλης.

Δύσκολη η αλλαγή, αλλά…

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης προέβλεψε την αναβίωση των συνομιλιών για την επανένωση του διαιρεμένου νησιού μετά τις τουρκικές εκλογές σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Politico, αλλά παρατήρησε επίσης ότι δεν πίστευε ότι ο Ερντογάν και ο Κιλιτσντάρογλου θα αποκλίνουν πολύ ως προς την προσέγγισή τους στην Κύπρο. «Η στάση και η προσέγγιση της Τουρκίας διαχρονικά στο Κυπριακό δεν επηρεάζεται από τις κυβερνητικές αλλαγές στη χώρα», επεσήμανε. «Εάν ο Ερντογάν εξασφαλίσει επανεκλογή, η προσέγγιση της Τουρκίας σε μακροχρόνιες διαμάχες με την Ελλάδα θα ήταν πολύ απίθανο να αλλάξει», δήλωσε ο Εμρέ Πεκέρ, εμπειρογνώμονας της Τουρκίας και της ΕΕ στην εταιρεία Eurasia Group.

Ο Πεκέρ προσέθεσε ότι ο Ερντογάν θα είναι ανοιχτός σε διάλογο, αλλά επίσης γρήγορα να υιοθετήσει μια επιθετική στάση εάν στις συνομιλίες προκύψουν προβλήματα. Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί, ότι πολλοί κορυφαίοι διπλωμάτες επιμένουν ότι είναι καιρός να επανέλθουν οι διμερείς σχέσεις σε καλό δρόμο. Με την Ελλάδα να έχει να αντιμετωπίσει και τις δικές της εκλογές στις 21 Μαΐου, υπάρχει ευκαιρία για επαναφορά. Πολιτικοί αναλυτές προβλέπουν ότι ακόμη και ένας νικητής Ερντογάν θα βρεθεί σε τόσο δεινή οικονομική κατάσταση μετά τις εκλογές, που θα χρειαστεί να επικεντρωθεί σε μεγάλες μεταρρυθμίσεις και στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, αντί να εστιάσει σε περισσότερες απειλές προς την Ελλάδα.