Το κρίσιμο βήμα για την ελληνική οικονομία, δηλαδή, την επιστροφή των ελληνικών ομολόγων σε επενδυτική βαθμίδα, φαίνεται ότι βρίσκεται κυριολεκτικά μια ανάσα από την επίτευξή του σύμφωνα με το ΙΟΒΕ.
«Θέμα υψηλής σημασίας»
Συγκεκριμένα, στην τριμηνιαία έκθεσή του για την Ελληνική Οικονομία, το Ίδρυμα επισημαίνει ότι «ένα θέμα υψηλής σημασίας είναι να επιτευχθεί σύντομα αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα. Αυτή σχετίζεται στενά με την πορεία ανάπτυξης της και με τους βαθμούς ελευθερίας για να την ενισχύσει», προσθέτοντας ότι «στην επενδυτική βαθμίδα, τα ελληνικά ομόλογα καθίστανται επιλέξιμα χρεόγραφα για επενδύσεις από μεγάλους διεθνείς, θεσμικούς και μακροχρόνιους επενδυτές, αυξάνοντας σημαντικά τη ρευστότητα στηνπρωτογενή και δευτερογενή αγορά».
Η έκθεση υπογραμμίζει ότι «οι παράγοντες που λαμβάνουν υπόψη οι οίκοι αξιολόγησης είναι διαρθρωτικοί, μακροοικονομικοί, δημοσιονομικοί και το εξωτερικό ισοζύγιο. Όσο, λοιπόν, υπάρχουν σχετικές αβεβαιότητες για το μέλλον της οικονομίας τόσο θα καθυστερεί η απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Εάν οι προσεχείς εκλογές δεν διαταράξουν την πορεία της οικονομίας, η συνεχιζόμενη βελτίωση είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει στην επιθυμητή αναβάθμιση προς το τέλος του 2023, επιταχύνοντας τη βελτίωση της οικονομίας από τότε και μετά. Είναι, συνεπώς, απόλυτα κρίσιμο να επιτευχθεί επενδυτική βαθμίδα νωρίτερα και όχι αργότερα και, φυσικά, να διατηρηθεί στη συνέχεια».
Επενδυτική βαθμίδα και ανάπτυξη
Καταλήγει, δε, επισημαίνοντας ότι «σε ασταθές διεθνές περιβάλλον και εγχώρια προεκλογικό έτος, το ελληνικό αξιόγραφο δεν έχει κατορθώσει ακόμα να ανακτήσει την επιδιωκόμενη ”επενδυτική βαθμίδα” από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, με τέσσερεις εξ αυτών (S&P, Scope DBRS, R&I) να αξιολογούν το ελληνικό δημόσιο ένα μόλις σκαλί παρακάτω, με τον σχετικό στόχο να προσδιορίζεται εντός του δεύτερου εξαμήνου του 2023», δηλαδή, πρόβλεψη αντίστοιχη με αυτή που κάνει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, εδώ και κάμποσους μήνες.
Κατά τα λοιπά, το ΙΟΒΕ προβλέπει για το 2023 στο βασικό του σενάριο ρυθμό ανάπτυξης στο 1,4%, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για 1,6%, λόγω επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας και διατήρησης του πληθωρισμού και της αβεβαιότητας. Το ίδρυμα εκτιμά ότι οι επενδύσεις αναμένεται να έχουν την υψηλότερη συμβολή στην ανάπτυξη, με ετήσια αύξηση κατά 8,5%, ενώ η κατανάλωση αναμένεται να αυξηθεί κατά μόλις 0,3% (με πιο ανθεκτική την ιδιωτική κατανάλωση, +0,8%). Αναμένεται επίσης μικρή περαιτέρω επιδείνωση στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, με τις εξαγωγές και τις εισαγωγές να αυξάνονται ετησίως το 2023 κατά 2,1% και 2,7% αντιστοίχως.
Μειωμένος πληθωρισμός και ανεργία
Όσον αφορά στον πληθωρισμό, η έκθεση του ΙΟΒΕ εκτιμά ότι θα υπάρξει σημαντική αποκλιμάκωση, με τον δείκτη τιμών καταναλωτή να διαμορφώνεται στο 4%, από 9,6% το 2022. Ο συνολικός πληθωρισμός στην Ελλάδα είναι χαμηλότερος από το μέσο όρο της Ευρώπης, ωστόσο, ο δομικός πληθωρισμός στην χώρα μας καταγράφεται υψηλότερος. «Αν αυτή η εικόνα παγιωθεί, θα είναι πολύ ανησυχητική και θα υπονομεύσει την ανταγωνιστικότητα και τη δυνατότητα αύξησης εισοδημάτων στη συνέχεια», αναφέρεται. Σχετικά με το ποσοστό της ανεργίας το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι θα κινηθεί γύρω από το 11,5%.
Η απασχόληση το 2023 αναμένεται να επηρεαστεί θετικά από την ηπιότερη ενίσχυση των επενδύσεων, την περαιτέρω αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, την ηπιότερη άνοδο κατανάλωσης και εξαγωγών, καθώς και από τον τουρισμό. Οι παράγοντες αυτοί αναμένεται να αντισταθμίσουν μερικώς την – ηπιότερη σε σχέση με το 2022 – άνοδο του πληθωρισμού καθώς και την άνοδο του κόστους δανεισμού. Το ποσοστό ανεργίας το 2022 εκτιμάται ότι κυμάνθηκε στην περιοχή του 12,3%, ενώ το 2023 αναμένεται να διαμορφωθεί στην περιοχή του 11,5%.
Σοβαρότητα και μεταρρυθμίσεις
Παράλληλα, το ΙΟΒΕ στέκεται στα εξής στοιχεία:
- Η ευστάθεια του δημοσιονομικού ισοζυγίου αποτελεί προϋπόθεση για την συστηματική ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
- Στην πλευρά των φορολογικών εσόδων, στον τρέχοντα χρόνο υπάρχουν τέσσερις θετικές εξελίξεις, από την ίδια τη μεγέθυνση της οικονομίας, από την επίδραση της διάδοσης των ηλεκτρονικών πληρωμών, από τους έμμεσους φόρους λόγω πληθωρισμού και από την φορολογία των εισοδημάτων καθώς εφαρμόζεται μια προοδευτική κλίμακα.
- Στην πλευρά των δημοσίων δαπανών, οι πολιτικές στήριξης μέσω επιδομάτων, πέρα από επιδράσεις στα δημοσιονομικά και μακροοικονομικά ισοζύγια, έχουν παράπλευρες επιδράσεις στην κατανάλωση και τη φορολογική συμμόρφωση.
- Για την Ευρώπη, κομβικός θα είναι ο χειρισμός των επιπτώσεων από το τρίπτυχο της ενεργειακής κρίσης, του πληθωρισμού και της ρωσικής εισβολής. Το πώς θα διαμορφωθούν οι κανόνες για το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο αποτελεί στοίχημα για περαιτέρω δημοσιονομική ολοκλήρωση.
- Για την Ελλάδα, οι βουλευτικές εκλογές σε λίγους μήνες είναι σημαντικές για τη σταθερότητα που θα επιτρέψει σημαντικές επενδύσεις, αλλά και τη διαμόρφωση μεσοπρόθεσμης πολιτικής που θα μπορεί να συνδυάσει δύο επιθυμητά χαρακτηριστικά: σοβαρότητα σε ένα επικίνδυνο περιβάλλον και πρόθεση για μεταρρυθμιστικές τομές.
