Επίσκεψη Ερντογάν: Οι προσδοκίες και οι ανησυχίες της Αθήνας, ποιες είναι οι «κόκκινες γραμμές»

Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν

Συνοδεία υπουργών και δημοσιογράφων, στις 11 το πρωί φθάνει στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στο πλαίσιο του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας που πραγματοποιείται στην Αθήνα.

Η επίσκεψη Ερντογάν αποτελεί το επιστέγασμα μιας διαδικασίας επαναπροσέγγισης των δύο χωρών που άρχισε αμέσως μετά στον καταστροφικό σεισμό που έπληξε τη νότια και ανατολική Τουρκία τον περασμένο Φεβρουάριο, σε μια προσπάθεια να ξαναρχίσει ο διμερής διάλογος, να βελτιωθούν στο μέτρο του εφικτού οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας και να αποτραπούν οι εντάσεις που είχαν φέρει Αθήνα και Άγκυρα το 2020 μια ανάσα από ένα «θερμό» επεισόδιο στο Αιγαίο.

Οι «κόκκινες γραμμές»

Στο πλαίσιο αυτό, η Αθήνα έχει καταστήσει σαφή ορισμένα πράγματα:

  • Το πρώτο και βασικό είναι ότι ο διάλογος δεν θα μπορεί να «απλωθεί» σε ζητήματα που άπτονται της εθνικής κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.
  • Η μόνη διαφορά με την Άγκυρα που αναγνωρίζει η Αθήνα είναι ο καθορισμός της υφαλοκρηπίδας και των θαλασσίων ζωνών και είναι η μόνη για την οποία συζητά, με προοπτική προσφυγής στη Χάγη.
  • Ο βασικός στόχος είναι ο διάλογος μεταξύ των κυβερνήσεων των δύο χωρών να παραμένει διαρκώς «ζωντανός» και αν είναι δυνατόν να επιτυγχάνει και συμφωνίες σε ζητήματα όπως το μεταναστευτικό, η συνεργασία στην πολιτική προστασία, το εμπόριο και ο τουρισμός.
  • Οι ηγεσίες των δύο χωρών να μπορούν να συνομιλούν απευθείας και καλόπιστα για την επίλυση εντάσεων και προβλημάτων που ανακύπτουν.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι η Αθήνα επιδιώκει τη διατήρηση και την έτι βελτίωση του καλού κλίματος που επικρατεί με την Άγκυρα τους τελευταίους μήνες, ωστόσο, έχει επίσης καταστήσει σαφές ότι δεν θεωρεί ότι ο τουρκικός αναθεωρητισμός έχει μπει στο… χρονοντούλαπο της ιστορίας, ούτε ότι το καλό κλίμα αποτελεί κάτι το δεδομένο. Άλλωστε, η φράση του Τούρκου προέδρου στη συνέντευξη που έδωσε στην «Καθημερινή» («δεν σας απειλούμε, αν δεν μας απειλήσετε») εκτιμάται ότι αποτελεί σαφές δείγμα γραφής για το πώς συνεχίζει να αντιμετωπίζει ο Ερντογάν τα πράγματα.

«Κλειδοκράτορας» η Αθήνα

Στο πλαίσιο αυτό, η Αθήνα ξεκαθαρίζει ότι θα επιδιώξει τη διατήρηση του καλού κλίματος και την προώθηση της θετικής ατζέντας μεταξύ των δύο χωρών, αντιλαμβανόμενη πλήρως ότι οι επιδιώξεις του Τούρκου προέδρου για ακόμα στενότερες σχέσεις με την ΕΕ έχει ως «κλειδοκράτορα» την Ελλάδα: όσο τα πράγματα πηγαίνουν καλά, η Αθήνα θα προωθεί στο μέτρο του δυνατού την βελτίωση των σχέσεων της Άγκυρας με τις Βρυξέλλες. Αν η κατάσταση επιδεινωθεί, πάλι η Αθήνα θα έχει λόγο για πιθανά «αντίμετρα» από την Ευρώπη.

Από την άλλη, η Αθήνα αναμένει ότι ο Ερντογάν θα επιχειρήσει να «ανοίξει» διάφορα ζητήματα, από τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, μέχρι τον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς (όπου Ελλάδα και Τουρκία βρίσκονται στους… αντίποδες), ενώ το Κυπριακό αναμένεται να έχει «ειδικό βάρος» στις συνομιλίες του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ερντογάν, με την Ελλάδα, πάντως, να συνεχίζει να το αντιμετωπίζει ως ένα διεθνές και όχι διμερές πρόβλημα, η λύση του οποίου βρίσκεται στη βάση των αποφάσεων του Σ.Α. του ΟΗΕ και όχι στις τουρκικές αιτιάσεις για δύο χωριστά κράτη.

Το πρόγραμμα

Σύμφωνα με το επίσημο πρόγραμμα, ο Ερντογάν θα φτάσει περίπου στις 11:00 στο Αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» με τρία αεροσκάφη, που θα μεταφέρουν τον ίδιο, τους συνεργάτες του αλλά και τα αυτοκίνητα με τα οποία θα μετακινηθεί. Θα τους υποδεχθεί ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης. Στις 11:30 θα συναντηθεί στο Προεδρικό Μέγαρο με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου και στις 12:15 θα μεταβεί στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου και θα συνταντηθεί με τον Κ. Μητσοτάκη.

Στη συνέχεια, ο πρωθυπουργός και ο Τούρκος πρόεδρος θα κάνουν δηλώσεις στον Τύπο. Θα ακολουθήσει γεύμα εργασίας της ολομέλειας του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασία στις 13:30, όπου θα επικυρωθούν οι συμφωνίες που βρίσκονταν στα σκαριά το τελευταίο διάστημα και περίπου στις 4 το απόγευμα ο Τούρκος πρόεδρος αναμένεται να αναχωρήσει από την Αθήνα.

Καμία δημοσίευση για προβολή