Κομβικής σημασίας για την αναζωογόνηση της ναυπηγικής βιομηχανίας στην Ελλάδα, μάλιστα με την ναυπήγηση σύγχρονων “πράσινων” πλοίων φιλικών προς το περιβάλλον, αποτελεί το μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) αξίας 1 δισ. Ευρώ που υπεγράφη πρόσφατα μεταξύ της ONEX S.A. – ιδιοκτήτριας των Ναυπηγείων Νεωρίου Σύρου και Ελευσίνας – και του ακτοπλοϊκού ομίλου Attica Group.
Στελέχη της ακτοπλοϊκής αγοράς χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη συμφωνία ως ιστορική, καθώς δεν αποκλείεται στην προσεχή περίοδο να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Attica Group και άλλες ακτοπλοϊκές εταιρείες, για την ναυπήγηση νέων, “πράσινων” πλοίων τους στην Ελλάδα.
Το MoU ONEX-Attica Group έχει διάρκεια δέκα ετών, με δυνατότητα παράτασης, προβλέπει την κατ’ αποκλειστικότητα πραγματοποίηση στα ναυπηγεία Ελευσίνας και Σύρου του Ομίλου ΟΝΕΧ, των εργασιών συντήρησης, μετασκευής, επισκευής και περιβαλλοντικής αναβάθμισης των υφισταμένων πλοίων του Ομίλου Attica, καθώς και της δυνατότητας ναυπήγησης νέων σύγχρονων πλοίων.
Ειδικότερα, προβλέπει την κατ’ αποκλειστικότητα πραγματοποίηση των ετήσιων εργασιών συντήρησης και επισκευών του στόλου της Attica Group που σήμερα αριθμεί 45 πλοία, εργασιών αναβάθμισης και ενεργειακών μετατροπών των υφιστάμενων πλοίων με σκοπό την “πράσινη μετάβαση” και τη βελτίωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος σύμφωνα με τις νέες απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής και διεθνούς νομοθεσίας, καθώς και την παροχή δικαιώματος προτίμησης στον όμιλο ΟΝΕΧ σε περίπτωση απόφασης της Attica Group για τη ναυπήγηση νέων πλοίων, ώστε να κατασκευαστούν στις ναυπηγικές εγκαταστάσεις του.
Οι τεχνικοί και οικονομικοί όροι ανά ανατιθέμενη εργασία θα οριστικοποιούνται με ειδικότερες κάθε φορά συμφωνίες.
Επισημαίνεται ότι, το 41% των Ελληνικών ακτοπλοϊκών πλοίων που είναι σήμερα δρομολογημένα, το 2035 θα έχουν ηλικία άνω των 40 ετών, καθιστώντας την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κλάδος. Ο μέσος όρος ηλικίας του Ελληνικού ακτοπλοϊκού στόλου φθάνει τα 28 έτη.
Έως 500 εκατ. Ευρώ Ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για “πράσινα” πλοία
Μιλώντας πρόσφατα σε δημοσιογράφους, ο υπουργός Ναυτιλίας, Χρήστος Στυλιανίδης, αποκάλυψε, ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε διαπραγμάτευση με την Κομισιόν για το θέμα της “πράσινης” μετάβασης στην Ελληνική ακτοπλοΐα, καθώς ήδη έχει εξασφαλιστεί ένα κονδύλι στο ΕΣΠΑ που ξεκινά από 80 εκατ. Ευρώ και μπορεί να ανέλθει μέχρι τα 500 εκατ. Ευρώ, για το σκοπό της ναυπήγησης “πράσινων” πλοίων. “Εμείς έχουμε μια τέτοια συζήτηση με την Κομισιόν και πρόκειται για μία σκληρή διαπραγμάτευση αφού έχει κάποιες προδιαγραφές που ζητούνται και μπορεί να μην ανταποκρίνονται στην Ελληνική κουλτούρα πλοιοκτησίας” ανέφερε ο ίδιος, προσθέτοντας πως “όλα αυτά είναι μια συζήτηση που είναι σε εξέλιξη και δεν θέλουμε να αφήσουμε την ευκαιρία να χαθεί”.
Σύμφωνα με τον ιδρυτή και Γενικό Διευθυντή της XRTC Business Consultants, Γιώργο Ξηραδάκη, με δεδομένο, ότι δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή διαθέσιμα μεταχειρισμένα πλοία που να πληρούν τους αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανονισμούς, η μόνη λύση είναι η ναυπήγηση νέων “πράσινων” πλοίων. Ο ίδιος, επισημαίνει πως τα προβλήματα που τίθενται είναι ποικίλα, με τα σημαντικότερα να είναι το είδος καυσίμου που θα χρησιμοποιούν τα νέα αυτά πλοία, όπως και το πώς θα χρηματοδοτηθεί η ναυπήγησή τους.
Οι επερχόμενες αλλαγές στους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας της ακτοπλοΐας
Κύριος στόχος της πρωτοβουλίας “FuelEU Maritime“, ως βασικό μέρος του πακέτου “Fit for 55” της Ε.Ε., είναι να αυξήσει τη ζήτηση και τη συνεπή χρήση ανανεώσιμων πηγών καυσίμων και καυσίμων χαμηλών εκπομπών άνθρακα και να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τον ναυτιλιακό τομέα, διασφαλίζοντας παράλληλα την ομαλή λειτουργία της θαλάσσιας κυκλοφορίας και την αποφυγή στρεβλώσεων στην εσωτερική αγορά.
Για την Ελλάδα, αναφορικά με τον κανονισμό “FuelEU Maritime”, έχει δοθεί εξαίρεση έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2029 στα πλοία της ακτοπλοΐας που προσεγγίζουν λιμάνια νησιών με λιγότερους από 200.000 κατοίκους. Ωστόσο, τα πλοία που εκτελούν δρομολόγια στις γραμμές Πάτρας-Ιταλίας και σε νησιά άνω των 200.000 κατοίκων, από το 2024 θα πρέπει να εφαρμόζουν τους δύο κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορούν το σύστημα εμπορίας ρύπων ETS (Emission Trading System) και το “FuelEU Maritime”.
Κ. Μάγειρας: Η ακτοπλοΐα είναι η Εγνατία Οδός των νησιών μας
Μιλώντας στο συνέδριο της Ένωσης Ελληνικών Ναυπηγείων (ΕΕΝ), ο εκτελεστικός πρόεδρος Attica Group, Κυριάκος Μάγειρας, επεσήμανε την ανάγκη χρηματοδότησης για την αναβάθμιση της ακτοπλοΐας συνολικά, αλλά και σε επίπεδο υποδομών. “Έχουμε μονάστερα λιμάνια σε νησιά με πεντάστερα ξενοδοχεία” τόνισε, τονίζοντας πως απαιτούνται πολλά βήματα προκειμένου να αυξηθεί ο δείκτης ικανοποίησης του καταναλωτή, τόσο σε επίπεδο παροχών των πλοίων, όσο και στις ελλιπείς υποδομές των λιμένων.
Αναφερόμενος στον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό της ακτοπλοΐας, ανέφερε πως ο ακτοπλοϊκός κλάδος δεν είναι έτοιμος για την μετάβαση αυτή, εντούτοις, αποτελεί πρόταγμα όχι μόνο της Ε.Ε., αλλά και των ίδιων απέναντι στην επόμενη γενιά. “Η Attica είναι έτοιμη για την επόμενη μέρα της ελληνικής ακτοπλοΐας, μέσα από ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα έως 1 δισ. Ευρώ το οποίο όχι μόνο έχει σχεδιαστεί, αλλά έχει ήδη αρχίσει να υλοποιείται”, όπως είπε ο κ.Μάγειρας, κάνοντας λόγο για ένα πρόγραμμα εκσυγχρονισμού, ψηφιακού μετασχηματισμού, ενσωμάτωσης τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και περιβαλλοντικής αναβάθμισης των πλοίων.
“Η Attica έχει ολοκληρώσει την ενσωμάτωση της ΑΝΕΚ, διαθέτει ένα στόλο 45 πλοίων και έχει δεσμευθεί σε μια μεγάλη επένδυση εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης του στόλου αυτού. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και το μνημόνιο συνεργασίας με την ΟΝΕΧ, διότι στόχος μας είναι η ανάπτυξη αυτή να επιστρέφει πολλαπλασιαστικά στην Ελλάδα και οι επενδύσεις να μείνουν στη χώρα μας. Οι Έλληνες εφοπλιστές οφείλουμε να επενδύσουμε και να στηρίξουμε την Ελληνική ναυπηγική βιομηχανία. Είναι μια ευκαιρία για τη χώρα”, τόνισε ο κ.Μάγειρας.
Π. Ξενοκώστας: Εθνικό κεφάλαιο η αναγέννησή του κλάδου
“Είμαστε έτοιμοι να κατασκευάσουμε πλοία και αύριο, αρκεί να ανήκουν σε κατηγορίες που είναι ανταγωνιστικά για τη χώρα και για τα ναυπηγεία”, επεσήμανε στο συνέδριο της Ένωσης Ελληνικών Ναυπηγείων (ΕΕΝ) ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ONEX, Πάνος Ξενοκώστας, τονίζοντας πως τα ναυπηγεία της Σύρου και της Ελευσίνας ήταν έτοιμα για το βήμα αυτό ήδη πριν την απόφαση εξυγίανσης.
“Δεν πρόκειται ποτέ να χτίσεις πλοίο αν απλώς περιμένεις να είσαι έτοιμος για να το κάνεις” τόνισε, επισημαίνοντας πως απαραίτητος παράγοντας για να προχωρήσει η κατασκευή πλοίων είναι ένας μηχανισμός χρηματοδότησης που θα λειτουργεί όπως και σε άλλες χώρες, με συμμετοχή της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Απαντώντας αναφορικά με το σύνθετο ζήτημα της έλλειψης εργατικού δυναμικού, ο κ.Ξενοκώστας ανέφερε πως η ΟΝΕΧ ήδη λειτουργεί σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας μία σχολή εκπαίδευσης στη Σύρο, ενώ παράλληλα, σε συνεργασία με τη ΔΥΠΑ έχει ξεκινήσει την λειτουργία σχολής διετούς παρακολούθησης μέσα στα ναυπηγεία, υλοποιώντας και πρόγραμμα επισκέψεων μαθητών ΕΠΑΛ στα ναυπηγεία προκειμένου να γνωρίσουν τον κλάδο από κοντά. Επιπρόσθετα, στις αρχές του 2024 πρόκειται να ξεκινήσει σειρά συναντήσεων με το υπουργείο Παιδείας, προκειμένου να βρεθεί ένας μηχανισμός πιστοποίησης των εργαζομένων.
