Πνέουν μένεα οι ΗΠΑ για τα τουρκικά παζάρια του Ερντογάν, να “ανταλλάξει” το βέτο για την είσοδο της Σουηδίας και Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ, με το αίτημά του για τα αμερικανικά F16.
Επιβαρυντικό για την Τουρκία το κλίμα στο Κογκρέσο
Aμερικανοί αναλυτές εκτιμούν ότι το κλίμα που θα αρχίσει να διαμορφώνεται στο Κογκρέσο μόλις οι νομοθέτες επιστρέψουν στα καθήκοντά τους μετά τις ενδιάμεσες εκλογές, θα είναι και πάλι επιβαρυντικό για την Τουρκία, καθώς τα παράπονα που εκφράζει η Σουηδία για τους εκβιασμούς που δέχεται, έχουν πολλούς και ισχυρούς αποδέκτες εκεί.
Στην κυβέρνηση δε, υπάρχει η βεβαιότητα ότι η Αγκυρα θα χρησιμοποιήσει και πάλι το θέμα των F-16 σε αυτό το παζάρι, αφού ήδη προετοιμάζει το έδαφος διατηρώντας σε υψηλά επίπεδα τον πήχη των ανταλλαγμάτων που αναμένει από τη Σουηδία.
Υπενθυμίζεται ότι το ζήτημα των F-16, επρόκειτο να τεθεί κατά την επίσκεψη της υφυπουργού Αμυνας των ΗΠΑ Σελέστ Γουαλάντερ στην Αγκυρα την προηγούμενη εβδομάδα, στο πλαίσιο των προγραμματισμένων συνομιλιών υψηλού επιπέδου για περιφερειακά ζητήματα και τις διμερείς αμυντικές σχέσεις.
Πρόκειται για την Αμερικανίδα υφυπουργό που είχε αναφέρει το καλοκαίρι ότι «οι ΗΠΑ στηρίζουν το τουρκικό αίτημα πώλησης και αναβάθμισης του τουρκικού στόλου, διότι κάτι τέτοιο είναι προς το συμφέρον του ΝΑΤΟ και κατ’ επέκταση των ΗΠΑ».
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο και η ελληνική θέση
Τώρα, ωστόσο, το κλίμα είναι πολύ διαφορετικό και όχι μόνο για τα παζάρια της Άγκυρας σε σχέση με την ένταξη Φιλανδίας-Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά και γιατί το τελευταίο διάστημα, υψηλόβαθμοι παράγοντες των ΗΠΑ φέρονται να έχουν αντιληφθεί πλήρως ότι η νομική βάση του τουρκολιβυκού μνημονίου είναι σαθρή και ότι, υπ αυτή την έννοια, έχουν απόλυτη βάση οι ενστάσεις της Αθήνας.
Η πρόσφατη υπογραφή της δεύτερης συμφωνίας μάλιστα, ενέτεινε τον προβληματισμό και μετατόπισε το κέντρο ανησυχίας από το Αιγαίο στην περιοχή του null and void (ανυπόστατο), όπως το χαρακτηρίζουν οι Αμερικανοί, μνημονίου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το ενδεχόμενο τουρκικών προκλητικών ενεργειών εκεί, και πιο συγκεκριμένα στις περιοχές όπου η τουρκολιβυκή συμφωνία επικαλύπτει τη μερικώς οριοθετημένη ΑΟΖ Ελλάδος – Αιγύπτου αλλά και στις θαλάσσιες ζώνες όπου η χώρα μας έχει προφανή δικαιώματα βάσει του διεθνούς δικαίου της θάλασσας, είναι κάτι που οι Αμερικανοί επιχειρούν να αποτρέψουν με κάθε τρόπο, κυρίως διότι έχουν καταλάβει ότι όταν η Ελλάδα λέει ότι θα αντιδράσει, το εννοεί πραγματικά.
Γιατί οι ΗΠΑ θέλουν να αποτρέψουν ελληνοτουρκική ένταση
Προκειμένου να αποτραπεί μια τέτοια εξέλιξη, θεώρησαν σκόπιμο να μεταφέρουν σε πολύ υψηλό επίπεδο στην Τουρκία, την ελληνική αποφασιστικότητα συνοδευόμενη από την προτροπή αποφυγής άσκοπων ενεργειών.
Κατά τη διάρκεια πρόσφατης συνομιλίας που είχε υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος με τον στενότερο συνεργάτη του προέδρου Ερντογάν, του εξήγησε ότι οι ελληνικές θέσεις είναι τεκμηριωμένες και τα όρια που θέτει η Αθήνα θεμιτά ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, φαίνεται πως συζητήθηκε και το τι μπορεί να σημαίνει μια κρίση στη συγκεκριμένη περιοχή.
Οσον αφορά τις δύο συμφωνίες, η αμερικανική πλευρά επαναλαμβάνει την επίσημη θέση, ότι δεν έχουν καμία νομική βαρύτητα, διότι υπεγράφησαν από μια υπηρεσιακή κυβέρνηση η οποία δεν έχει λάβει σχετική εντολή, επομένως δεν μπορεί να δεσμεύει τις επόμενες κυβερνήσεις, ούτε να επηρεάζει τη σταθερότητα των διεθνών σχέσεων της χώρας.
