Αν και το μαχητικό F-35 5ης γενιάς των ΗΠΑ και συμμάχων τους στο ΝΑΤΟ διαθέτει εκδόσεις που του επιτρέπουν να προσγειώνεται και να απογειώνεται ακόμα και… κάθετα, αυτό που πέτυχε η Νορβηγία την περασμένη εβδομάδα ήταν κάτι μοναδικό για τα συγκεκριμένα μαχητικά.
Συγκεκριμένα, η νορβηγική Πολεμική Αεροπορία, προσγείωσε και απογείωσε δύο μαχητικά F-35A (η απλή έκδοση του αεροσκάφους) σε αυτοκινητόδρομο, παρουσιάζοντας μια ευέλικτη λύση για τους στρατούς που ανησυχούν για τις ευάλωτες αεροπορικές βάσεις. Οι νορβηγικές ένοπλες δυνάμεις δήλωσαν ότι δύο F-35A προσγειώθηκαν σε αυτοκινητόδρομο στη γειτονική Φινλανδία – ένα άλλο μέλος του ΝΑΤΟ και επίσης η τελευταία χώρα που προσχώρησε στη στρατιωτική συμμαχία – την Πέμπτη κατά τη διάρκεια άσκησης με φινλανδικά F-18. Μετά την προσγείωση, τα F-35 ανεφοδιάστηκαν με τους κινητήρες τους σε λειτουργία (γνωστός ως ανεφοδιασμός hot-pit) πριν τα μαχητικά αεροσκάφη απογειωθούν γρήγορα ξανά.
Ορόσημο
“Πρόκειται για ένα ορόσημο. Όχι μόνο για τη νορβηγική πολεμική αεροπορία, αλλά και για τις σκανδιναβικές χώρες και για το ΝΑΤΟ. Αυτό αποδεικνύει την ικανότητά μας να εκτελούμε μια ιδέα διασποράς“, δήλωσε ο υποστράτηγος Ρολφ Φόλαντ, αρχηγός της Βασιλικής Νορβηγικής Πολεμικής Αεροπορίας, σε δήλωσή του. “Έτσι, με το να μπορούμε να χρησιμοποιούμε μικρά αεροδρόμια – και τώρα αυτοκινητόδρομους – αυξάνεται η επιβιωσιμότητά μας στον πόλεμο“, πρόσθεσε ο Φόλαντ. “Επιπλέον, αυτό είναι επίσης μια επίδειξη της συναρπαστικής εξέλιξης που έχουμε ξεκινήσει στο πλαίσιο της στρατιωτικο-αεροπορικής συνεργασίας στη σκανδιναβική περιοχή“.
Ο στρατός της Νορβηγίας εξήρε τα F-35, ένα εξαιρετικά προηγμένο αεροσκάφος πέμπτης γενιάς, στην ανακοίνωσή του για την επιτυχή άσκηση στους αυτοκινητόδρομους, αλλά δήλωσε ότι τα μαχητικά αεροσκάφη περιορίζονται από το πόσο καιρό μπορούν να επιχειρούν χωρίς ανεφοδιασμό καυσίμων, όπλων και επίγειας υποστήριξης. Ο στρατηγός Έιρικ Κριστόφερεσεν, επικεφαλής της άμυνας της Νορβηγίας, δήλωσε ότι η επίδειξη του αυτοκινητοδρόμου υπογραμμίζει τη βαθιά συνεργασία μεταξύ των σκανδιναβικών χωρών.
Δυσκολίες για τον εχθρό
“Η Φινλανδία είναι στενός εταίρος εδώ και πολύ καιρό και τώρα επίσης σύμμαχος. Οι ευθείες και οι ευρείς αυτοκινητόδρομοί τους σημαίνουν ότι μπορούμε να αναπτύξουμε περαιτέρω την ιδέα μας για τη διασπορά“, δήλωσε ο Φόλαντ. “Στόχος της ιδέας είναι να καταστήσουμε πιο δύσκολο για τον εχθρό να εξουδετερώσει τα αεροσκάφη μας όταν βρίσκονται στο έδαφος. Για να λειτουργήσει μια τέτοια ιδέα, πρέπει να χαρτογραφήσουμε όλες τις δυνατότητες και να τις εξασκήσουμε“.
Αν και η προσγείωση έγινε για πρώτη φορά, η ιδέα της λειτουργίας στρατιωτικών αεροσκαφών σε αυτοκινητόδρομο δεν είναι κάτι καινούργιο. Ο αμερικανικός στρατός το κάνει αυτό εδώ και χρόνια στο πλαίσιο των προσπαθειών του Agile Combat Employment, οι οποίες επικεντρώνονται στην ιδέα ότι οι δυνάμεις μπορούν να διασκορπιστούν με τη χρήση τόσο παραδοσιακών όσο και μη παραδοσιακών αεροδιαδρόμων, έτσι ώστε να είναι πιο δύσκολο για τον εχθρό να καταστείλει την αεροπορική ισχύ σε πλήγματα σε γνωστές, σταθερές αεροπορικές βάσεις.
Μη τυπικοί διάδρομοι
Ο αμερικανικός στρατός και οι εταίροι του έθεσαν την ιδέα σε εφαρμογή σε ευρωπαϊκούς αυτοκινητοδρόμους και στη συνέχεια, το 2021, ένα επιθετικό αεροσκάφος A-10 Thunderbolt II της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ παρουσίασε για πρώτη φορά αυτή την ιδέα στις ΗΠΑ, όταν ένα από αυτά προσγειώθηκε σε έναν αυτοκινητόδρομο του Μίσιγκαν. Από τότε η δυνατότητα αυτή έχει παρουσιαστεί με διάφορους τρόπους. Νωρίτερα φέτος, ο στρατός προσγείωσε πολλαπλά αεροσκάφη – συμπεριλαμβανομένου ενός MC-130J Commando II, ενός μη επανδρωμένου αεροσκάφους MQ-9 Reaper και ελικοπτέρων MH-6M Little Bird – σε έναν αυτοκινητόδρομο στο αγροτικό Γουαιόμινγκ.
Και οι μη τυπικοί διάδρομοι προσγείωσης εκτείνονται επίσης πέρα από τον αυτοκινητόδρομο. Το περασμένο καλοκαίρι ο στρατός προσγείωσε ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος Reaper σε μια χωμάτινη λωρίδα στο Τέξας, κάτι που έχει κάνει και το A-10 στο παρελθόν, και οι ειδικοί χειριστές της Πολεμικής Αεροπορίας εξετάζουν ακόμη και τις παραλίες ως επιλογή. Ενώ η επίδειξη στη Φινλανδία την Πέμπτη σηματοδότησε την πρώτη φορά για το F-35A, δεν είναι η πρώτη φορά που μια παραλλαγή του F-35 προσγειώνεται σε αυτοκινητόδρομο.
Τρεις εκδόσεις
Η Lockheed Martin κατασκευάζει τρεις εκδόσεις του αεροσκάφους και ο αμερικανικός στρατός έχει πραγματοποιήσει στο παρελθόν προσγειώσεις σε αυτοκινητόδρομο με το F-35B, το οποίο είναι ένα αεροσκάφος μικρής απογείωσης/κάθετης προσγείωσης που χρησιμοποιείται από το Σώμα Πεζοναυτών σε μικρότερα αεροδρόμια και σε πλοία αμφίβιας επίθεσης. Τον Αύγουστο, για παράδειγμα, οι πεζοναύτες προσγείωσαν ένα F-35B στον παλιό αυτοκινητόδρομο Pacific Coast Highway στη Νότια Καλιφόρνια. Το F-35A χρησιμοποιείται από την Πολεμική Αεροπορία, ενώ το F-35C χρησιμοποιείται από το Ναυτικό και το Σώμα Πεζοναυτών σε αεροπλανοφόρα.
Αμερικανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι έχουν διαβεβαιώσει ότι αυτές οι προσπάθειες για τη χρήση μη παραδοσιακών διαδρόμων προσγείωσης, όπως οι αυτοκινητόδρομοι, αποτελούν απάντηση στις απειλές που οι Αμερικανοί αντίπαλοι -όπως η Ρωσία και η Κίνα- θα μπορούσαν να θέσουν σε παραδοσιακές αεροπορικές βάσεις και διαδρόμους προσγείωσης σε περίπτωση πολέμου. Αυτές οι επιδείξεις είναι μια “αναγνώριση ότι οι αντίπαλοί μας έχουν παρακολουθήσει τον αμερικανικό τρόπο πολέμου για αρκετές δεκαετίες και πρόκειται να κρατήσουν τις αρχικές βάσεις μας και τις προωθημένες επιχειρησιακές μας βάσεις σε κίνδυνο“, δήλωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ο αντιστράτηγος Τόνι Μπάουενφιλντ, επικεφαλής της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων της Πολεμικής Αεροπορίας.
