“Μετά από μια δεκαετία εργασίας στο εξωτερικό, ο σεφ Νικόλαος Τσιμιδάκης επέστρεψε στο σπίτι πέρυσι από το Ντουμπάι ελπίζοντας ότι η ανάκαμψη της Ελλάδας από την πανδημία και το κύμα του μεσογειακού τουρισμού θα του έδινε καλή δουλειά.
Όπως πολλοί άλλοι όμως απογοητεύτηκε.
Καθώς τα νέα lockdown καθυστέρησαν την επανεκκίνηση της οικονομίας της Ελλάδας και την έναρξη της τουριστικής περιόδου, ο Τσιμιδάκης αγωνίστηκε να βρει δουλειά που προσέφερε ασφάλεια και αξιοπρεπή μισθό.
Με απροθυμία, αποφάσισε να επιστρέψει στον Κόλπο αφού βρήκε μια καλά αμειβόμενη εργασία στο Αμπού Ντάμπι”.
Με αυτήν την ιστορία οι Financial Times επιχιερούν να εξηγήσουν γιατί στην Ελλάδα υπάρχει σήμερα έλλειψη εργατικού δυναμικού στον τουρισμό.
Απειλή για την ανάκαμψη
Το πρόβλημα, όπως επισημαίνει η εφημερίδα, απειλεί να φέρει σοβαρές πιέσεις στην ανάκαμψη της χώρας από την πανδημία, δεδομένης της κεντρικής σημασίας του τουρισμού για την οικονομία.
«Είναι η πρώτη φορά που αντιμετωπίζουμε τέτοια έλλειψη στον κλάδο», δήλωσε στους FT ο Γιώργος Καβαθάς, πρόεδρος της ομοσπονδίας εστιατορίων και συναφών επαγγελμάτων της Ελλάδας.
Πολλές άλλες χώρες, όπως η Γερμανία, δυσκολεύτηκαν επίσης να βρουν προσωπικό μπαρ και εστιατορίων μετά την άρση των περιορισμών της πανδημίας.
Η διαφορά με την Ελλάδα όμως είναι το σχετικό μέγεθος και το οικονομικό βάρος του τομέα της εστίασης και του τουρισμού στην οικονομία.
Απασχολεί συνήθως περισσότερα από 432.000 άτομα, ή 10% του εθνικού εργατικού δυναμικού, αναλογικά σχεδόν διπλάσιο από την Ισπανία.
Άρα τυχόν προβλήματα μπορεί να έχουν μακροοικονομικές επιπτώσεις.
Η HSBC εκτιμά ότι η επιστροφή του τουρισμού στα προ πανδημίας επίπεδα θα ενίσχυε την ελληνική ανάπτυξη κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες φέτος.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, έχει προβλέψει ότι οι εισπράξεις από τον τουρισμό θα φτάσουν τα 8 δισ. ευρώ το 2021 – λιγότερα από τα μισά των 18 δισ. ευρώ του 2019, αλλά διπλάσια από πέρσι.
Ωστόσο, οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η έλλειψη εργασίας, παρά το ποσοστό ανεργίας 16,5% της Ελλάδας, το υψηλότερο της ΕΕ, θα μπορούσε να ανασχέσει την οικονομική ανάπτυξη και να εμποδίσει αυτές τις οικονομικές προβλέψεις και τα έσοδα.
Φταίνε τα lockdown – ακορντεόν;
«Οι κύριοι τομείς δημιουργίας θέσεων εργασίας… όπως ο τουρισμός, το λιανικό εμπόριο και η ψυχαγωγία πλήττονται από την αβεβαιότητα», δήλωσε ο Νίκος Βέττας, γενικός διευθυντής του IOBE, τονίζοντας ότι δεν είναι σαφές πόσο γρήγορα θα επιστρέψουν στα προ-Covid επίπεδα.
Ο Ηρακλής Ζησιμόπουλος, ιδιοκτήτης ενός μπαρ, ξενοδοχείου και εστιατορίου, ο οποίος είναι επίσης επικεφαλής μιας τοπικής τουριστικής βιομηχανίας στο νησί της Μυκόνου, αποδείδει το πρόβλημα στον επαναλαμβανόμενο κύκλο lockdown και χαλάρωσης των περιορισμών – γεγονός που όπως λέει στους FT αποθαρρυνει τους εργαζόμενους να επιστρέχψουν στην δουλειά. «Το συνεχές άνοιγμα και κλείσιμο εστιατορίων και μπαρ κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους έχει δημιουργήσει μεγάλη αβεβαιότητα και οι εργαζόμενοι φοβούνται ότι ενδέχεται να αναγκαστεί να κλείσουμε ξανά», είπε.
“Γι ‘αυτό αναζητούν άλλους τύπους θέσεων εργασίας”.
Ο κορεσμός στον χώρο της εστίασης
Ως μέρος του προβλήματος οι Ft δείχνουν και την υπερπροσφορά μικρών καφέ, μπαρ και εστιατορίων που δεν προσφέρουν ελκυστικές προοπτικές απασχόλησης.
Μετά την οικονομική κρίση, ο τομέας της φιλοξενίας χρησίμευσε ως εναλλακτική λύση για πολλούς που δεν είχαν δουλειά ή είχαν χαμηλή εξειδίκευση.
Το 92% όλων των νέων επιχειρήσεων που άνοιξαν μεταξύ του 2010 και του 2020 ήταν στον τομέα των τροφίμων και ποτών, ανέφερε ο Καβαθάςς, οδηγώντας σε μια μακροχρόνια κρίση υπερπροσφοράς που ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
«Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι ένα εύκολο επάγγελμα, ο καθένας μπορεί να ανοίξει ένα καφέ, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια», δήλωσε ο Καβάθας.
«Η υπερπροσφορά… πονάει σε όλους καθώς η ποιότητα μειώνεται και τα περιορισμένα κέρδη μοιράζονται μεταξύ πολλών.
Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι η κορυφή του παγόβουνου», πρόσθεσε.
Τα επιδόματα των 534 ευρώ
Μερικοί εστιάτορες λένε επίσης ότι τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης στην κρίση της Covid-19 έχουν επιδεινώσει το πρόβλημα.
Οι επιδοτήσεις που καταβάλλονται σε υπαλλήλους των οποίων τα εστιατόρια και τα μπαρ είναι κλειστά εξακολουθούν να προσφέρονται.
Το καθεστώς επιδοτήσεων έχει κοστίσει στην κυβέρνηση σχεδόν 1 δισ. ευρώ από την έναρξη της πανδημίας.
«Πολλοί έχουν μείνει εφησυχασμένοι λόγω των παροχών που λαμβάνουν και δεν ψάχνουν για δουλειά», δήλωσε ο ιδιοκτήτης εστιατορίου και μπαρ, Νεκτάριος Νικολόπουλος, ο οποίος εδρεύει στην Αθήνα και το νησί της Σερίφου.
Η συμπίεση των μισθών
Η δεκαετία της οικονομικής κρίσης της χώρας οδήγησε σε χαμηλότερους μισθούς που δεν έχουν ακόμη ανακάμψει, την ανεργία των νέων που είναι μεταξύ των υψηλότερων στην Ευρώπη και τη μετανάστευση πολλών ειδικευμένων εργαζομένων – όπως ο σεφ Τσιμιδάκης.
Οι ελλείψεις προσωπικού είναι «ένδειξη δυσλειτουργίας στην αγορά εργασίας», δήλωσε ο κ. Βέττας, ο οποίος τόνισε ότι η απασχόληση στην Ελλάδα είναι «άκαμπτη».
