Η Μαριούπολη καταστράφηκε ολοσχερώς κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της μετά τη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Όταν υψώθηκε η ρωσική σημαία στη Μαριούπολη, σχεδόν άμεσα, ξεκίνησαν και οι εργασίες για τη δημιουργία μιας νέας ρωσικής πόλης, με Ρώσους κατοίκους, χτισμένη για λογαριασμό του Κρεμλίνου. Ολόκληρη η πόλη θυμίζει εργοτάξιο. Όπως είναι λογικό η ανοικοδόμησή της παίζει κεντρικό ρόλο στην επικοινωνιακή επιχείρηση του Κρεμλίνου. «Θα ξαναχτίσουμε τις πολυκατοικίες, τα σχολεία, τα νοσοκομεία, τα θέατρα και τα μουσεία», είπε ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Αυτό ωστόσο που αποτελεί έκπληξη – αλλά και πολλά ερωτήματα – είναι πως σε αυτά τα έργα συμμετέχουν τουλάχιστον δύο γερμανικές εταιρείες. Πρόκειται για ένα γεγονός που ενισχύει την πεποίθηση ότι το καθεστώς κυρώσεων που επιβλήθηκε από τη Δύση στη Ρωσία ήταν και είναι εξαιρετικά διάτρητο.
Σύμφωνα με έρευνα της τηλεοπτικής εκπομπής Monitor του γερμανικού τηλεοπτικού δικτύου ARD, πρόκειται για τις εταιρείες Knauf και WKB Systems, οι οποίες έχουν κεντρικό ρόλο στη ανοικοδόμηση της νέας ρωσικής Μαριούπολης. Τα λογότυπά τους βρίσκονται παντού, σχεδόν σε όλα τα οικοδομικά υλικά που χρησιμοποιούνται.
Η Knauf έχει ισχυρή παρουσία στη Ρωσία εδώ και χρόνια. Τέσσερις χιλιάδες άνθρωποι συνεχίζουν να εργάζονται στη χώρα για λογαριασμό της Knauf και οι πωλήσεις της ανέρχονται σε δισεκατομμύρια. Με το ξέσπασμα του πολέμου οι εταιρείες είχαν δύο επιλογές: Όσες δεν συνεργάζονταν με το Κρεμλίνο εκδιώχνονταν με τις ρωσικές να κατάσχουν τα πάγια κεφάλαιά τους ή στην καλύτερη περίπτωση να τις αγοράζουν σε εξευτελιστική τιμή.
Η Knauf επέλεξε τον πρώτο δρόμο και παρέμεινε ενεργή στη Ρωσία μέσω της θυγατρικής της. Εξάλλου ο πατριάρχης της εταιρείας Nikolaus Knauf υπήρξε επίτιμος πρόξενος της Ρωσίας για περισσότερες από δύο δεκαετίες έχοντας στενές σχέσεις με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Διατήρησε μάλιστα αυτή τη θέση ακόμη και μετά την προσάρτηση της Κριμαίας και το 2018 χαρακτήρισε τις επακόλουθες κυρώσεις κατά της Ρωσίας ως «τρομερές».
Όταν η Knauf ρωτήθηκε από τους δημοσιογράφους της εκπομπής Monitor για την παρουσία της στη Ρωσία, προχώρησε σε μια γενική καταδικαστική δήλωση του πολέμου στην Ουκρανία και υποστήριξε πως τηρεί όλες τις προβλεπόμενες κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας. «Ό,τι παράγεται στη Ρωσία πωλείται αποκλειστικά στη ρωσική αγορά».
Το καυτό ερώτημα που της τέθηκε στο πλαίσιο της έρευνας έμεινε αναπάντητο: Η ρωσική επιχείρηση δεν έχει καμία σχέση με τη γερμανική μητρική εταιρεία; «Η ιδέα ότι αν έχω θυγατρική στη Ρωσία η οποία δραστηριοποιείται μόνο στη Ρωσία, μόνο στα ρωσικά εδάφη, είναι ούτως ή άλλως άσχετο με τις κυρώσεις. Είναι ένας απόλυτος μύθος που δεν θα μπορούσε να απέχει πιο πολύ από την πραγματικότητα», υπογραμμίζει ο ειδικός σε θέματα κυρώσεων Viktor Winkler.
Ακόμα και εάν τα οικοδομικά υλικά δεν καλύπτονται θεμελιωδώς από τους κανόνες κυρώσεων της ΕΕ, οι εταιρείες πρέπει να είναι σε θέση «να αποδείξουν ουσιαστικά πως δεν υπάρχει οποιαδήποτε σύνδεση των προϊόντων τους με στρατιωτική χρήση», σημειώνει και εξηγεί: «Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα μια πολεμική χρήση με τη στενή έννοια του όρου. Αρκεί ο στρατός και οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας να επωφελούνται έμμεσα από τα προϊόντα». Στην περίπτωση της Knauf η «στρατιωτική σύνδεση» προκύπτει εύκολα από τον ίδιο τον πελάτη της: Επίσημος αντιπρόσωπος της Knauf διαφημίζει δημόσια ότι έχει κατασκευάσει ένα οικιστικό έργο με οικοδομικά υλικά της εταιρείας για λογαριασμό του ρωσικού υπουργείου Άμυνας.
Ο βουλευτής των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) και πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Bundestag, Roderich Kiesewetter, συμφωνεί και καταδικάζει τη συμμετοχή γερμανικών εταιρειών στις κατασκευαστικές εργασίες στη Μαριούπολη. «Έθεσαν τους εαυτούς τους στην υπηρεσία ενός πολέμου που παραβίαζε το διεθνές δίκαιο. Αυτό είναι πολύ προφανές με την Knauf επειδή στην πραγματικότητα εδραιώνουν τη ρωσική ισχύ στα κατεχόμενα εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της Μαριούπολης», είπε.
Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε η Knauf δεν είναι η μοναδική γερμανική εταιρεία τα προϊόντα της οποίας χρησιμοποιούνται στη Μαριούπολη. Σε βίντεο και εικόνες που έχουν στην κατοχή τους οι δημοσιογράφοι της εκπομπής Monitor, σε πολλά εργοτάξια, εμφανίζονται τσιμεντόλιθοι τυλιγμένοι με πράσινη μεμβράνη συσκευασίας, που φέρει το λογότυπο της WKB Systems, μιας εταιρείας από Μουνστερλαντ στη Βόρεια Ρηνανία Βεσφαλία. Ένας εκ των βασικών μετόχων της εταιρείας είναι ο Ρώσος ολιγάρχης Βίκτορ Κονσταντίνοβιτς Μπουντάριν. Η γερμανική εταιρεία υπήρξε για χρόνια προμηθευτής της κατασκευαστικής βιομηχανίας στη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Από τα δεδομένα που έχει στη διάθεσή της η εκπομπή Monitor προκύπτει πως για αρκετά χρόνια η WKB Systems συνεργαζόταν με μία από τις ρωσικές εταιρείες του Μπουντάριν – προφανώς την ίδια, της οποίας τα προϊόντα χρησιμοποιούνται τώρα στη Μαριούπολη. Ο Viktor Winkler υπογράμμισε πως σε πολλούς εργολάβους οικοδομής δεν έχουν επιβληθεί κυρώσεις, «παρότι θα ήταν απολύτως κατανοητό εάν αυτό συνέβαινε», όπως και στην περίπτωση του Μπουντάριν. «Από νομική άποψη, υπάρχει ένας πολύ καλός λόγος για να τιμωρηθεί. Αυτό το άτομο πιθανότατα κάνει πολλά για να ενισχύσει τη ρωσική οικονομία. Και η Γερμανία εμπλέκεται πάρα πολύ σε αυτήν την περίπτωση».
Τι απαντά η Γερμανία
Η συμμετοχή γερμανικών εταιρειών στην ανοικοδόμηση της Μαριούπολης «εξυπηρετεί μόνο τη ρωσική προπαγάνδα», δήλωσε το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών, ενώ το υπουργείο Οικονομίας προέτρεψε να ελεγχθούν οι εταιρείες για παραβιάσεις των κυρώσεων. «Οποιαδήποτε εταιρεία η οποία συμμετέχει σε αυτό, πρέπει να διερωτηθεί ποιόν εξυπηρετεί», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.
- Με πληροφορίες από tagesschau.de
