Πριν από όχι και πάρα πολλά χρόνια, η χρήση μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων (UAVs ή drones, όπως είναι γνωστά) σε πραγματικές συνθήκες πολέμου έμοιαζε σαν ιδέα βγαλμένη από σενάριο επιστημονικής φαντασίας.
Fast forward λίγα χρόνια μετά και ένας απρόβλεπτος «παίκτης» στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα έμοιαζε να… κερδίζει έναν πόλεμο χάρη στα επιθετικά UAVs που κατασκευάζει: ο λόγος για την Τουρκία και για τον σημαντικό ρόλο που έπαιξαν τα διαβόητα Bayraktar TB-2 στη νίκη των Αζέρων επί των Αρμενίων κατά τη σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ το 2020. Ξαφνικά, η Άγκυρα άρχισε να παρουσιάζεται ως ένας μεγάλος «παίκτης» στον τομέα των επιθετικών (σ.σ. οπλισμένων) drones, επιδεικνύοντας την αποτελεσματικότητά τους στο πεδίο, εκτός από το Ναγκρόρνο Καραμπάχ, και στη Συρία και τη Λιβύη.
Τα… καμάρια του Ερντογάν
Ακόμα και κατά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τα Bayraktar TB-2 που χρησιμοποίησαν με μεγάλη αποτελεσματικότητα οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις κατά το πρώτο διάστημα του πολέμου αποτέλεσαν διαφήμιση για την τουρκική αμυντική βιομηχανία, καθώς αμέσως μετά πολλές χώρες εξέφρασαν την επιθυμία να αποκτήσουν τα «καμάρια» του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (σημειώνεται ότι ιδιοκτήτης της εταιρείας που τα κατασκευάζει είναι γαμπρός του Τούρκου προέδρου).
Έτσι, με αυτά και με εκείνα, η Τουρκία υπερηφανεύεται ότι έχει εξάγει τα Bayraktar TB-2 σε 27 χώρες ως τώρα και ότι οι παραγγελίες έχουν «κλείσει» την παραγωγή για τα επόμενα τρία χρόνια. Ακόμα περισσότερο, η επιτυχία των Bayraktar έδωσε ώθηση συνολικά στην τουρκική αμυντική βιομηχανία, με έμφαση στα μη επανδρωμένα οχήματα, είτε εδάφους είτε θαλάσσης, με τις εξαγωγές του τομέα αυτού να διαμορφώνονται το 2022 στα 4 δισ. δολάρια, αυξημένες κατά 36% σε ετήσια βάση. Όχι κι άσχημα, αν αναλογιστεί κανείς ότι στην Τουρκία έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ για την αγορά του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400.
Επιφυλάξεις των ΗΠΑ
Ωστόσο, η διαρκώς αυξανόμενη παρουσία των τουρκικών drones σε διάφορα «θερμά» σημεία του πλανήτη μπορεί να γεμίζει τις τσέπες των Τούρκων κατασκευαστών αλλά αποτελεί μια βραδυφλεγή απειλή συνολικά για την ειρήνη. Πριν από όχι και πολλά χρόνια, οι ΗΠΑ, που ήταν από τις πρώτες χώρες που ανέπτυξαν επιθετικά UAVs (τα διαβόητα MQ-9 Reaper και MQ-1 Predator), ήταν εξαιρετικά προσεκτικές στις εξαγωγές των συγκεκριμένων οπλικών συστημάτων, δίνοντάς τα μόνο σε επιλεγμένες συμμαχικές χώρες και υπό εξαιρετικά αυστηρές προϋποθέσεις και κανόνες χρήσης.
Βλέπετε, οι ΗΠΑ, και πολλές άλλες χώρες έχουν υιοθετήσει το Καθεστώς Ελέγχου Τεχνολογίας Βλημάτων (Missile Technology Control Regime-MTCR) το οποίο θέτει περιορισμούς στις πωλήσεις οπλικών συστημάτων όπως τα μεσαίου ύψους/μεγάλης ακτίνας δράσης UAVs, από τη μία πλευρά για να ενισχύσουν την βιομηχανική τους βάση, αλλά και από τη άλλη για να αποτρέψουν χώρες που ενδεχομένως έχουν… κακούς σκοπούς να αποκτήσουν ένα τεχνολογικά προηγμένο οπλικό σύστημα, το οποίο μπορεί να έχει αποσταθεροποιητικές συνέπειες για ολόκληρες περιοχές του πλανήτη.
Φθηνές πλατφόρμες
Η Τουρκία, όπως και η Κίνα, δεν έχουν υιοθετήσει το MTCR, με αποτέλεσμα να πουλούν επιθετικά drones σε διάφορες περιοχής της Γης χωρίς κανέναν έλεγχο. Τα UAVs είναι σχετικά φθηνές πλατφόρμες (π.χ. σε σύγκριση με μαχητικά αεροσκάφη ή με κατευθυνόμενους πυραύλους), μπορούν να παραχθούν σε μεγάλες ποσότητες και –όπως έχουν αποδείξει τα ιρανικά καμικάζι drones που χρησιμοποιεί η Ρωσία στην Ουκρανία, χτυπώντας και πολιτικούς στόχους- να προκαλέσουν τεράστιες ζημιές, θύματα και πόνο και να παρατείνουν δραματικά μια σύρραξη, καθώς το κόστος τους επιτρέπει τη μαζική αγορά τους.
Στο πλαίσιο αυτό και δεδομένου ότι δεν μπορούν να απαγορευτούν οι πωλήσεις, πολιτικοί στις ΗΠΑ επιχειρούν να κάνουν όσο πιο δύσκολή γίνεται τη ζωή της Τουρκίας, θέτοντας εμπόδια στην εξαγωγή τεχνολογίας ή εξαρτημάτων που σχετίζονται με τα drones (κεραίες, μπαταρίες, μοτέρ, κλπ). Ωστόσο, ακόμα κι έτσι, με την τεχνολογία στον τομέα αυτό να εξελίσσεται ταχύτατα, είναι εξαιρετικά δύσκολο να σταματήσει η εξαγωγή τουρκικών πολεμικών UAVs. Πλέον φαίνεται ότι ο πόλεμος θα μοιάζει όλο και περισσότερο με… βιντεοπαιχνίδι για τους επιτιθέμενους. Όμως δεν θα κρύβει λιγότερο πόνο για τα θύματα.
Με πληροφορίες από το WPR
