Παρά τις εκκλήσεις τους για στρατηγική αυτονομία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν μπορούν ακόμα να «απαγκιστρωθούν» από την Ουάσιγκτον.
Δεν υπάρχει άγαλμα του Γάλλου Ζακ Σιράκ στην πρωτεύουσα του Κοσσυφοπεδίου, ούτε πλατεία με το όνομα Γκέρχαρντ Σρέντερ, ούτε λεωφόρος του Ισπανού Χαβιέ Σολάνα. Αντίθετα, υπάρχουν τιμητικά μνημεία ή αναφορές σε λεωφόρους για τον Μπιλ Κλίντον, τη Μάντλιν Ολμπράιτ και τους άλλους Αμερικανούς ηγέτες που πρωτοστάτησαν στην εκστρατεία βομβαρδισμού του ΝΑΤΟ το 1999 στη Γιουγκοσλαβία για να αποτρέψουν τη σφαγή του αλβανικού πληθυσμού του Κοσσυφοπεδίου από τις σερβικές δυνάμεις.
Ποιος έσωσε τους Κοσοβάρους
Ενώ πολλά κράτη μέλη συνέβαλαν στην επιχείρηση του ΝΑΤΟ, οι Κοσοβάροι δεν έχουν αυταπάτες για το ποιος τους έσωσε πραγματικά από τη γενοκτονία. Χάρη στις ΗΠΑ, «έχουμε την ελευθερία και τη δημοκρατία μας και μπορέσαμε να οικοδομήσουμε το κράτος του Κοσσυφοπεδίου», είπε ο τότε πρωθυπουργός της χώρας Ramush Haradinaj στον Κλίντον, σε μια τελετή για την επέτειο της επέμβασης του ΝΑΤΟ το 2019. Λίγα πράγματα έχουν αλλάξει στα σχεδόν 25 χρόνια από τη δράση του ΝΑΤΟ. Αν μη τι άλλο, η ασφάλεια της Ευρώπης εξαρτάται σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, από την Αμερική. Απλά ρωτήστε την Ουκρανία!
Όταν η Γερμανία ανησυχούσε πέρσι ότι οι Ρώσοι μπορεί να εκνευρίζονταν επειδή θα πουλούσαν στην Ουκρανία παροπλισμένα οχήματα πεζικού της δεκαετίας του 1970, η Ουάσιγκτον της έστελνε ήδη βαρύ οπλισμό. Ήδη από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρσι, οι ΗΠΑ έχουν διαθέσει στρατιωτική βοήθεια συνολικού ύψους άνω των 43 δισεκατομμυρίων ευρώ, πολύ περισσότερο από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες μαζί, σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από το γερμανικό Ινστιτούτο Kiel για την Παγκόσμια Οικονομία, από τις 24 Ιανουαρίου του 2022 έως 24 Φεβρουαρίου του 2023.
Η «στρατηγική αυτονομία» και οι πραγματικότητα
Ο Πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος φαντασιώνεται εδώ και χρόνια την ευρωπαϊκή «στρατηγική αυτονομία», έχει συνεισφέρει συνολικά 447 εκατομμύρια ευρώ, αν και η χώρα του έχει υποσχεθεί στην Ουκρανία επιπλέον όπλα από τον Φεβρουάριο. Ωστόσο, η Τσεχία με μέγεθος έως και πέντε φορές μικρότερο από αυτό της Γαλλίας, έχει παραδώσει στρατιωτική βοήθεια ύψους 566 εκατομμυρίων ευρώ.
- Το συμπέρασμα δυστυχώς για την Ευρώπη είναι ότι χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, η ρωσική σημαία θα κυμάτιζε από τη Χερσώνα ως το Λβιβ και τα ρωσικά στρατεύματα θα ήταν συνοριοφύλακες της ΕΕ, από τη Βαλτική ως τη Μαύρη Θάλασσα.
Η αλήθεια είναι ήταν ακριβώς αυτό το σενάριο που φοβόταν και που τελικά έπεισε τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, λίγες μέρες μετά τη ρωσική εισβολή, να δεσμευτεί να δαπανήσει 100 δισεκατομμύρια ευρώ για τον επαν-εξοπλισμό της Γερμανίας και που το αποκάλεσε «Zeitenwende», σημείο δηλαδή καμπής.
Ο νέος υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, Μπόρις Πιστόριους, έδωσε την πραγματική διάσταση της κατάστασης του στρατού της χώρας λέγοντας ότι δεν διαθέτει δυνάμεις που να είναι ικανές να αμυνθούν ενάντια σε έναν βίαιο επιθετικό πόλεμο.
Οι δεσμεύσεις και η αλήθεια
Παρά τη δέσμευση, ο αμυντικός προϋπολογισμός της Γερμανίας παραμένει πολύ κάτω από τον στόχο του ΝΑΤΟ, που είναι το 2% του ΑΕΠ. Πέρυσι, αυξήθηκε κατά 0,1%, στο 1,6% δηλαδή του ΑΕΠ (οι ΗΠΑ δαπανούν 3,3%). Την Τετάρτη, η γερμανική κυβέρνηση παρουσίασε τη νέα στρατηγική ασφαλείας της, ζητώντας να αυξηθούν οι αμυντικές δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ.
Η Γερμανία, μετά από μήνες καθυστέρησης, έχει επιταχύνει δραματικά τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Αν και βρίσκεται πίσω από τις ΗΠΑ με μεγάλη διαφορά, η Γερμανία έχει τη δεύτερη θέση στην Ευρώπη, πίσω από τη Βρετανία, σύμφωνα με νέα εκτίμηση του Ηνωμένου Βασιλείου, δεσμεύοντας ή στέλνοντας 4,2 δισεκατομμύρια ευρώ σε εξοπλισμό για την Ουκρανία μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, συμπεριλαμβανομένων και των αρμάτων μάχης Leopard που παίρνουν τώρα μέρος στην αντεπίθεση.
Ωστόσο, ένα χρόνο μετά, τα περισσότερα από τα χρήματα της Zeitenwende δεν έχουν ακόμη δαπανηθεί, με τους ευρωπαίους κατασκευαστές όπλων να λένε ότι δεν θα δεσμευτούν να ανοίξουν νέα εργοστάσια μέχρι να υπογράψουν μακροπρόθεσμες κρατικές συμβάσεις. Ακόμη και τότε, πολλά από αυτά τα μετρητά δεν θα πηγαίνουν στην Ουκρανία, αλλά για να αντικαταστήσουν τον παλιό εξοπλισμό της Bundeswehr.
Μπορούν να βασίζονται στην Αμερική
Το γεγονός ότι δεν ανησυχούν τόσο πολύ στο Βερολίνο είναι γιατί, όπως οι Κοσοβάροι, πιστεύουν ότι μπορούν να βασίζονται στην Αμερική, παρά τους κλυδωνισμούς που προκλήθηκαν από την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ.
Οι ευρωπαϊκές χώρες βασίζονται στις ΗΠΑ για τα πάντα πλέον: προστασία από πυρηνική απειλή, εκτεταμένη στρατιωτική παρουσία στην ήπειρο, αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού.
Ακόμη και η Πολωνία, η οποία στοχεύει να δαπανήσει το 4% του ΑΕΠ για την άμυνα φέτος, αγοράζει άρματα μάχης, μαχητικά τζετ και συστήματα πυροβολικού από τις ΗΠΑ και φυσικά δεν σκοπεύει να αντιμετωπίσει μόνη της Ρωσία, αν ο μη γένοιτο, χρειαστεί. Η συμμαχία με τις ΗΠΑ είναι το απόλυτο θεμέλιο της ασφάλειάς τους, δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός Mateusz Morawiecki.
Παρά τις μεγάλες δηλώσεις των Ευρωπαίων ηγετών ότι επιθυμούν την αυτονομία τους, οι ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να δαπανούν περισσότερο από το ήμισυ του στρατιωτικού τους προϋπολογισμού σε εξοπλισμό προερχόμενο από τις ΗΠΑ (η Ολλανδία ξοδεύει το 95 τοις εκατό του προϋπολογισμού της). Υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία που πρόκειται να αλλάξουν, παρά τις εκκλήσεις από ηγέτες όπως ο Μακρόν, ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να επενδύσουν το στρατιωτικό τους budget μέσα στο σπίτι τους, την Ευρώπη. Αυτό επομένως σημαίνει ότι η Αμερική ήταν και παραμένει ο απόλυτα απαραίτητος σύμμαχος, ή όπως συνήθιζε να λέει ο πρώην πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου, Ibrahim Rugova: «Ο Θεός να ευλογεί την Αμερική και τους δυτικούς φίλους μας».
